1867

1867. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa
Urteak	1864  • 1865  • 1866 • 1867 • 1868 • 1869 • 1870
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1867 MDCCCLXVII
Ab urbe condita	2620
Armeniar egutegia	1316 ԹՎ ՌՅԺԶ
Bahá'í egutegia	23 – 24
Bengaliar egutegia	1274
Berber egutegia	2817
Egutegi budista	2411
Myanmarko egutegia	1229
Bizantziar egutegia	7375 – 7376
Koptoen egutegia	1583 – 1584
Etiopiar egutegia	1859 – 1860
Hebrear egutegia	5627 – 5628
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1923 – 1924
Shaka Samvat	1789 – 1790
Kali Yuga	4968 – 4969
Iraniar egutegia	1245 – 1246
Islamiar egutegia	1283 – 1284
Japoniar egutegia	Keiō 3 (慶応3年)
Korear egutegia	4200
Thailandiar eguzki egutegia	2410
Holozeniar egutegia	11867

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urriaren 13a – Alaska Ameriketako Estatu Batuetan sartu zen.
• Azaroaren 23a – Manchesterreko martirien urkatzea (William Philip Allen, Michael Larkin eta Michael O'Brien).

Arte eta kultura

• Martxoaren 11 – Don Carlos (eusk: 'On Karlos'; italieraz: Don Carlo), Giuseppe Verdiren musika eta Joseph Méry eta Camille du Locleren libretoa duen opera estreinatu zen Parisko Opera antzokian.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Jeanne Lanvin, frantziar moda-diseinatzailea (h. 1946).
• Urtarrilaren 3a – Juan Kruz Zapirain, gipuzkoar bertsolaria (h. 1934).
• Urtarrilaren 8a – Emily Greene Balch, estatubatuar idazle, sindikalista eta bakezalea, 1946ko Bakearen Nobel Saria (h. 1961).
• Urtarrilaren 11 – Frantzisko Zubiaurre Kiriko, Donostiako traineru patroia (h. 1926).
• Urtarrilaren 18a – Ruben Dario, nikaraguar poeta (h. 1916).
• Urtarrilaren 20a – Sebastian Amorrortu, bilbotar inprimatzailea (h. 1949).
• Urtarrilaren 21a – Maxime Weygand, frantziar jenerala (h. 1965).
• Urtarrilaren 25a – Adelaide Cabete, XX. mendeko lider feminista portugaldar garrantzitsuenetarikoa (h. 1935).
• Urtarrilaren 29a – Vicente Blasco Ibáñez, espainiar idazle, kazetari eta politikaria (h. 1928).
• Urtarrilaren 31 – Manuel Portela Valladares, galiziar politikaria (h. 1952).

Otsaila

• Otsailaren 7a – Laura Ingalls Wilder, estatubatuar idazlea (h. 1957).
• Otsailaren 9a – Söseki Natsume, japoniar idazlea (h. 1916).
• Otsailaren 18a – Plazida Otaño, gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (h. 1954).
• Otsailaren 27a – Irving Fisher, ekonomialari estatatubatuarra (h. 1947).

Martxoa

• Martxoaren 9a – Sofia Saxoniakoa, Dukesa Bavarian (h. 1845).
• Martxoaren 10a – Hector Guimard, frantziar arkitekto eta diseinatzailea eta Art Nouveau estiloko figura nabarmena (h. 1942).
• Martxoaren 25a – Gutzon Borglum, estatubatuar eskultorea (h. 1941).
• Martxoaren 25a – Arturo Toscanini, italiar orkestra-zuzendaria (h. 1957).
• Martxoaren 30a – Arturo Farinelli, italiar literatura kritikaria (h. 1948).

Apirila

• Apirilaren 7a – Holger Pedersen, daniar hizkuntzalaria (h. 1953).
• Apirilaren 9a – Chris Watson, Australiako 3. lehen ministroa (h. 1941).
• Apirilaren 10a – Georges Dantu, frantziar margolari inpresionista (h. 1948).
• Apirilaren 12a – Sindo Garay, kubatar musikaria, troba tradizionalaren barruan ospetsua (h. 1968).
• Apirilaren 16a – Wilbur Wright, estatubatuar hegazkin egile eta hegazkin pilotua, bere anaia Orvillekin batera hegazkinaren asmatzailetzat hartua (h. 1912).
• Apirilaren 17a – María Guerrero, espainiar aktore eta enpresaburua (h. 1928).
• Apirilaren 18a – Apolonia Lizarraga, nafar moja karmeldarra (h. 1936).
• Apirilaren 18a – Lluís Millet i Pages, kataluniar musikagilea eta abesbatza zuzendaria (h. 1941).
• Apirilaren 23a – Johannes Fibiger, daniar sendagile eta irakaslea, 1926ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1928).
• Apirilaren 25a – Herminio Madinabeitia, arabar idazlea, katedraduna eta kazetaria, Gasteizko alkatea (h. 1943).

Maiatza

• Maiatzaren 7a – Wladyslaw Stanislaw Reymont, poloniar idazlea eta eleberrigilea, 1924ko Literaturako Nobel saria (h. 1925).
• Maiatzaren 10a – Antonio Aldama, arabar enpresaburu eta politikari integrista (h. 1930).
• Maiatzaren 13a – Pedro Ziga Maio, nafar naturalista (h. 1949).
• Maiatzaren 14a – Kurt Eisner, alemaniar politikaria (h. 1919).
• Maiatzaren 15a – Eoin MacNeill, irlanderaren aldeko ekintzailea, irlandar nazionalizta, historialaria eta Sinn Féin alderdiko politikaria (h. 1945).
• Maiatzaren 26a – Maria Teckekoa, Erresuma Batuko erregina ezkontidea eta Indiako Enperatriz ezkontidea (h. 1953).
• Maiatzaren 27a – Arnold Bennett, ingeles idazlea (h. 1931).
• Maiatzaren 28a – Detlof von Winterfeldt, alemaniar jeneral eta agregatu militarra, Compiègneko Armistizioaren sinatzailetako bat izateagatik ezaguna (h. 1940).

Ekaina

• Ekainaren 1a – Juan Jose Sarasola Lexo, gipuzkoar bertsolaria (h. 1952).
• Ekainaren 4a – Carl Gustaf Emil Mannerheim, Finlandiako presidentea (h. 1951).
• Ekainaren 8a – Frank Lloyd Wright, estatubatuar arkitektoa (h. 1959).
• Ekainaren 11 – Marie Krøyer, daniar margolaria (h. 1940).
• Ekainaren 11 – Victor Emmanuel Largeau, frantziar militarra (h. 1916).
• Ekainaren 12a – Justin de Menditte, zuberoar idazle eta apaiza (h. 1922).
• Ekainaren 15a – Konstantin Balmont, errusiar olerkaria (h. 1942).
• Ekainaren 17a – Henry Lawson, australiar idazlea (h. 1922).
• Ekainaren 28a – Luigi Pirandello, italiar idazlea, 1934an Literaturako Nobel sariduna (h. 1936).
• Ekainaren 29a – Juan Bautista Istilart, Argentinako Tres Arroyos hirira bizitzera joandako euskal industrialari, ongile eta asmatzailea (h. 1934).

Uztaila

• Uztailaren 8a – Käthe Kollwitz, alemaniar margolaria (h. 1945).
• Uztailaren 10a – Max Badengoa, Alemaniako kantzilerra (h. 1929).
• Uztailaren 14a – Wilhelm Meinardus, alemaniar geografoa (h. 1952).
• Uztailaren 18a – Margaret Brown, estatubatuar socialite-a, aktibista eta filantropoa (h. 1932).
• Uztailaren 24a – Consuelo Álvarez Pool, espainiar idazlea, kazetaria, politikaria, sindikalista, sufragista eta feminista (h. 1959).
• Uztailaren 24a – Edward Frederic Benson, ingeles idazlea (h. 1940).
• Uztailaren 27a – Enrique Granados, kataluniar musikagilea (h. 1916).
• Uztailaren 28a – Gustaf Komppa, finlandiar kimikaria (h. 1949).

Abuztua

• Abuztuaren 3a – Stanley Baldwin, Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1947).
• Abuztuaren 7a – Emil Nolde, alemaniar margolari eta grabatzailea (h. 1956).
• Abuztuaren 9a – Salvador Azpiazu, arabar marrazkilari eta ilustratzailea (h. 1927).
• Abuztuaren 14a – John Galsworthy, ingelesezko idazlea eta 1932ko Literaturako Nobel Saria (h. 1933).
• Abuztuaren 16a – António Nobre, portugaldar olerkaria (h. 1900).
• Abuztuaren 23a – Marcel Schwob, frantziar idazle eta itzultzailea (h. 1905).
• Abuztuaren 28a – Umberto Giordano, italiar opera egilea (h. 1948).

Iraila

• Irailaren 5a – Amy Beach, estatubatuar musikagile eta piano-jolea (h. 1944).
• Irailaren 13a – Jean-Joseph Saroïhandy, frantziar hizkuntzalaria (h. 1932).
• Irailaren 14a – Charles Dana Gibson, estatubatuar marrazkilaria (h. 1944).
• Irailaren 19a – Arthur Rackham, ingeles ilustratzailea (h. 1939).
• Irailaren 21a – Denis Etxeberri, lapurtar margolaria (h. 1950).
• Irailaren 29a – Walther Rathenau, alemaniar politikaria, industrialaria eta filosofoa (h. 1922).

Urria

• Urriaren 1a – Fernand Pelloutier, frantziar sindikalista sozialista libertario aktibista iraultzailea (h. 1901).
• Urriaren 3a – Pierre Bonnard, frantziar margolaria (h. 1947).
• Urriaren 13a – Eduardo Justo Mokoroa, gipuzkoar organista, zuzendaria eta musikagilea (h. 1959).
• Urriaren 17a – Josep Puig i Cadafalch, kataluniar arkitektoa, arte historialaria eta politikaria (h. 1956).
• Urriaren 29a – Frantzisko Apalategi, donostiar idazlea, historialaria, jesuita eta irakazlea (h. 1948).

Azaroa

• Azaroaren 7a – Marie Curie, poloniar fisikari eta kimikaria, 1903ko Fisikako Nobel Saria eta 1911ko Kimikako Nobel Saria (h. 1934).
• Azaroaren 11 – James Edward Quibell, britainiar egiptologoa (h. 1935).
• Azaroaren 15a – Emil Krebs, alemaniar eleaniztuna, sinologoa eta diplomazialaria, 68 hizkuntzatan jariotasunez hitz egiteko eta idazteko gai zena (h. 1930).
• Azaroaren 16a – Léon Daudet, frantziar kazetari eta idazlea (h. 1942).
• Azaroaren 23a – Lucrecia Arana, espainiar zarzuela-abeslaria, tiple-kontraltoa (h. 1927).
• Azaroaren 27a – Charles Koechlin, frantziar musikagilea eta musikako teorikoa (h. 1950).

Abendua

• Abenduaren 1a – Ignacy Mościcki, Poloniako presidentea (h. 1946).
• Abenduaren 2a – Rafael Pikabea, gipuzkoar politikari jeltzalea (h. 1946).
• Abenduaren 3a – Paule Gobillard, frantziar margolaria (h. 1946).
• Abenduaren 5a – Jozef Pilsudski, poloniako Bigarren Errepublikako lehen estatuburua eta diktadorea (h. 1935).
• Abenduaren 10a – Carmen de Burgos, espainiar kazetaria, idazlea, itzultzailea eta aktibista (h. 1932).
• Abenduaren 10a – Ker-Xavier Roussel, frantziar margolaria (h. 1944).
• Abenduaren 18a – Joaquín Bárbara, arabar margolari akademizista (h. 1931).
• Abenduaren 22a – Joseph Maria Olbrich, austriar arkitektoa, Vienako Sezesioa mugimenduaren sortzaileetako bat (h. 1908).
• Abenduaren 23a – Victoria Mallabiabarrena, bizkaitar soprano lirikoa, Madril eta Kubako eszenatokietan aritutakoa (h. 1960).
• Abenduaren 23a – Madam C. J. Walker, asmatzailea, enpresaburu eta filantropoa, Estatu Batuetan aberats bihurtu zen lehen emakume afroamerikarra (h. 1919).
• Abenduaren 25a – William Lashly, Robert Falcon Scott-en Antartikarako bi espedizioetan parte hartu zuen Royal Navyeko marinel ingelesa (h. 1940).
• Abenduaren 26a – Julien Benda, frantziar filosofo eta idazlea (h. 1956).
• Abenduaren 26a – Phan Bội Châu, Vietnamgo idazle eta politikaria (h. 1940).
• Abenduaren 27a – Léon Delacroix, Belgikako lehen ministroa (h. 1929).
• Abenduaren 31 – Vicente Berrueta, gipuzkoar margolaria (h. 1909).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Anbrosio Gorostiaga, Anbros, bizkaitar albokaria (h. 1926).
• Félix Torre, bizkaitar arkitekto eta politikaria (h. 1911).
• Joxepa Zubeldia, gipuzkoar bertsolari eta bertso jartzailea (h. 1947).
• Luis Bulffi, bizkaitar mediku eta ekintzaile anarkista.
• Maria Amatriain, nafar hezitzailea (h. 1955).
• Martin Elola Berasategi, Begoñako Udaleko azken txistularia, maixu, zuzendari eta txistu-egilea (h. 1935).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 1a – Otokichi, japoniar ontzi-mutila (j. 1818).
• Urtarrilaren 14a – Victor Cousin, frantziar filosofoa (j. 1792).
• Urtarrilaren 14a – Jean Auguste Dominique Ingres, frantziar margolari neoklasikoa (j. 1780).
• Urtarrilaren 30a – Kōmei enperadorea, Japoniako 121. enperadorea (j. 1831).
• Martxoaren 25a – Jacques Ignace Hittorff, Alemanian jaiotako frantziar arkitektoa (j. 1792).
• Maiatzaren 29a – Friedrich Christian Diez, latin hizkuntzetan espezializatutako alemaniar hizkuntzalaria (j. 1794).
• Maiatzaren 30a – Ramón Castilla, Peruko presidentea (j. 1797).
• Ekainaren 7a – Antonio Etxaniz, bilbotar zurgin eta suhiltzailea, lehendabiziko Gargantuaren egilea (j. 1815).
• Ekainaren 19a – Maximiliano I.a Mexikokoa, Austriako artxidukea eta Mexikoko enperadorea (j. 1832).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 1a – Thomas Francis Meagher, irlandar nazionalista, Irlandako bandera diseinatu zuena (j. 1823).
• Uztailaren 12a – Francisco de Luxán, espainiako armadaburua (j. 1798).
• Uztailaren 26a – Oto Greziakoa, Greziako erregea (j. 1815).
• Abuztua – Faustin-Élie Soulouque, Haitiko politikaria (j. 1782).
• Abuztuaren 25a – Michael Faraday, britainiar fisikari eta kimikaria, indukzio elektromagnetikoaren aurkitzailea (j. 1791).
• Abuztuaren 31 – Charles Baudelaire, frantziar poeta, kritikari eta itzultzailea (j. 1821)
• Urriaren 3a – Elias Howe, estatubatuar asmatzailea (j. 1819).
• Urriaren 9a – Georgi Sava Rakovski, bulgariar idazlea eta abertzalea (j. 1821).
• Urriaren 23a – Franz Bopp, hizkuntzalari alemana, gramatika konparatuaren sortzaileetako bat (j. 1791).
• Urriaren 31 – William Parsons, astronomo irlandarra eta parlamentuko ordezkaria (j. 1800).
• Azaroaren 5a – Leopoldo O'Donnell, espainiar aitoren seme, militar eta politikaria (j. 1809).
• Abenduaren 22a – Jean-Victor Poncelet, frantziar jenerala eta matematikaria (j. 1788).
• Abenduaren 22a – Théodore Rousseau, frantziar margolaria (j. 1812).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Auguste Belloc, frantziar argazkikaria, bere argazki erotikoegatik ospetsua (j. 1800).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7715
• Multimedia: 1867 / Q7715