1960
Itxura
1960. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa • 1980(e)koa |
Urteak | 1957 • 1958 • 1959 • 1960 • 1961 • 1962 • 1963 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1960 MCMLX |
Ab urbe condita | 2713 |
Armeniar egutegia | 1409 ԹՎ ՌՆԹ |
Bahá'í egutegia | 116 – 117 |
Bengaliar egutegia | 1367 |
Berber egutegia | 2910 |
Egutegi budista | 2504 |
Myanmarko egutegia | 1322 |
Bizantziar egutegia | 7468 – 7469 |
Koptoen egutegia | 1676 – 1677 |
Etiopiar egutegia | 1952 – 1953 |
Hebrear egutegia | 5720 – 5721 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 2016 – 2017 |
Shaka Samvat | 1882 – 1883 |
Kali Yuga | 5061 – 5062 |
Iraniar egutegia | 1338 – 1339 |
Islamiar egutegia | 1379 – 1380 |
Japoniar egutegia | Shōwa 35 (昭和35年) |
Korear egutegia | 4293 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2503 |
Holozeniar egutegia | 11960 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 22a – Jose Antonio Agirre lehendakaria hil zen; nazionalismo munduan benetako lurrikara sortu zuen gertaerak.
- Martxoaren 28a – Jesus Maria Leizaola lehendakari izendatu zuten.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Benin eta Kamerunek independentzia lortu zuten Frantziatik.
- Otsailaren 13a – Frantziak lehen saiakuntza nuklearra egin zuen Aljeriako Saharan.
- Otsailaren 29a – 5,8ko indarreko lurrikara batek Agadir hiria suntsitu zuen, 15.000 hildako utziz.
- Maiatzaren 1a – Gerra Hotzaren testuinguruan, Sobietar armadak lurralde sobietarrean sartu zen U-2 hegazkin espioi estatubatuarra suntsitu zuen.
- Ekainaren 20a – Senegalek independentzia lortu zuen Frantziatik.
- Ekainaren 26a – Madagaskarrek Frantziarekiko independentzia aldarrikatu zuen.
- Uztailaren 1a – Ghanak errepublika aldarrikatu zuen.
- Irailaren 22a – Malik independentzia lortu zuen Frantziatik.
- Urriaren 1a – Nigeriak Erresuma Batutik independentzia lortu zuen.
- Azaroaren 8a – John F. Kennedy AEBetako presidente bihurtu zen.
- Azaroaren 25a – Santo Domingon, Minerva, Maria Teresa eta Patricia Mirabal hil zituzten. Etxe batera eraman zituzten bahituta, eta hil arte jipoitu zituzten. Trujillo diktadorearen aurkako ekintzaileak ziren.
- Azaroaren 26a – Trenbide-pasagune batean tren batek bus bat azpian harrapatu eta 5 hildako izan ziren.
- Azaroaren 28a – Mauritaniak Frantziarekiko independentzia lortu zen.
- Abenduaren 30a – Mexikoko armada federalak ikasle mugimenduari eraso egin eta sarraskia eragin zuen Chilpancingon, 20 lagun hilez. Urriaz geroztik Guerreroko Unibertsitatearen autonomia eskatzeko ikasle-greba hasia zuten ikasleek.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 21a – Ernest Hemingwayk eta Anjel Goenagak hitzarmena sinatu zuten Donostiako Maria Cristina hotelean, "Agurea eta itsasoa" euskaraz argitaratzeko egile eskubiderik ordaindu gabe.
- Irailaren 25a – Nafarroako Bertsolari Txapelketaren 2. edizioan Andres Narbarte Xaltok jantzi zuen txapela.
- Abenduaren 10a – Bertsolari Txapelketa Nagusiaren III. edizioa ospatu zen, II. edizioa ospatu eta 24 urte beranduago. Euskaltzaindiak antolatu zuen aurreneko aldiz. Irabazlea Inazio Eizmendi Basarri izan zen, bere bigarren txapela izan zelarik.
- 1960ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketako garailea Juan Mugartegi izan zen.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Salvador Dalí hasi zen lanean Figuereseko udal antzoki zaharrean, bere antzoki-nuseo pertsonal bihurturik. Bertan ibili zen buru-belarri hamarkada osoan.
- Martxoan Elvis Presleyk "It's Now or Never" eta "Are You Lonesome Tonight?" abesti famatuak kaleratu zituen.
- Ekainaren 16an "Psycho" filmaren estreinaldia izan zen.
- Urriaren 7an "Spartacus" pelikula ospetsua lehenengo aldiz proiektatu zuten.
- Abenduan Joan Baezek bere lehehengo diskoa argitaratu zuen.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- FDAk aprobatu zuen lehenengo pilula antisorgailua AEBetan.
Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1960ko Neguko Olinpiar Jokoak (Squaw Valley, Kalifornia, AEB; otsailaren 18a – otsailaren 28a).
- Joko hauetan ez zen izan euskal herritar kirolaririk.
- Maiatzaren 13a – Kurt Diemberger eta Albin Schelbert austriarrek, Peter Diener alemaniarrak, Ernst Forrer suitzarrak eta Nawang Dorje eta Nima Dorje xerpa nepaldarrek egin zuten lehendabiziko igoera Dhaulagiri (8.167 m) mendira.
- 1960ko Udako Olinpiar Jokoak (Erroma, Italia; abuztuaren 25a – irailaren 11).
- 33 Euskal herritarrek hartu zuten parte 8 kiroletan, Espainiako selekzioarekin.
- Sobietarrak garaileak izan ziren dominei dagokienez eta bigarrenak Ameriketako Estatu Batuak izan ziren. Ondoren Italia eta Alemania izan ziren zerrendan.
- Atleta nabarmenen artean Aladar Gerevich, Wilma Rudolph, Abebe Bikila, Muhammad Ali, Gert Fredriksson eta Viacheslav Ivanov izan ziren.
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Shinya Tsukamoto, japoniar zinemagilea eta idazlea.
- Urtarrilaren 1a – Masaaki Yanagishita, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 2a – Josu Pardo, PSNko nafar politikaria.
- Urtarrilaren 6a – Paul Azinger, estatubatuar golf jokalaria.
- Urtarrilaren 6a – Nigella Lawson, ingeles kazetari, telebistako aurkezle eta sukaldaritza liburuen idazlea.
- Urtarrilaren 8a – Eduardo Puelles, Espainiako Polizia Nazionaleko inspektore buru bizkaitarra (h. 2009).
- Urtarrilaren 10a – Brian Cowen, Irlandako Errepublikako Taoiseach ohia.
- Urtarrilaren 10a – Jesus Mari Lazkano, gipuzkoar margolaria.
- Urtarrilaren 10a – Claudia Losch, alemaniar atleta ohia, pisu-jaurtiketan aditua.
- Urtarrilaren 12a – Guido Bontempi, italiar txirrindulari ohia.
- Urtarrilaren 12a – Oliver Platt, kanadar-estatubatuar aktorea.
- Urtarrilaren 12a – Dominique Wilkins, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Urtarrilaren 13a – Eric Betzig, estatubatuar fisikaria, 2014ko Kimikako Nobel Saria.
- Urtarrilaren 13a – Goddess Bunny, estatubatuar artista, drag queen, aktore eta modeloa (h. 2021).
- Urtarrilaren 13a – Olga Vasilieva, errusiar historialaria eta politikaria.
- Urtarrilaren 16a – Sabin Bilbao, bizkaitar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 16a – Luis de Guindos, PPko espainiar politikaria.
- Urtarrilaren 18a – Mark Rylance, britainiar aktore eta antzerkigilea.
- Urtarrilaren 19a – Natxo Zenborain, nafar artista.
- Urtarrilaren 22a – Michael Hutchence, INXS australiar musika taldeko abeslari eta konposatzailea (h. 1997).
- Urtarrilaren 23a – Rob Garrison, estatubatuar aktorea (h. 2019).
- Urtarrilaren 23a – Xabier Sarasola, gipuzkoar musikaria.
- Urtarrilaren 25a – Nobuyo Fujishiro, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 26a – Montserrat Boix, kataluniar kazetaria, ziber-feminismo eta hacktibismo feminista kontzeptuen sortzailea.
- Urtarrilaren 21a - Louise Aitken-Walker, rally- eta touring cars-eko emakume pilotu eskoziarra.
- Urtarrilaren 27a – Arantza Campos, gipuzkoar filosofoa, EHUn irakaslea.
- Urtarrilaren 27a – Phil Cunningham, eskoziar folk musikari eta musikagilea.
- Urtarrilaren 27a – Samia Suluhu, Tanzaniako presidentea, herrialdearen historiako lehenengo emakume lehendakaria.
- Urtarrilaren 29a – Gia Carangi, estatubatuar modeloa, lehen top modela eta HIESaren ondorioz hildako lehen emakume ezaguna (h. 1986).
- Urtarrilaren 29a – Greg Louganis, estatubatuar kirolari eta LGBT ekintzailea, historiako tranpolin-jauzilaririk hoberenetakoa.
- Urtarrilaren 29a - Celestino Prieto, kataluniar txirrindulari ohia.
- Urtarrilaren 29a – Cristina Tapias, bizkaitar jostuna, irakaslea eta enpresaburua.
- Urtarrilaren 30a – Shigeru Sarusawa, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 31 – Faustino León, UPNko nafar politikaria.
- Urtarrilaren 31 – Thierry Lepaon, CGT Frantziako sindikatuko idazkari nagusi ohia.
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 3a – Joachim Löw, alemaniar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Otsailaren 4a – Lurdes Gabarain, gipuzkoar maratoilaria, maratoi bat bukatzen lehen euskal emakumea.
- Otsailaren 7a – James Spader, estatubatuar aktorea.
- Otsailaren 8a – Benigno Aquino III.a, Filipinetako presidentea (h. 2021).
- Otsailaren 8a – Aingeru Epaltza, euskal idazle eta itzultzailea.
- Otsailaren 8a – Alfred Gusenbauer, Austriako kantzilerra.
- Otsailaren 9a – Antonia Dell'Atte, italiar modelo ohia eta aurkezlea.
- Otsailaren 9a – Peggy Whitson, estatubatuar biokimikaria eta NASAko astronauta, ibilaldi espazial gehien egin dituen emakumezkoa .
- Otsailaren 14a – Jose Maria Pitarke, euskal fisikaria, EHUko katedraduna eta nanoGUNEko zuzendari nagusia.
- Otsailaren 14a – Gonzalo Tejada, gipuzkoar musikagilea.
- Otsailaren 15a – Enrique Urquijo, espainiar musikagilea, abeslaria, baxu-jotzailea eta gitarra-jotzailea (h. 1999).
- Otsailaren 20a – Rosa Fernández Rubio, asturiar alpinista, Zazpi Gailurrak igotzen Espainiako lehen emakumea.
- Otsailaren 20a – Cándido Muatetema Rivas, Ekuatore Gineako lehen ministroa (h. 2014).
- Otsailaren 20a – Fayez al-Sarraj, Libiako presidentea.
- Otsailaren 22a – Lore Erriondo, gipuzkoar pedagogoa, EHUko irakaslea eta Udako Euskal Unibertsitatearen zuzendari ohia.
- Otsailaren 23a – Naruhito, Japoniako enperadorea.
- Otsailaren 24a – Begoña Aretxaga, donostiar antropologoa (h. 2002).
- Otsailaren 25a – Kathleen Winter, kanadar idazle eta eleberrigilea.
- Otsailaren 27a – Fernando Arteaga, bizkaitar futbolari ohia.
- Otsailaren 29a – Khaled, aljeriar egile abeslaria, Raï musikaren sortzailea.
- Otsailaren 29a – Karlos Santisteban, euskal poeta eta idazlea.
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – María Ángela Nieto, espainiar zientzialaria, Biokimikan eta Biologia Molekularrean doktorea.
- Martxoaren 3a – María de los Llanos de Luna Tobarra, espainiar politikaria.
- Martxoaren 5a – Xabier Losantos, bizkaitar futbol arbitro ohia.
- Martxoaren 6a – Enriqueta Benito, arabar politikaria, Unidad Alavesa alderdiaren sortzaileetako bat.
- Martxoaren 7a – Ivan Lendl, txekoslovakiar-estatubatuar tenislari ohia, historiako hoberenetakoa.
- Martxoaren 7a – María Victoria Lareu, espainiar ikertzailea, unibertsitateko irakaslea eta Galiziako auzitegiko medikua.
- Martxoaren 7a – Kazuo Ozaki, japoniar futbolari ohia.
- Martxoaren 8a – Jeffrey Eugenides, estatubatuar eleberrigile eta ipuingilea.
- Martxoaren 9a – Arsenio González, euskal txirrindulari ohia.
- Martxoaren 9a – Željko Obradović, serbiar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
- Martxoaren 9a – Lily Afshar, irandar-estatubatuar gitarra-jotzaile eta musika-irakaslea (h. 2023).
- Martxoaren 10a – Àngels Ponsa, kataluniar irakasle eta politikaria.
- Martxoaren 13a – Adam Clayton, ingeles musikaria, U2 taldeko baxu-jotzailea.
- Martxoaren 16a – Agustin Mujika, Takolo, euskal pailazoa.
- Martxoaren 18a – Jesús Ignacio Ibañez Loyo, arabar txirrindulari ohia.
- Martxoaren 20a – Robertas Žulpa, lituaniar igerilaria (h. 2024).
- Martxoaren 21a – Elena Espinosa, espainiar politikaria eta ekonomialaria.
- Martxoaren 21a – Azucena Hernández, espainiar modeloa eta aktorea (h. 2019).
- Martxoaren 21a – Ayrton Senna, 1 Formulako brasildar pilotua, aditu askoren ustez Juan Manuel Fangio ondoren izan den handiena (h. 1994).
- Martxoaren 22a – Julian Gorospe, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Martxoaren 23a – Enrique Aja, espainiar txirrindulari ohia.
- Martxoaren 23a – Ane Albisu, gipuzkoar aktore, euskal filologo eta euskara irakaslea.
- Martxoaren 23a – Josu Lavin, euskararen ikerlari eta bultzatzaile bizkaitarra.
- Martxoaren 23a – Eneko Olasagasti, gipuzkoar aktorea, ekoizlea, zinema zuzendaria, irakaslea eta euskal idazlea.
- Martxoaren 23a – Yoko Tawada, japoniar-berlindar idazlea.
- Martxoaren 24a – Kelly LeBrock, estatubatuar jatorriko ingeles aktore eta modeloa.
- Martxoaren 24a – Larry Micheaux, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Martxoaren 24a – Nena, alemaniar rock abeslari eta aktorea.
- Martxoaren 25a – Juan Jose Eizmendi, Loidisaletxe II.a, gipuzkoar bertsolaria.
- Martxoaren 26a – Isabel Mozún, espainiar atleta ohia, altuera-jauzian aditua.
- Martxoaren 28a – Estefania Beltran de Heredia, EAJko arabar politikaria.
- Martxoaren 29a – Jo Nesbø, norvegiar idazle, futbolari ohi eta musikaria.
- Martxoaren 31 – José Ángel Lema Pueyo, gipuzkoar historialaria, Erdi Aroaren Historian eta Paleografian aditua (h. 2022).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Cristina Gallach, kataluniar kazetaria.
- Apirilaren 1a – Michael Praed, ingeles aktore eta ahots bikoiztailea.
- Apirilaren 2a – Linford Christie, britainiar atleta ohia, abiadura probatan aditua.
- Apirilaren 4a – Eva Argiñano, gipuzkoar sukaldaria eta telebista aurkezlea.
- Apirilaren 4a – Yolanda Barcina, Iruñeko alkate ohia eta Nafarroako Gobernuko lehendakari ohia.
- Apirilaren 4a – Jose Ignacio Garmendia, gipuzkoar futbolari ohia, Eibar Kirol Elkarteko atezaina 17 denboralditan.
- Apirilaren 4a – Hugo Weaving, ingeles-australiar aktorea.
- Apirilaren 7a – Yvan Colonna, Korsika Askatzeko Nazio Frontearen kidea, Claude Érignac prefeta hiltzeagatik betiko kartzelara kondenatua (h. 2022).
- Apirilaren 7a – Elaine Miles, amerindiar estatubatuar aktorea.
- Apirilaren 7a – Sandy Powell, britaniar jantzi-diseinatzailea.
- Apirilaren 9a – Isabel Coixet, kataluniar publizista eta zinema zuzendaria.
- Apirilaren 10a – Claudia Piñeiro, argentinar idazlea, telebistako gidoilaria, dramagilea eta kontalaria.
- Apirilaren 11 – Jeremy Clarkson, ingeles telebista aurkezle, kazetari eta idazlea.
- Apirilaren 12a – Ester Xargay Melero, kataluniar idazle, itzultzaile, bideoartista eta kultura ekintzailea (h. 2024).
- Apirilaren 13a – Rudi Völler, alemaniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Apirilaren 14a – Roberta S. Jacobson, estatubatuar diplomazialaria.
- Apirilaren 15a – Susanne Bier, daniar zinema zuzendaria.
- Apirilaren 15a – Pedro Delgado, espainiar txirrindulari ohia eta telebista esataria.
- Apirilaren 15a – Filipe Belgikakoa, Belgikarren erregea.
- Apirilaren 16a – Mikel Herzog, gipuzkoar musikagile eta abeslaria.
- Apirilaren 16a – Pierre Littbarski, alemaniar futbolari ohia.
- Apirilaren 19a – Gustavo Petro, kolonbiar ekonomialaria eta politikaria.
- Apirilaren 19a – Ariel Rot, argentinar rock musikari eta abeslaria.
- Apirilaren 20a – Miguel Díaz-Canel, Kubako presidentea.
- Apirilaren 20a - Debra Flintoff-King, australiar atleta, 400 metroko hesietan aditua.
- Apirilaren 22a – Marisol Ortiz de Zarate, arabar eleberrigilea.
- Apirilaren 23a – Craig Sheffer, estatubatuar aktorea.
- Apirilaren 24a – Donato Larretxea, nafar aizkolaria, XX. mendeko handienetakoa.
- Apirilaren 26a – Yolanda Flores, espainiar kazetaria, esataria eta telebistako aurkezlea.
- Apirilaren 27a – Martin Berasategi, donostiar sukaldaria, Euskal Herriko sukaldaritza modernoaren ordezkari nagusietako bat.
- Apirilaren 28a – Pedro Bordaberry, uruguaitar abokatua, irakaslea eta politikaria, Colorado Alderdikoa.
- Apirilaren 28a – Joserra Fachado, gipuzkoar aktorea eta pailazoa.
- Apirilaren 28a – Ian Rankin, eskoziar eleberrigilea.
- Apirilaren 28a – Walter Zenga, italiar futbol atezain ohia.
- Apirilaren 29a – Sandra Morán, guatemalar politikaria, musikaria, feminista eta LGTB eskubideen aldeko ekintzailea.
- Apirilaren 30a – Beata Poźniak, poloniar aktorea, zinema zuzendaria, ekintzailea, feminista, margolaria eta modeloa.
- Apirilaren 30a – Cathy Xaudaró, espainiar gimnasta erritmiko ohia eta entrenatzailea.
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Eduardo González Salvador, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 2a – Stephen Daldry, ingeles zinema, antzerki eta telebista zuzendaria eta ekoizlea.
- Maiatzaren 2a – Antton Etxeberria, gipuzkoar aktore eta titiriteroa (h. 2018).
- Maiatzaren 2a – Gjorge Ivanov, Ipar Mazedoniako presidentea.
- Maiatzaren 3a – Jaron Lanier, estatubatuar informatikaria, idazlea eta musikagilea, errealitate birtualaren aitzindaria.
- Maiatzaren 4a – Werner Faymann, Austriako kantziler ohia.
- Maiatzaren 5a – Jorge Quiroga, Boliviako presidentea.
- Maiatzaren 6a – Anne Parillaud, frantziar aktorea.
- Maiatzaren 6a – Jean-Guy Talamoni, korsikar politikari abertzalea, Corsica Libera alderdi independentistaren idazkari nagusia.
- Maiatzaren 7a – Almudena Grandes, espainiar idazlea (h. 2021).
- Maiatzaren 7a – Kim Manning, estatubatuar jatorriko espainiar aurkezle, aktore eta dantzaria.
- Maiatzaren 8a – Alberto Ortega, arabar saskibaloi jokalari ohia.
- Maiatzaren 9a – Johnny Paul Koroma, Sierra Leonako estatuburua (h. 2017).
- Maiatzaren 10a – Bono, irlandar abeslaria, U2 taldekoa.
- Maiatzaren 10a – Merlene Ottey, jamaikar-esloveniar atleta ohia, abiadurako probetan aditua.
- Maiatzaren 12a – Leopoldo Jaén Sobrino, UPNko nafar politikaria.
- Maiatzaren 12a – José Luis Jaimerena, euskal txirrindulari profesional ohi eta kirol zuzendaria.
- Maiatzaren 13a – Ladis Galartza, Galartza III.a, nafar pilotaria.
- Maiatzaren 14a – Simonetta Sommaruga, Suitzako konfederazioko presidentea.
- Maiatzaren 15a – Leopoldo Barreda, PPko bizkaitar politikaria.
- Maiatzaren 15a – Luis Camino, gipuzkoar perkusionista eta musikagilea, 21 Japonesas taldearen sortzaileetakoa.
- Maiatzaren 17a – Makoto Sugiyama, japoniar futbolari ohia.
- Maiatzaren 18a – Yannick Noah, frantziar tenis-jokalari ohia.
- Maiatzaren 21a – Lidia Blanco, espainiar filologoa, kultur lankidetzan aditua.
- Maiatzaren 21a – Jeffrey Dahmer, Milwaukeeko Gizajalea, estatubatuar serieko hiltzailea (h. 1994).
- Maiatzaren 21a – Vladimir Salnikov, errusiar igerilari ohia, historiako hoberenetakoa.
- Maiatzaren 21a – Elena Solatxi, bizkaitar artista.
- Maiatzaren 24a – Doug Jones, estatubatuar kontorsionista eta aktorea, mimikan espezializatua.
- Maiatzaren 24a – Jan Jönsson, suediar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Maiatzaren 24a – Kristin Scott Thomas, ingeles aktorea.
- Maiatzaren 27a – Miren Eraso Iturrioz, gipuzkoar artearen-historialari eta sustatzailea, editorea eta dokumentu-kudeaketan aditua (h. 2009).
- Maiatzaren 27a – Oleksandr Sydorenko, ukrainar igerilaria (h. 2022).
- Maiatzaren 28a – Jesús Rodríguez Magro, espainiar txirrindularia (h. 2018).
- Maiatzaren 28a – Pastora Vega, espainiar aktorea.
- Maiatzaren 29a – Lorena Borjas, mexikar-estatubatuar aktibista transgeneroa eta immigrante mexikarren eskubideen defendatzailea (h. 2020).
- Maiatzaren 31 – Chris Elliott, estatubatuar aktore, gidoigile eta umorista.
- Maiatzaren 31 – Orreaga Ibarra, nafar hizkuntzalaria.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 5a – Andoni Cedrun, bizkaitar futbolari ohia.
- Ekainaren 6a – Steve Vai, estatubatuar gitarra-jotzaile, konposatzaile, abeslari, kantautore eta ekoizlea.
- Ekainaren 6a – Javier Zarzalejos, bizkaitar politikari eta diplomatikoa.
- Ekainaren 8a – Cristina Andreu Cuevas, espainiar zinema zuzendaria.
- Ekainaren 9a – Rafael del Amo Arizu, nafar kirolari eta entrenatzailea.
- Ekainaren 10a – Txetxu Ugalde, bilbotar kazetaria, telebista aurkezlea eta irrati esataria (h. 2017).
- Ekainaren 12a – Joe Kopicki, estatubatuar saskibaloi jokalari ohia, Caja Bilbaon aritutakoa.
- Ekainaren 13a – Joseba Aurrekoetxea, bizkaitar politikaria.
- Ekainaren 13a – Nerea Mujika, bizkaitar irakasle eta kultura eragilea.
- Ekainaren 13a – Evaristo Páramos, Evaristo, euskal herritar punk abeslaria.
- Ekainaren 14a – Marcos Couch, argentinar eskalatzailea.
- Ekainaren 16a – Joxe Belmonte, bizkaitar idazlea.
- Ekainaren 17a – Alessandro Lecquio, Lequio Kondea, italiar aristokrata eta Espainiako prentsa arrosako pertsonaia nabarmena.
- Ekainaren 18a – Coco Fusco, kubatar-estatubatuar artista bisuala, idazle eta museo-kontserbadorea.
- Ekainaren 22a – Erin Brockovich, estatubatuar legelari eta ingurumen ekintzailea.
- Ekainaren 22a – Miguel Izu, nafar legelari eta IUN-NEBko politikaria.
- Ekainaren 22a – Juan Luis Moraza, arabar eskultore eta arte irakaslea.
- Ekainaren 25a – Juan Carlos Elizalde, nafar apaiza, Gasteizko gotzaina.
- Ekainaren 26a – Elza Dunkels, suediar zientzialaria eta ikertzailea da, pedagogian eta Interneten erabileran aditua.
- Ekainaren 29a – Nuria Piera, dominikar kazetaria.
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Josu Amezaga, EHUko irakaslea eta kazetaria.
- Uztailaren 1a – Inés Fonseca, santandertar abeslari, konpositore eta poeta.
- Uztailaren 1a – Carmen Pérez Rodrigo, bizkaitar mediku, kazetaria eta EHUko irakaslea.
- Uztailaren 3a – Josu Erkoreka, bizkaitar politikaria.
- Uztailaren 4a – Roland Ratzenberger, 1 Formulako austriar pilotua (h. 1994).
- Uztailaren 5a – Eduardo Chozas, espainiar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 6a – Asahifuji Seiya, japoniar sumo borrokalari ohia.
- Uztailaren 8a – Olga Martín-Belloso, nafar kimikaria, elikagaien teknologian aditua eta unibertsitateko irakaslea.
- Uztailaren 11 – Tomoyuki Kajino, japoniar futbolari ohia.
- Uztailaren 11 – Jafar Panahi, irandar zinema zuzendaria eta gidoilaria.
- Uztailaren 11 – Ronald M. Schernikau, alemaniar idazlea, Errepublika Demokratikoko herritartasuna eskatzen azkena (h. 1991).
- Uztailaren 12a – Xabier Davalillo, bizkaitar saskibaloi jokalari ohia eta Bilbao Basketen presidente ohia.
- Uztailaren 14a – Angélique Kidjo, benindar abeslaria.
- Uztailaren 14a – Jane Lynch, estatubatuar aktorea, abeslaria eta idazlea.
- Uztailaren 14a – Dmitri Vrubel, errusiar margolaria (h. 2022).
- Uztailaren 16a – Carmelo Barrio, arabar politikaria.
- Uztailaren 19a – Atom Egoyan, kanadar-armeniar zinema zuzendaria.
- Uztailaren 20a – Federico Etxabe, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 22a – Álvaro Fernández Fernández, espainiar txirrindularia (h. 1987).
- Uztailaren 22a – Ágatha Ruiz de la Prada, espainiar moda-diseinatzailea, enpresaburua eta aristokrata.
- Uztailaren 22a – Patxo Telleria, bizkaitar aktorea, zinema zuzendaria eta antzerkigilea.
- Uztailaren 24a – Catherine Destivelle, orandar-frantziar eskalatzailea eta mendizalea, Eigerreko ipar aurpegian bakarkako igoera burutu zuen lehen emakumea.
- Uztailaren 25a – Patxi Angulo Martin, gipuzkoar matematikaria, EHUko irakaslea eta dibulgatzailea.
- Uztailaren 25a – Ricardo Gatzagaetxebarria, bizkaitar politikari jeltzalea.
- Uztailaren 25a - Édith Grattery, frantziar ilustratzaile eta komiki marrazkilaria.
- Uztailaren 25a – Iñaki Ocenda, arabar futbolari ohia eta futbol entrenatzailea.
- Uztailaren 29a – J. J. Santos, espainiar kirol kazetaria.
- Uztailaren 30a – Carlos Pouso, bizkaitar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Uztailaren 31 - Belén Garijo, espainiar medikua eta zuzendari exekutiboa.
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Micheál Martin, Irlandako Taoiseacha.
- Abuztuaren 1a – Cristina del Valle, asturiar abeslaria, musikagilea eta aktibista.
- Abuztuaren 2a – Isabel Salgado, brasildar boleibol jokalaria eta entrenatzailea (h. 2022).
- Abuztuaren 4a – José Luis Rodríguez Zapatero, Espainiako Gobernuko presidente ohia.
- Abuztuaren 4a – Tim Winton, australiar idazlea.
- Abuztuaren 7a – Edorta Arana, gipuzkoar EHUko irakaslea eta kazetaria.
- Abuztuaren 7a – David Duchovny, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 7a – Jon Tati Egiarte, bizkaitar txirrindularia (h. 2018).
- Abuztuaren 7a – Deborah Ellis, kanadar idazlea eta aktibista.
- Abuztuaren 7a – Steven Rooks, herbeheretar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 8a – Paolo Pezzi, italiar-errusiar elizgizona.
- Abuztuaren 10a – Antonio Banderas, espainiar aktore eta zinema zuzendaria.
- Abuztuaren 11 – Carlos Sobera, bizkaitar aktorea eta telebista aurkezlea.
- Abuztuaren 12a – Laurent Fignon, frantziar txirrindularia (h. 2010).
- Abuztuaren 12a – Alberto Jiménez-Becerril, PPko espainiar politikaria (h. 1998).
- Abuztuaren 12a – Javier Madrazo, bizkaitar politikaria, Ezker Batua Berdeaken koordinatzaile nagusi ohia.
- Abuztuaren 13a – Joe Simpson, britainiar mendigoizale eta motibazio-hizlaria.
- Abuztuaren 14a - Santiago Merino, nafar futbolari ohia.
- Abuztuaren 15a – Jean Condom, frantziar errugbilari ohia.
- Abuztuaren 16a – Éric Caritoux, frantziar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 16a – Timothy Hutton, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 17a – Miquel Iceta, kataluniar politikaria, PSCko presidentea.
- Abuztuaren 17a – Sean Penn, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 20a – Amaia Bao, bizkaitar politikaria (h. 2015).
- Abuztuaren 23a – Jon Irazabal Agirre, bizkaitar historilari eta kultur eragilea (h. 2024).
- Abuztuaren 24a - Mikel Alvarez, Everesteko gailurra zapaldu zuen lehen mendizale bizkaitarra.
- Abuztuaren 24a – Kanakalatha, indiar aktorea (h. 2024).
- Abuztuaren 24a – Takashi Miike, japoniar zinemagile eta aktorea.
- Abuztuaren 25a – Ashley Crow, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 25a – Jonas Gahr Støre, Norvegiako lehen ministroa.
- Abuztuaren 29a – José Ramón Eizmendi, gipuzkoar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Abuztuaren 29a – Thomas Marshburn, estatubatuar astronauta eta medikua.
- Abuztuaren 30a – Jabier Muguruza, euskal musikari, abeslari eta idazlea.
- Abuztuaren 31 – Hassan Nasrallah, Libanoko erlijiosoa eta Xiismoaren Hezbola alderdiaren burua (h. 2024).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Nati López de Munain, Burgu udalerriko emakumezko lehen alkatea.
- Irailaren 4a – Adriana Laffan, mexikar aktorea (h. 2023).
- Irailaren 5a – Karita Mattila, finlandiar sopranoa.
- Irailaren 5a – Gisberta Salce Júnior, brasildar emakume transgeneroa, diskriminazio anitzaren ikurra (h. 2006).
- Irailaren 6a – Kepa Gallego, bizkaitar aktorea eta zinema zuzendaria.
- Irailaren 8a – Stéfano Casiraghi, italiar enpresaria (h. 1990).
- Irailaren 8a – Aimee Mann, estatubatuar abeslari, kantautore eta aktorea.
- Irailaren 9a – Hugh Grant, ingeles aktore eta zinema ekoizlea.
- Irailaren 10a – Alfonso Arandia, bizkaitar zinema zuzendari, gidoigile eta zinema ekoizlea.
- Irailaren 10a – Alison Bechdel, estatubatuar komikigilea.
- Irailaren 10a – Colin Firth, ingeles aktorea.
- Irailaren 11 – Hiroshi Amano, japoniar ingeniaria, 2014ko Fisikako Nobel Saria.
- Irailaren 11 – Pantxoa Etxegoin, baxenafar kultura-eragilea.
- Irailaren 13a – Greg Baldwin, estatubatuar aktorea.
- Irailaren 13a – Kevin Carter, hegoafrikar kazetaritza-argazkilaria (h. 1994).
- Irailaren 13a – Patxi Ripodas, nafar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Irailaren 14a – Um Hong-gil, hegokorear mendizalea.
- Irailaren 14a – Melissa Leo, estatubatuar aktorea.
- Irailaren 14a – Darrell Lockart, estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Irailaren 15a – Katsuyoshi Shinto, japoniar futbolari ohia.
- Irailaren 17a – Damon Hill, 1 formulako britaniar pilotu ohia.
- Irailaren 18a – Joshua Angrist, israeldar-estatubatuar ekonomialaria, 2021eko Ekonomiako Nobel Saria.
- Irailaren 18a – Karim Rashid, Egipton jaiotako industria diseinatzailea.
- Irailaren 18a – Iñaki Uria, gipuzkoar idazle eta kazetaria da eta Euskaldunon Egunkariaren zuzendaritza batzordeko kidea.
- Irailaren 19a – Carlos Mozer, brasildar futbolari ohia.
- Irailaren 21a – Elena Navaz, nafar kirolari ohia, taekwondon aritua.
- Irailaren 24a – Francis Lorenzo, espainiar aktore eta telebista aurkezlea.
- Irailaren 25a – Igor Belanov, ukrainar futbolari ohia.
- Irailaren 25a – Shinji Tanaka, japoniar futbolari ohia.
- Irailaren 26a – Uwe Bein, alemaniar futbolari ohia.
- Irailaren 26a – Juan Miguel Soroa, Soroa III.a, nafar pilotari ohia.
- Irailaren 30a – Bill Rieflin, estatubatuar bateriajotzailea (h. 2020).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 2a – Joe Sacco, maltar-estatubatuar kazetari, gidoilari eta komikigilea.
- Urriaren 4a – Ana Botín, espainiar bankaria, Banco Santander Taldeko presidentea.
- Urriaren 4a – Eulogio Genoba, gipuzkoar arraunlari ohia.
- Urriaren 5a – Careca, brasildar futbolari ohia.
- Urriaren 5a – David Kirk, zeelandaberritar errugbilari ohia.
- Urriaren 6a – Yves Leterme, Belgikako lehen ministroa.
- Urriaren 8a – Lorenzo Milà, kataluniar kazetari eta telebista aurkezlea.
- Urriaren 10a – Karra Elejalde, euskal aktore, gidoilari eta zinemagilea.
- Urriaren 12a – Hiroyuki Sanada, japoniar aktorea.
- Urriaren 14a – Steve Cram, britainiar korrikalari ohia, ertaineko distantzian espezializatua.
- Urriaren 15a – Concha Peña Pastor, espainiar irakaslea, hizlaria, idazlea eta politikaria (j. 1906).
- Urriaren 16a – Jiří Rusnok, Txekiako lehen ministroa.
- Urriaren 17a – Alfonso García, euskal judoka ohia.
- Urriaren 17a – Rob Marshall, estatubatuar antzerki eta zinema zuzendaria eta koreografoa.
- Urriaren 18a – Craig Mello, estatubatuar mediku, genetikari eta unibertsitate irakaslea, 2006ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Urriaren 18a – Jean-Claude Van Damme, belgikar aktorea.
- Urriaren 19a – Takeshi Koshida, japoniar futbolari ohia.
- Urriaren 20a – Roberto Uriarte, bizkaitar politikari, legelari eta EHUko irakaslea.
- Urriaren 23a – Randy Pausch, estatubatuar informatika-irakaslea (h. 2008).
- Urriaren 26a – Takashi Sekizuka, japoniar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 27a – Edurne Uriarte, bizkaitar politologo, unibertsitateko irakasle eta idazlea.
- Urriaren 29a – Fabiola Gianotti, italiar partikula fisikaria.
- Urriaren 30a – Diego Armando Maradona, Pelusa, argentinar futbolaria, historiako futbolari hoberenetakoa (h. 2020).
- Urriaren 31 – Txelo Auzmendi Jimenez, arabar terapeuta eta politikaria.
- Urriaren 31 – Javier Colina, nafar kontrabaxu-jotzailea.
- Urriaren 31 – Arnaud Desplechin, frantziar zinemagilea.
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Marijan Pušnik, esloveniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Azaroaren 1a – Veronika Skvortsova, errusiar neurologo eta politikaria.
- Azaroaren 4a – Jan Hajič, txekiar hizkuntzako hizkuntzalari konputazionala.
- Azaroaren 5a – Tilda Swinton, britainiar telebista eta zinemako aktore eta performance-artista.
- Azaroaren 7a – Tommy Thayer, estatubatuar musikaria, Kiss taldeko kidea.
- Azaroaren 8a – Michael Nyqvist, suediar aktorea (h. 2017).
- Azaroaren 9a – Andreas Brehme, alemaniar futbolari eta entrenatzailea (h. 2024).
- Azaroaren 10a – Neil Gaiman, ingeles fikzio labur, eleberri, komiki, eleberri grafiko eta filmen egilea.
- Azaroaren 10a – Pello Varela, arabar gidoilari eta zinema zuzendaria.
- Azaroaren 11 – Ángel José Gómez Montoro, Nafarroako Unibertsitateko errektore ohia.
- Azaroaren 11 – Stanley Tucci, estatubatuar aktore eta zinema zuzendaria.
- Azaroaren 13a – Koldo Losada, bizkaitar aktorea (h. 2014).
- Azaroaren 14a – Fernando Cossio, kantabriar kimikaria eta EHUko irakaslea.
- Azaroaren 15a – Ricardo Arrien, bizkaitar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Azaroaren 15a – Inma Errea, euskal idazle eta itzultzailea.
- Azaroaren 17a – RuPaul, estatubatuar aktore, drag queen, modelo, musikari eta artista.
- Azaroaren 17a – Mikel Ugartemendia, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Azaroaren 18a – Kim Wilde, ingeles pop abeslaria.
- Azaroaren 19a – Anaje Narbaiza, gipuzkoar euskaltzalea, sindikalista, herrigintzan eta baserri munduan errotua.
- Azaroaren 20a – Juan Carlos Fontan, traineru estropadetako gipuzkoar patroia.
- Azaroaren 21a – Arrate Mardaras, bizkaitar idazlea.
- Azaroaren 23a – Eva Esnaola Agesta, gipuzkoar ultramaratoilaria.
- Azaroaren 25a – John Fitzgerald Kennedy Jr., John F. Kennedyren semeetako bat (h. 1999).
- Azaroaren 25a – José María Martín Senovilla, espainiar fisikaria, grabitazioan aditua.
- Azaroaren 27a – Maria Schneider, estatubatuar jazz konposatzailea.
- Azaroaren 27a – Julia Tymoxenko, Ukrainako lehen ministro ohia.
- Azaroaren 28a – John Galliano, ingeles jostuna.
- Azaroaren 28a – Francisco Iribarren, UPNko nafar politikari ohia.
- Azaroaren 28a – Vicent Partal, valentziar kazetaria, VilaWeb egunkari digitaleko zuzendaria.
- Azaroaren 30a – Hiam Abbass, palestinar aktore eta zinema zuzendaria.
- Azaroaren 30a – Verónica Condomí, argentinar abeslari, konpositorea, gitarra-jotzailea eta irakaslea.
- Azaroaren 30a – Gary Lineker, ingeles futbolari ohia, bere garaiko aurrelari hoberenetakoa.
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 2a – Deb Haaland, estatubatuar politikaria.
- Abenduaren 3a – Daryl Hannah, estatubatuar aktorea.
- Abenduaren 3a – Julianne Moore, estatubatuar aktorea.
- Abenduaren 3a – Steven Swanson, estatubatuar ingeniari eta NASAko astronauta.
- Abenduaren 7a – Abdellatif Kechiche, frantziar-tunisiar zinema zuzendari eta aktorea.
- Abenduaren 9a – Josu Landa, gipuzkoar idazlea.
- Abenduaren 10a – Kenneth Branagh, irlandar zinema zuzendari eta antzezlea.
- Abenduaren 11 – Carolina Escobar Sarti, guatemalar feminista, idazlea, unibertsitate irakaslea eta gizarte ikertzailea.
- Abenduaren 11 – Rachel Portman, britainiar konpositorea, Soinu banda onenaren Oscar Saria irabazten lehenengo emakumea.
- Abenduaren 12a – María Pineda, espainiar modelo eta enpresaburua (h. 2015).
- Abenduaren 14a – Catherine Coleman, estatubatuar astronauta.
- Abenduaren 14a – Ebrahim Raisi, Irango presidentea (h. 2024).
- Abenduaren 15a – Lou Olangua, gipuzkoar rock abeslaria, euskal rockean lehenengo emakumetakoa (h. 2013).
- Abenduaren 16a – Juan Carlos Izpisúa Belmonte, espainar biokimikari eta farmazialaria, garapenaren biologian espezializatua.
- Abenduaren 17a – Moreno Argentin, italiar txirrindulari ohia.
- Abenduaren 17a – Tarako, japoniar aktore, bikoiztaile eta abeslaria (h. 2024).
- Abenduaren 18a – Yoon Suk-yeol, Hego Koreako presidentea.
- Abenduaren 19a – Alfredo Piedrafita, nafar musikari eta argazkilaria, Barricada taldeko kidea.
- Abenduaren 20a – Kim Ki-duk, korear zinemagilea (h. 2020).
- Abenduaren 21a – Loquillo, kataluniar rock abeslaria.
- Abenduaren 22a – Jean-Michel Basquiat, estatubatuar graffitigile, margolari eta marrazlea (h. 1988).
- Abenduaren 23a – Zindzi Mandela, hegoafrikar diplomazialari eta poeta (h. 2020).
- Abenduaren 24a – Iosu Exposito, Eskorbuto punk taldeko gitarra-jotzaile eta abeslaria (h. 1992).
- Abenduaren 27a – José Martínez Berasain, nafar politikari karlista eta bankaria (j. 1886).
- Abenduaren 28a – Chad McQueen, estatubatuar aktorea (h. 2024).
- Abenduaren 28a – Shinichi Morishita, japoniar futbolari ohia.
- Abenduaren 29a – Joseba Apaolaza, gipuzkoar aktorea.
- Abenduaren 31 – Dina Bilbao, euskal triatleta aitzindaria (h. 1997).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Alberto García Erauzkin, bizkaitar exekutiboa, Euskaltelen exekutibo nagusia.
- Alberto Santana, bizkaitar historialaria eta etnografoa.
- Alejo Alberdi, gipuzkoar musikari, gitarrajolea eta musika ekoizlea.
- Alfredo Álvarez Plágaro, Plágaro, arabar margolaria.
- Ana Martínez de Luco, arabar moja, New Yorkeko irabazi asmorik gabeko Sure We Can birziklapen-zentroaren sortzailea.
- Analupe Fernandez, Lupe, bizkaitar rapsoda eta euskal abeslaria.
- Angel Larrea, bizkaitar idazlea.
- Anton Damborenea, PPko bizkaitar politikaria.
- Asier Laspiur, gizpuzkoar eskultorea.
- Claude Iruretagoyena, lapurtar dantzari eta koreografoa.
- Elena Markinez, bizkaitar kazetaria.
- Elena Mendizabal, gizpuzkoar artista, eskultorea eta EHUko irakaslea.
- Fermin Aramendi, gipuzkoar kirol kazetaria.
- Garbiñe Biurrun, gipuzkoar epailea, EHUko irakaslea eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko magistratua.
- Inma Hernaez, bizkaitar ingeniaria eta EHUko irakaslea, Aholab ikertaldearen sortzailea.
- Iñaki López Arregi, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Iñigo Ucín, gipuzkoar enpresaria, Mondragon Korporazioko presidentea.
- Iro Landaluze, bizkaitar aktore eta mikologoa.
- Itziar Astiasaran, gipuzkoar farmazia doktorea, elikadura, dietetika eta elikagai-seguritatean aditua.
- Ixabel Etxeberria, lapurtar ikerlaria, irakaslea eta politikaria.
- Javier Alkain, gipuzkoar margolaria.
- Javier Carro, EAJko arabar politikaria.
- Jon Bergaretxe, gipuzkoar kantaria, gitarra-jotzailea eta konpositorea.
- Jose Belmonte, gipuzkoar ilustratzailea eta artista.
- José Fernández de la Sota, bizkaitar gaztelaniazko idazlea eta kazetaria.
- Jose Morales, bizkaitar itzultzailea, batez ere errusieratik euskarara egin dituen itzulpenengatik ezaguna.
- Josu Bereziartua, gipuzkoar alpinista eta mendizalea.
- Juan Ignacio Pérez Iglesias, Euskal Herriko Unibertsitateko errektore ohia.
- Julen Arriolabengoa, arabar idazlea.
- Koldo Etxebarria, bizkaitar margolaria.
- Luis Mugeta, nafar kazetaria.
- Marie-Pierre Arrizabalaga, Ipar Amerikako zibilizazioetan irakasle eta ikerlari lapurtarra.
- Mertxe Aizpurua, gipuzkoar kazetari eta politikaria.
- Mertxe Urteaga, gipuzkoar arkeologoa.
- Mikel Telleria, gipuzkoar bakarlari eta musikaria.
- Miren Billelabeitia, euskara eta literatura arloko irakaslea eta idazle bizkaitarra.
- Natxo Urkixo, Laudioko alkatea.
- Orreaga Ibarra, nafar hizkuntzalaria.
- Patxi Ezquieta, nafar margolaria.
- Roberto Moso, bizkaitar abeslaria eta kazetaria, Zarama taldeko abeslaria.
- Sandra Barrilaro, bizkaitar argazkilaria eta giza eskubideen aldeko aktibista.
- Serapio Lopez, arabar bertsolaria.
- Teo Santos, bizkaitar ertzaina, sindikalista eta politikaria.
- Txema Uriarte, bizkaitar historialaria, irakaslea, idazlea eta zinema ekoizlea.
- Xabier Gutiérrez, gipuzkoar sulkaldaria, psikologoa eta idazlea.
- Xabier Izaga, arabar idazlea.
- Álvarez Rabo, euskal herritar komikilaria eta ilustratzailea.
- Antonio Rivera Blanco, arabar historialaria, politikaria eta unibertsitateko irakaslea.
- Antxon Olarrea, euskal jatorrizko hizkuntzalari eta irakaslea.
- Frédéric Bauduer, hematologian aditua den medikua eta antropologo biologikoa.
- Aid al Qarni, saudiar mediku, irakasle eta erlijio-ekintzaile musulmana.
- Ana Fabricia Córdoba, kolonbiar aktibista (h. 2011).
- Carlos Gonzalez, espainiar pediatra.
- Carmen Torrejón Rueda, espainiar idazlea eta Medikuntza Estetikoan espezializatutako medikua.
- Chloe Dzubilo, estatubatuar artista, abeslaria eta HIESaren aurkako eta pertsona transgeneroen aldeko ekintzaile transfeminista (h. 2011).
- David L. Rabinowitz, Yale unibertsitateko ikerlaria, astronomoa eta planetoide aurkitzailea.
- Elia Ravelomanantsoa, madagaskartar politikari eta enpresaburua.
- Kostis Gimossoulis, greziar poeta eta eleberrigilea (h. 2023).
- Luz Martínez Ten, espainiar psikopedagogoa eta sindikalista.
- Manuel José García Caparrós, Polizia Armatuak hil zuen andaluziar langile gaztea (h. 1977).
- Randi Altschul, estatubatuar jostailugilea, lehen telefono mugikorraren asmatzailea.
- Santiago Alba Rico, espainiar idazle, entsegu-idazle eta filosofoa.
- Shari Lapena, kanadar idazlea.
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Margaret Sullavan, estatubatuar aktorea (j. 1909).
- Urtarrilaren 2a – Fausto Coppi, Il Campionissimo, italiar txirrindularia, historiako ezagunenetako bat (j. 1919).
- Urtarrilaren 3a – Victor Sjöström, suediar zinemagilea eta antzezlea, zinemaren aitzindarietako bat (j. 1879).
- Urtarrilaren 4a – Albert Camus, frantziar idazle eta filosofoa, frantsesezko egilerik handienetarikoa eta 1957ko Literaturako Nobel Saria (j. 1913).
- Urtarrilaren 5a – Francesc Sabaté, kataluniar anarkista (j. 1915).
- Urtarrilaren 12a – Nevil Shute, anglo-australiar idazle, ingeniari eta hegazkinlaria (j. 1899).
- Urtarrilaren 13a – Javier Ziga, nafar margolari eta politikaria (j. 1877).
- Urtarrilaren 20a – Adelina Méndez de la Torre, asturiar maistra, pedagogoa eta intelektuala, Bilboko hezkuntzaren antolaketan eragin handia izandakoa (j. 1871).
- Urtarrilaren 26a – Teresita Silva, espainiar vedettea, abeslaria eta aktorea (j. 1911).
- Urtarrilaren 27a – Gabriel Castagnet, lapurtar politikaria, Baionako alkatea (j. 1886).
- Urtarrilaren 28a – Zora Neale Hurston, estatubatuar antropologa eta idazle folklorista, Harlemgo Pizkundeko pertsonaia garrantzisua (j. 1891).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 7a – Igor Kurtxatov, sobietar fisikari nuklearra, "sobietar bonba atomikoaren aita" (j. 1903).
- Otsailaren 8a – J. L. Austin, ingeles filosofoa (j. 1911).
- Otsailaren 9a – Alexandre Benois, errusiar margolari eta eszenografoa (j. 1870).
- Otsailaren 9a – Ernő Dohnányi, hungariar musikagile, piano-jotzaile eta orkestra-zuzendaria (j. 1877).
- Otsailaren 9a – Mariam Tatexvili-Ratiani, Mariam Gariquli, georgiar idazle eta aktorea (j. 1883).
- Otsailaren 10a – Victoria Mallabiabarrena, bizkaitar soprano lirikoa, Madril eta Kubako eszenatokietan aritutakoa (j. 1867).
- Otsailaren 10a – Alojzije Stepinac, kroaziar kardinala (j. 1898).
- Otsailaren 16a – Natividad Yarza Planas, kataluniar irakaslea eta politikaria, Espainian sufragio unibertsalaren bidez hautatu zen lehenengo emakumezko alkatea (j. 1872).
- Otsailaren 19a – H. C. Hansen, Danimarkako lehen ministroa (j. 1906).
- Otsailaren 20a – Adone Zoli, Italiako lehen ministroa (j. 1887).
- Otsailaren 21a – Jacques Becker, frantziar zinema zuzendari eta gidoilaria (j. 1906).
- Otsailaren 24a – Léon Bérard, frantziar abokatu eta politikaria, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorreko presidentea (j. 1876).
- Otsailaren 25a – Antonio Vallejo-Nájera, «Espainiako Mengele», espainiar medikua (j. 1889).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Irina Kakhovskaia, errusiar-ukrainar iraultzailea, ezkerreko eseristen fundatzaileetako bat (j. 1887).
- Martxoaren 19a – Adolf Schulten, alemaniar historialari eta arkeologoa (j. 1870).
- Martxoaren 22a – Jose Antonio Agirre, Eusko Jaurlaritzako lehenengo lehendakaria (j. 1904).
- Martxoaren 26a – José Iruretagoyena, nafar militarra (j. 1879).
- Martxoaren 27a – Gregorio Marañón, espainiar mediku, zientzialari, idazle eta pentsatzailea (j. 1887).
- Martxoaren 28a – Margarita Manso, 27ko belaunaldiko espainiar margolaria (j. 1908).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Abdul Rahman Negeri Sembilangoa, Malaysiako lehenbiziko erregea eta Negeri Sembilango 2. monarka (j. 1895).
- Apirilaren 3a – Norodom Suramarit, Kanbodiako erregea (j. 1896).
- Apirilaren 7a – Henri Guisan, Suitzako Armadako komandante buruzagia (j. 1874).
- Apirilaren 11 – Luis Urteaga, gipuzkoar musikagilea eta organo-jotzailea (j. 1882).
- Apirilaren 17a – Eddie Cochran, estatubatuar rock musikaria (j. 1938).
- Apirilaren 24a – Max von Laue, alemaniar fisikaria, 1914ko Fisikako Nobel Saria (j. 1879).
- Apirilaren 25a – Amanullah Khan, Afganistango erregea (j. 1892).
- Apirilaren 26a – Fernando Alkain, gipuzkoar bertsolaria (j. 1877).
- Apirilaren 28a – Mañex Etxamendi, Nafarroa Behereko idazlea eta bertsolaria (j. 1873).
- Apirilaren 28a – Carlos Ibáñez del Campo, Txileko presidentea (j. 1877).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 3a – Luciano Lizarraga, gipuzkoar futbolaria (j. 1881).
- Maiatzaren 8a – Hugo Alfvén, suediar musikagile, orkestra-zuzendari, biolin-jotzaile eta margolaria (j. 1872).
- Maiatzaren 9a – Pieter Johannes van Rhijn, holandar astronomoa, 26 urtez IAUko burua (j. 1886).
- Maiatzaren 11 – John D. Rockefeller Jr., estatubatuar finantzaria eta filantropoa (j. 1874).
- Maiatzaren 17a – Jules Supervielle, uruguaiar frantziar olerkaria (j. 1884).
- Maiatzaren 20a – Yevguenia Bugoslavskaia, sobietar astronomoa eta geofisikaria (j. 1899).
- Maiatzaren 27a – Jenara Vicenta Arnal Yarza, kimikaria, ikertzailea eta Espainiako Zientzia Kimikoetako lehen doktorea (j. 1902).
- Maiatzaren 30a – Boris Pasternak, errusiar poeta, eleberrigile eta itzultzailea, 1958ko Literaturako Nobel Saria (j. 1890).
- Maiatzaren 31 – Walther Funk, alemaniar ekonomialari eta politikari nazia (j. 1890).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 7a – Cruz Gallastegi, gipuzkoar albaitaria (j. 1891).
- Ekainaren 8a – Mériem Bouatoura, Aljeriako gerrako borrokalari independentista (j. 1938).
- Ekainaren 11 – Joaquín Otamendi, gipuzkoar arkitektoa (j. 1874).
- Ekainaren 17a – Pierre Reverdy, frantziar olerkaria (j. 1889).
- Ekainaren 20a – André Patry, frantziar astronomoa (j. 1902).
- Ekainaren 25a – Walter Baade, alemaniar astronomoa (j. 1893).
- Ekainaren 25a – Otto Ender, Austriako kantzilerra (j. 1875).
- Ekainaren 28a – Jaume Vicens i Vives, kataluniar historialaria eta historialarien maisua (j. 1910).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 6a – Aneurin Bevan, galestar politikaria (j. 1897).
- Uztailaren 11 – Jesus Aranbarri, bizkaitar musikagilea (j. 1902).
- Uztailaren 12a – Julio Artetxe, euskal herritar bankari eta politikari liberala (j. 1878).
- Uztailaren 14a – Maurice de Broglie, frantziar fisikaria (j. 1875).
- Uztailaren 14a – Alice Manfield, australiar mendi-gidaria, naturalista, txaleten jabea, argazkilaria eta feminista (j. 1878).
- Uztailaren 14a – José Olivares, Tellagorri, bizkaitar idazlea eta kazetaria (j. 1890).
- Uztailaren 16a – Albert Kesselring, alemaniar mariskala (j. 1885).
- Uztailaren 16a – John P. Marquand, estatubatuar idazlea (j. 1893).
- Uztailaren 21a – Massimo Bontempelli, italiar idazlea (j. 1878).
- Uztailaren 21a – Lita de Ranitz, herbeheretar arte bildumagilea (j. 1876).
- Uztailaren 24a – Hans Albers, alemaniar aktore eta abeslaria (j. 1891).
- Uztailaren 26a – Cedric Gibbons, irlandar-estatubatuar zinemagintzako zuzendari artistikoa (j. 1890).
- Uztailaren 26a – Maude Menten, kanadar kimikaria (j. 1879).
- Uztailaren 30a – Maurice Delay, euskal kirurgialari eta politikaria, Baionako alkatea (j. 1876).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 5a – Arthur Meighen, Kanadako lehen ministroa (j. 1874).
- Abuztuaren 10a – Louis Intxauspe, euskal herritar politikaria, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorreko Presidentea.
- Abuztuaren 10a – Ignazio Larramendi del Puerto, Bera'tar bat, nafar bertsolari eta euskaltzain urgazlea (j. 1874).
- Abuztuaren 10a – Frank Lloyd, eskoziar zinema zuzendaria (j. 1886).
- Abuztuaren 16a – André Behotegi, euskal errugbilaria (j. 1900).
- Abuztuaren 23a – Baltasar Ametzola, bilbotar enpresaburu eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1878).
- Abuztuaren 29a – Vicki Baum, estatubatuar eleberrigilea (j. 1888).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Hisamuddin Selangorrekoa, Malaysiako erregea eta Selangorreko sultana (j. 1898).
- Irailaren 7a – Wilhelm Pieck, alemaniar politikari komunista, Ekialdeko Alemaniako presidentea (j. 1876).
- Irailaren 9a – Jussi Björling, suediar tenorra (j. 1911).
- Irailaren 14a – Bernardo Maria Garro, Otxolua, mundakar itzultzailea eta euskal idazlea (j. 1891).
- Irailaren 20a – Ida Rubinstein, errusiar dantzaria eta modeloa.
- Irailaren 22a – Melanie Klein, austriar psikoanalista (j. 1882).
- Irailaren 27a – Sylvia Pankhurst, ingeles aktibista, sufragismo eta komunismoa babestu zituena (j. 1882).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 2a – Claro M. Recto, filipinar politikaria (j. 1890).
- Urriaren 5a – Alfred Louis Kroeber, estatubatuar antropologoa (j. 1876).
- Urriaren 12a – Joseph Gregor, austriar idazle eta antzerki irakaslea (j. 1888).
- Urriaren 14a – Sigurd Hoel, norvegiar idazlea (j. 1890).
- Urriaren 21a – Martin Uriarte, bizkaitar predikaria eta euskal idazlea (j. 1879).
- Urriaren 21a – Jose Maria Yermo, euskal kirolaria (j. 1903).
- Urriaren 31 – H. L. Davis, estatubatuar eleberrigile eta olerkaria (j. 1894).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 5a – Ward Bond, estatubatuar aktorea (j. 1903).
- Azaroaren 5a – Mack Sennett, estatubatuar zinemagilea (j. 1880).
- Azaroaren 6a – Erich Raeder, alemaniar almirantea (j. 1876).
- Azaroaren 9a – Jean Ithurriaga, baxenafar euskaltzalea (j. 1896).
- Azaroaren 11 – Gaëtan Bernoville, euskal herritar frantsesezko idazlea (j. 1889).
- Azaroaren 16a – Clark Gable, estatubatuar aktorea, soinudun zinemako hastapenetako izar handienetakoa (j. 1901).
- Azaroaren 18a - Gertrude Elles, britainiar geologo, paleontologo eta unibertsitateko irakaslea, graptolitoetan aditua (j. 1872).
- Azaroaren 25a – Mirabal ahizpak, Rafael Leónidas Trujillo diktadorearen aurka lan egin zuten hiru dominikar emakume, erailak.
- María Teresa Mirabal (j. 1935).
- Minerva Mirabal (j. 1926).
- Patria Mirabal (j. 1924).
- Azaroaren 27a – Dirk Jan de Geer, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1870).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 1a - Ada Martí Vall, kataluniar kazetaria (j. 1914).
- Abenduaren 3a – Steven Swanson, estatubatuar ingeniari eta NASAko astronauta.
- Abenduaren 7a – Ethel Bellamy, britainiar astronomia-informatikaria eta sismologoa (j. 1881).
- Abenduaren 14a – Gregory Ratoff, erruso-estatubatuar zinema-antzezle eta zuzendaria (j. c. 1893).
- Abenduaren 16a – Thomas McLeod, eskoziar marinela, Hego poloko hiru espediziotan parte hartu zuena.
- Abenduaren 25a – Alberto María de Agostini, italiar argazkilari, dokumentalista, mendizale, geografo eta misiolari salestarra (j. 1883).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abendua – Leopoldo Menéndez, bizkaitar militarra, Mexiko Hirian (j. 1891).
- Jean Ithurriaga, baxenafar euskaltzalea (j. 1896).
- Virginia Bolten, argentinar aktibista anarkista, sindikalista eta feminista (j. 1876).
- Fisika: Donald Arthur Glaser
- Kimika: Willard Frank Libby
- Literatura: Saint-John Perse
- Medikuntza: Sir Frank Macfarlane Burnet, Peter Brian Medawar
- Bakea: Albert John Luthuli
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|