Zientzien Errusiar Akademia

Wikipedia, Entziklopedia askea
San Petersburgoko Zientzien Akademia» orritik birbideratua)
Zientzien Errusiar Akademia
Datuak
Izen laburraRAS
Motazientzien akademia eta argitaletxea
Jarduera sektoreascience and technology in Russia (en) Itzuli
HerrialdeaErrusia, Errusiar Inperioa eta Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
Jarduera
KidetzaCommittee on Space Research (en) Itzuli, International Association of Academies of Sciences (en) Itzuli, International Union of Academies (en) Itzuli, InterAcademy Partnership (en) Itzuli eta International Science Council (en) Itzuli
Eskumendekoak
St. Petersburg Department of Steklov Institute of Mathematics of Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Lebedev Physical Institute (en) Itzuli, Komarov Botanical Institute (en) Itzuli, Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Far Eastern Branch of the Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Ural Branch of Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Southern Scientific Center RAS (en) Itzuli, Department of Mathematical Sciences (en) Itzuli, Physical Sciences Division (en) Itzuli, Computer Equipment and Technologies Department of RAS (en) Itzuli, Department of Power Engineering, Mechanical Engineering, Mechanics and Control Processes (en) Itzuli, Department of Chemistry and Material Sciences (en) Itzuli, Department of Biological Sciences (en) Itzuli, Department of Physiological Sciences (en) Itzuli, Department of Earth Sciences (en) Itzuli, Department of Social Sciences (en) Itzuli, Department of Global Issues and International Relations (en) Itzuli, Division of Historical and Philological Sciences (en) Itzuli, Department of Medical Sciences (en) Itzuli, Department of Agricultural Sciences (en) Itzuli, Regional Research Centres (en) Itzuli, Saratov Research Center (en) Itzuli, Pushchino State Institute of Natural Sciences (en) Itzuli, Tomsk National Research Medical Center (en) Itzuli, Skryabin Institute of Bioengineering RAS (en) Itzuli, Institute of Biology UB RAS (en) Itzuli, Institute of Ecology of Mountain Territories (en) Itzuli, S.I. Vavilov Institute for the History of Natural Science and Technology (en) Itzuli, Ioffe Institute (en) Itzuli, National Research Centre Kurchatov Institute (en) Itzuli, Geological Institute KSC RAS (en) Itzuli, Federal Center of Theoretical and Applied Sociology of the Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Department of Nanotechnology and Information Technologies RAS (en) Itzuli, Institute of Nanotechnology of Microelectronics of the Russian Academy of Sciences (en) Itzuli, Scientific and Technological Center of Unique Instrumentation (en) Itzuli, Russian Space Research Institute (en) Itzuli, Keldysh Institute of Applied Mathematics (en) Itzuli eta Lebedev Institute of Precision Mechanics and Computer Engineering (en) Itzuli
Erabilitako hizkuntzaerrusiera
Agintea
Egoitza nagusi
Osatuta
Legezko formagobernu erakunde
Zeren jabe
Historia
Sorrera1724ko otsailaren 8a
(San Petersburgoko Zientzien Akademia)
Sortzailea
Ordezkatzen duSobietar Batasuneko Zientzien Akademia
Jasotako sariak
webgune ofiziala
Facebook: Российская-Академия-наук-225336294180800 Telegram: rasofficial VK: russianacademyofsciences Edit the value on Wikidata

Zientzien Errusiar Akademia (errusieraz: Российская академия наукtranslit.: Rossískaya akadémiya naúk, edo, bere siglengatik, PAH), Errusiako akademia nazionala da. Erakunde honek, Errusia osoan ditu zientzia institutuak. Ohore bat da akademiako kide bezala aukeratua izatea, eta, egundaino, 819 berezko kide ditu akademiak. Sobietar garaian, SESBeko zientzien akademia bezala ezagutzen zen, eta bere buruzagitza Moskun ezarri zen. Akademiako lehendakaria Alexander Sergeev da (2017ko irailean hautatua).

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Petri I.a Errusiakoak sortu zuen akademia San Petersburgon, eta 1724ko urtarrilak 22ko senatuaren dekretuaren bidez abian jarria. 1724 eta 1917 bitartean San Petersburgoko Zientzien Akademia deitua izan zen. Bertan lan egiteko gonbidatuak, matematikariak, Leonhard Euler, Christian Goldbach, Nicolas Bernoulli eta Daniel Bernoulli kasu, enbriologialariak, Caspar Friedrich Wolff kasu, astronomo eta geografoak, Joseph-Nicolas Delisle kasu, fisikariak, Georg Wolfgang Kraft kasu, eta historialariak, Gerhard Friedrich Müller kasu, ziren.

Yekaterina Dashkova printzesaren zuzendaritzapean, (1783 eta 1796 artean, alegia), akademia kontratatu zuten errusiar hizkuntzako hiztegi akademiko handia biltzeko. Herrialdeko urruneneko tokiak esploratzeko espedizioek, buru bezala, akademiako zientzialariak zituzten, edo bertako partehartzaile aktibo gehienak. Hauek ziren Vitus Beringek Kamtxatkara eginiko bere bigarren espedizioko partaideak, 1733 eta 1743 artean, eta Peter Simon Pallasek Siberiara eginikoetan.

"Urrezko Burmuina", Zientzien Errusiar Akademiaren egoitza berria da, egoitza Moskun duena.

1925ean, Zientzien Errusiar Akademia, "Batasun osoko gorengo instituzio zientifiko" bezala errekonozitu eta SESBeko zientzia akademia bezal berrizendatu zuen. SESBeko zientzia akademiak, Zientzien Akademia nazionala sobietar errepubliketan ezartzen lagundu zuen (Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboan izan ezik), kasu askotan, zientzialari garrantzitsuei, beste errepublika batzuetan lan egin eta bizitzea baimenduz.

1934an, akademiako buruzagitzak, San Petersburgotik, herrialdeko hiriburua zen Moskura eraman ziren, zenbait institutu akademikorekin batera.

Sobietar Batasunaren kolapsoaren ondoren, 1991ko abenduak 2an Errusiar Federazioko presidentearen dekretuz, Zientzien Errusiar Akademia berrezartzen dute, SESBeko zientzia akademiaren instalakuntza guztiak oinordetuz Errusiako lurraldean.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]