Warren G. Harding

Wikipedia, Entziklopedia askea
Warren Harding» orritik birbideratua)
Warren G. Harding
Ahotsa

29. Ameriketako Estatu Batuetako Presidentea

1921eko martxoaren 4a - 1923ko abuztuaren 2a
Woodrow Wilson - Calvin Coolidge
Hautetsia: 1920 United States presidential election (en) Itzuli
24. Ameriketako Estatu Batuetako Presidente-Hautetsia

1920ko azaroaren 2a - 1921eko martxoaren 4a
Woodrow Wilson - Herbert Clark Hoover
Hautetsia: 1920 United States presidential election (en) Itzuli

Ameriketako Estatu Batuetako senataria

1919ko martxoaren 4a - 1921eko urtarrilaren 13a - Frank B. Willis (en) Itzuli
Barrutia: Ohio Class 3 senate seat (en) Itzuli
Hautetsia: 1914 United States Senate election in Ohio (en) Itzuli

Ameriketako Estatu Batuetako senataria

1917ko martxoaren 4a - 1919ko martxoaren 4a
Barrutia: Ohio Class 3 senate seat (en) Itzuli
Hautetsia: 1914 United States Senate election in Ohio (en) Itzuli

Ameriketako Estatu Batuetako senataria

1915eko martxoaren 4a - 1917ko martxoaren 4a
Theodore E. Burton (en) Itzuli
Barrutia: Ohio Class 3 senate seat (en) Itzuli
Hautetsia: 1914 United States Senate election in Ohio (en) Itzuli

Ohioko Gobernadoreordea

1904ko urtarrilaren 11 - 1906ko urtarrilaren 8a
Harry L. Gordon (en) Itzuli - Andrew L. Harris (en) Itzuli

Filipinetako Gobernadore Nagusia


Ohioko Estatuko Senatuko kidea

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakWarren Gamaliel Harding
JaiotzaBlooming Grove (en) Itzuli1865eko azaroaren 2a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaHarding Home (en) Itzuli
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaPalace Hotel (en) Itzuli eta San Frantzisko1923ko abuztuaren 2a (57 urte)
Hobiratze lekuaHarding Tomb (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
AitaGeorge Tryon Harding, Sr.
AmaPhoebe Elizabeth Dickerson
Ezkontidea(k)Florence Harding  (1891ko uztailaren 8a -  1923ko abuztuaren 2a)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
Hezkuntza
HeziketaOhio Central College (en) Itzuli 1882) Zientziatan graduatua
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, egunkariko editorea, estatu-politikaria eta enpresaburua
Altuera6 oin
Lantokia(k)Washington
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaBaptismoa
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa

IMDB: nm1136403 Musicbrainz: 25c2119f-ccb1-4bf9-a67c-e577ef5fe217 Discogs: 1481242 Find a Grave: 445 Edit the value on Wikidata

Warren Gamaliel Harding (1865eko azaroaren 2a - 1923ko abuztuaren 2a) Ameriketako Estatu Batuetako 29. lehendakaria izan zen, 1921eko martxoaren 4tik 1923ko abuztuaren 2an hil zen arte. Alderdi Errepublikanoko kidea, Estatu Batuetako presidente ezagunenetako bat izan zen. Hil ondoren, hainbat eskandalu plazaratu ziren, hala nola Teapot Dome, baita Nan Brittonekin ezkontzaz kanpoko harremana ere, bere izen ona galtzera eraman zutenak.

Harding Ohioko landa-eremuan bizi izan zen bizitza osoan, zerbitzu politikoak beste leku batera eraman zuenean izan ezik. Gaztetan, The Marion Star erosi eta egunkari arrakastatsu bihurtu zuen. Harding senatari izan zen Ohio estatuan 1900etik 1904ra bitartean, eta gobernadoreorde bi urtez. Gobernadorearentzat garaitua izan zen 1910ean, baina Estatu Batuetako Senaturako hautatu zuten 1914an, estatuko kargu horretarako lehen zuzeneko hautaketa. Harding 1920an aurkeztu zen errepublikanoen hautagai-zerrendara, baina konbentzioaren aurretik urruneko aukeratzat hartzen zen. Hautagai nagusiek gehiengoa lortu ez zutenean eta konbentzioak porrot egin zuenean, Hardingen babesa handitu zuen, hamargarren bozketan izendatu baitzuten. Etxe atariko kanpaina egin zuen, batez ere Marionen, eta jendea harengana hurbiltzen utzi zuen. Lehen Mundu Gerraren aurreko aldiko normaltasunera itzuliko zela hitz eman zuen, eta James M. Cox demokratari nabarmen irabazi zion. Lehendakari hautatu zuten lehen senataria bihurtu zen.

Hardingek bere kabineterako errespetatutako hainbat pertsona izendatu zituen, hala nola Andrew Mellon Ogasunean, Herbert Hoover Merkataritzan eta Charles Evans Hughes Estatu Departamentuan. Kanpo-politikako lorpen garrantzitsu bat Washingtongo Itsas Konferentzia izan zen, 1921-1922koa. Bertan, munduko itsas potentzia nagusiek hamarkada bat iraun zuen itsas mugen programa bat adostu zuten. Lehen Mundu Gerraren aurka zeudelako atxilotu zituzten preso politikoak askatu zituen Hardingek. 1923an, Harding bihotzekoak jota hil zen San Frantziskon, mendebaldetik bira bat egiten ari zela. Calvin Coolidge lehendakariordeak hartu zuen bere kargua.

Harding-eko Barne Idazkaria, Albert B. Fall eta haren fiskal nagusia, Harry Daugherty, epaitu egin zituzten, karguan izandako ustelkeriagatik. Fall zigortu egin zuten, baina Daugherty ez. Eskandalu horiek eta beste batzuek kalte handia egin zioten Hardingen hil ondoko ospeari, Estatu Batuetako historiako presidente txarrenetakotzat jotzen baita.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]