William Gibson

William Gibson
	; (2008) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	William Ford Gibson
Jaiotza	Conway, 1948ko martxoaren 17a (76 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak ; Kanada
Bizilekua	Vancouver
Hezkuntza
Heziketa	Columbia Britainiarreko Unibertsitatea 1977) Artean graduatu : Ingelesezko literatura; Emerson Preparatory School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, eleberrigilea, gidoilaria, zientzia-fikzio idazlea eta prosalaria
Lantokia(k)	Vancouver
Lan nabarmenak	ikusi Neuromancer (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Nebula Award for Best Novel (1985eko maiatzaren 5a) : Neuromancer (en) ; Hugo Award for Best Novel (1985) : Neuromancer (en) ; Philip K. Dick Award (1985) : Neuromancer (en) ; Seiun Award for Best Translated Novel (1987) : Neuromancer (en) ; Aurora Awards (1995) : Virtual Light (en) ; Aurora Awards (1989) : Mona Lisa Overdrive (en) ; Science Fiction Chronicle Award (1985) : Neuromancer (en) ; Ditmar Award (1985) : Neuromancer (en) ; Locus Poll Award (2013) : Distrust That Particular Flavor (en) ; Science Fiction and Fantasy Hall of Fame (2008) ; Damon Knight Memorial Grand Master Award (2018) ; Inkpot Award (2016) ;
Influentziak	William Burroughs
Genero artistikoa	zientzia-fikzioa; cyberpunk; Steampunk; postcyberpunk (en)
	williamgibsonbooks.com

William Ford Gibson (Conway, Hego Carolina, AEB, 1948ko martxoaren 17a - ) estatubatuar-kanadiar idazlea da. Zientzia fikziozko generoko cyberpunkaren aita da. 1984an idatzi zuen "Neuromante" eleberriari esker mundu osoan ezagun egin zen. Liburu hori izan zen cyberpunk generoaren aitzindaria. Gibson izan zen sare informatikoen bidez sortutako espazio birtualari ziberespazio deitu zion lehenengoa. Johnn Mnemonic ipuin famatuaren egilea ere bada. Ipuin hau film bilakatu zuten 1995ean.

Bizitza eta obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanadan egin zituen ikasketak. Lehenengo kontakizunak, zientzia fikziozkoak, 1970eko hamarraldiaren amaieran argitaratu zituen, Omni aldizkarian, eta bere lehen liburua, Neuromante (1984), ziberpunk izeneko zientzia fikziozko generoaren aitzindaritzat hartua da. Kritikari askoren ustez 1980ko hamarraldiko zientzia fikziozko eleberririk onena da Neuromante. Egileak obra hartan erabilitako hizkerak ospe handia hartu zuen eta mundu guztira zabaldu zen; handik atera ziren, esaterako, ziberespazio eta errealitate birtual esapideak. Obra horretan, ziberpunk generoan ohi denez, gizabanakoaren eskubideak gizartearen gaineko kontrola beren esku duten korporazioek mehatxaturik dituen gizartea islatu zuen Gibsonek.

Ziberpunk generoaren barruan sailkatzen diren obren artean azpimarratzekoak dira, orobat, Kromoa erretzen (1986) ipuin bilduma, eta Zero kondea (1986), Mona Lisa azeleratua (1988) edo Argi birtuala (1993) eleberriak.

1990ean Diferentziaren makina idatzi zuen, Bruce Sterlingekin batera, eleberri poliziakoaren eta intriga historikoaren osagaiak bateraturik, eta 1998an Idoru argitaratu zuen.

Dena dela, zientzia fikzioaz gainera, beste molde literario batzuk ere landu ditu, ondorengo obra hauetan: Dream Jumbo (1989), saio artistiko bati egokituriko testua, eta Agripa, hilen liburu bat (1992), bere aitaren omenez euskarri informatikoan eginiko olerkia, irudiez eta testuez osatua.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.