Cutty Sark

Cutty Sark
	Irudi gehiago
Fabrikazioa
Fabrikatzailea	Scott and Linton (en)
Jatorrizko herrialdea	Erresuma Batua
Ekoizpen-lekua	Dumbarton
Kostua	16.150 £
Historia
Gila jartzea	1869
Eskaera	1869ko otsailaren 1a
Uretaratzea	1869ko azaroaren 22a
Zerbitzuaren hasiera	1870eko otsailaren 16a
Zerbitzuaren amaiera	1954ko abenduaren 1a
Inaugurazioa	1869ko azaroaren 22a
Erregistro-herrialdea	Erresuma Batua, Portugal eta Erresuma Batua
Jabea	Jock Willis Shipping Line (en) 1870eko otsailaren 16a-1895eko uztailaren 22a; Joaquim Antunes Ferreira & C.ª (en) 1895eko uztailaren 22a-1922; Wilfred Dowman (en) 1922-1938; Companhia Nacional de Navegação (en) 1922-1922; Thames Nautical Training College (en) 1938-1953; Cutty Sark preservation Society (en) 1953-
Kokapena
Koordenatuak	51°28′58″N 0°00′35″W / 51.482778°N 0.009722°W
Estatu burujabe	Erresuma Batua
Herrialdea	Ingalaterra
Ingalaterrako eskualdea	Londresko eskualdea
Ingalaterrako konderri zeremoniala	Londres Handia
Londresen banaketa administratiboa	Greenwich
Ezaugarriak
Dimentsioak	6,4 () × 10,97 () m ; Luzera (nautika): 100.000.000 () m ;
Erruna	10,97 m
Zingoa	6,4 m
Masa	2.133 t
Tona-brutoak	963
Abiadura	17,15 kn
Identifikazioa
Berezko-portua	Lisboa, Londres, Falmouth eta Greenhithe (en)

Cutty Sark britainiar belaontzi bat da, luzaroan Txinatik Erresuma Batura artean te kargak ekartzen eta Australiatik artilea ekartzen jardun zuen. Clipper motako ontzia hau munduko itsasontzi ospetsu eta mitikoenen artean dago.

Gaur egun Londres hirian dagoen Greenwich auzoko kai batean ikusgai dago. 2007ko maiatzaren 21ean zaharberritze prozesuan zegoela sute batek kaltetu zuen.

Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena Robert Burns eskoziar olerkariaren Sam O'Shanter olerkian agertzen den fikziozko pertsonaia den Nannie Dee sorgin hegalariaren "Cutty Sark" ezizenari zor dio. Eskozierazko ezizen honek euskaraz "Atorra Motz" esan nahi du.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1869an Eskoziako Dumbarton hiriko Scott & Linton ontziolan eraiki eta urte bereko azaroaren 22an itsasoratu zen.

Cutty Sark ontzia garai hartan puri-purian zegoen Txina eta Londres arteko te merkataritzan jarduteko helburuz eraiki zen. Izan ere, merkataritza honek Erresuma Batura zetorren lehenbiziko te denboraldiko karga zekarrenari sekulako dirtzak irabazteko aukera ematen zion, Britainia Handian tearen kontsumoak etengabeko gorakada baitzuen.

Clipper motako ontziak diseinu bereziko ontziak ziren eta ordurarteko belaontziek baino abiadura handiagoak hartzeko gai ziren, Cutty Sark berak bere markarik onena 24 orduko nabigazioan 360 itsas milia (666 kilometro) nabigatzea lortu zuen, bataz besteko 15 korapiloko (27,7 km/ord.) abiaduran.

Baina XIX. mendearen amaieraldera baporeontzien agerpenarekin belaontzien gainbehera geldiezina etorri zen, baporeontziak Suezko kanala igarotzeko gai izateaz gain euren karga eramateak askoz ere fidagarri eta maizagoak baitziren. Orduan Cutty Sark ontziak Australiako artile kargak ekartzeari ekin zion. Richard Woodge kapitain trebearen agindupean artile kargak 67 egun eskasetan garraiatzera ere iritsi zen.

1895ean Cutty Sark ontzia Ferreira portugaldar ontziolari saldua izan zen eta honek Ferreira izena ipini zion. Halere, portugaldar eskifaiak ontziari Pequena Camisola deitu ohi zion, eskozierazko jatorrizko izenaren portugesezko itzulpena.

1916an guztiz zaharberritua eta Hego Afrikako Lurmutur Hiriko portuan goleta bilakatua izan zen, Maria do Amparo berrizendatua izan zelarik.

1922an Wilfred Dowman britainiar kapitainak erosi eta bere jatorrizko itxura berrezarri zion.