1964

1964. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa • 1980(e)koa
Urteak	1961  • 1962  • 1963 • 1964 • 1965 • 1966 • 1967
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1964 MCMLXIV
Ab urbe condita	2717
Armeniar egutegia	1413 ԹՎ ՌՆԺԳ
Bahá'í egutegia	120 – 121
Bengaliar egutegia	1371
Berber egutegia	2914
Egutegi budista	2508
Myanmarko egutegia	1326
Bizantziar egutegia	7472 – 7473
Koptoen egutegia	1680 – 1681
Etiopiar egutegia	1956 – 1957
Hebrear egutegia	5724 – 5725
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2020 – 2021
Shaka Samvat	1886 – 1887
Kali Yuga	5065 – 5066
Iraniar egutegia	1342 – 1343
Islamiar egutegia	1383 – 1384
Japoniar egutegia	Shōwa 39 (昭和39年)
Korear egutegia	4297
Thailandiar eguzki egutegia	2507
Holozeniar egutegia	11964

1964 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1964 MCMLXIV
Ab urbe condita	2717
Armeniar egutegia	1413 ԹՎ ՌՆԺԳ
Bahá'í egutegia	120 – 121
Bengaliar egutegia	1371
Berber egutegia	2914
Egutegi budista	2508
Myanmarko egutegia	1326
Bizantziar egutegia	7472 – 7473
Koptoen egutegia	1680 – 1681
Etiopiar egutegia	1956 – 1957
Hebrear egutegia	5724 – 5725
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2020 – 2021
- Shaka Samvat	1886 – 1887
- Kali Yuga	5065 – 5066
Holozeniar egutegia	11964
Iraniar egutegia	1342 – 1343
Islamiar egutegia	1383 – 1384
Japoniar egutegia	Shōwa 39 (昭和39年)
Korear egutegia	4297
Thailandiar eguzki egutegia	2507

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Martxoaren 27a - Alaskako Anchorage herritik gertu 9,2 graduko lurrikara izan zen. Lurrikarak hainbat tsunami eragin zituen, Kaliforniako Crescent City hirian 12 pertsona hil zirelarik.
• Apirilaren 26a - Tanganika and Zanzibar batu eta Tanzania eratu zuten.
• Urriaren 14a - Nikita Khrustxev presidente sobietarra kargutik kendu zuten.
• Urriaren 16a - Txinak lehen bonba atomikoa leherrarazi zuen.
• Urriaren 24a - Zambiak lortu zuen independentzia Erresuma Batutik.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• Gabriel Aresti idazle bilbotarrak "Harri eta Herri" argitaratu zuen Zarauzko Itxaropena argitaletxearekin, euskal poesiaren historian liburu iraultzailea izan dena.
• 1964ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketako garailea Jon Lopategi izan zen, aurreko edizioan legez.

Mundua

• Abuztuan The Kinks talde ingelesak "You Really Got Me" diskoa aurkeztu zuen.
• Abuztuaren 27an "Mary Poppins" film arrakastatsua aurkeztu zuten lehenengo aldiz.
• Irailaren 29 - "Quino" komikilari argentinarraren "Mafalda"k argia ikusi zuen "Primera Plana" izeneko aldizkarian.

Zientzia eta teknologia

• Urtarrilaren 16an egin zuten lehenengo angioplastia periferikoa, hanka batean eta azaleko arteria femorala erabiliz, AEBetan eta Charles Dotter erradiologo interbentzionistaren eskutik.

Kirolak

• 1964ko Neguko Olinpiar Jokoak (Innsbruck, Austria; urtarrilaren 29a - otsailaren 9a).
  • Joko hauetan ez zen izan euskal herritar kirolaririk.
• 1964ko Udako Olinpiar Jokoak (Tokio, Japonia; urriaren 10a - urriaren 24a).
  • Edizio hau Asiako herrialde batean ospatu zen lehena izan zen.
  • 13 Euskal herritarrek hartu zuten parte 6 kiroletan, Espainia eta Mexikoko selekzioekin.
  • Ameriketako Estatu Batuak domina gehien lortutakoa izan ziren, bigarrena Sobietar Batasuna eta hirugarrena herrialde anfitrioia.
• Uztailaren 14a - Jacques Anquetilek Frantziako Tourra irabazi zuen laugarren aldiz.

Jaiotzak

• Urtarrilaren 25a - Patxi Zubizarreta, gipuzkoar idazlea.
• Apirilaren 13a - Dokka Umarov, txetxeniar gerrillari islamista (h. 2013).
• Maiatzaren 19a - Man Haron Monis, irandar jatorriko australiar apaiz sunita, 2014ko Sydneyko bahiketa burutu zuena (h. 2014).
• Ekainaren 15a - Courteney Cox, estatubatuar aktorea.
• Ekainaren 17a - Michael Gross, Albatros , alemaniar igerilaria, tximeleta-probetan inoiz izan den igerilaririk hoberena.
• Uztailaren 16a - Miguel Indurain Larraya, nafar txirrindularia, historiako kirolari onenen artean sailkatua.
• Abuztuaren 12a - Aitor Begiristain, gipuzkoar futbolaria.
• Irailaren 24a - Ainhoa Arteta, gipuzkoar sopranoa.
• Abenduaren 17a - Iñigo Muguruza, irundar musikaria.
• Abenduaren 19a - Arvydas Sabonis, lituaniar saskibaloi jokalaria.

Heriotzak

• Urtarrilaren 1a - Friedrich Karl Arnold Schwassmann, alemaniar astronomoa (j. 1870).
• Urtarrilaren 9a - Jose Zinkunegi, gipuzkoar sendagile, idazle eta itzultzailea (j. 1886).
• Urtarrilaren 13a - Felisberto Hernández, uruguaitar idazlea (j. 1902).
• Urtarrilaren 19a - Firmin Lambot, belgikar txirrindularia (j. 1886).
• Urtarrilaren 29a - Alfredo Baeschlin, suitzar arkitekto, margolari, eskultore eta idazlea (j. 1883).
• Urtarrilaren 29a - Adolfo Díaz, Nikaraguako presidentea (j. 1875).
• Urtarrilaren 29a - Alan Ladd, estatubatuar aktorea (j. 1913).
• Otsailaren 6a - Emilio Aguinaldo, Filipinetako askatasunaren heroia (j. 1869).
• Otsailaren 8a - Ernst Kretschmer, alemaniar psikiatra (j. 1888).
• Otsailaren 18a - Maurice Walsh, irlandar idazlea (j. 1879).
• Otsailaren 24a - William Garbutt, ingeles futbolari eta entrenatzailea, Athletic Clubeko entrenatzailea (j. 1883).
• Martxoa - Juan Antonio Kareaga, bizkaitar politikari jeltzalea (j. 1904).
• Martxoaren 18a - Norbert Wiener, estatubatuar matematikaria, zibernetikaren sortzailea (j. 1893).
• Martxoaren 23a - Peter Lorre, hungariar-estatubatuar aktorea (j. 1904).
• Apirilaren 5a - Douglas MacArthur, estatubatuar jenerala (j. 1880).
• Apirilaren 12a - Francisco Javier Lauzurika, euskal artzapezpikua eta Gasteziko apezpikua (j. 1890).
• Apirilaren 14a - Rachel Carson, estatubatuar zoologo eta itsas biologoa (j. 1907).
• Apirilaren 23a - Karl Polanyi, ekonomiaren antropologo hungariarra (j. 1886).
• Apirilaren 26a - Edwin John Pratt, kanadar olerkaria (j. 1882).
• Apirilaren 28a - Milton Margai, Sierra Leonako aurreneko lehen ministroa (j. 1895).
• Maiatzaren 21a - James Franck, alemaniar fisikaria, 1925eko Fisikako Nobel Saria (j. 1882).
• Maiatzaren 27a - Jawaharlal Nehru, Indiako aurreneko lehen ministroa (j. 1889).
• Ekainaren 3a - Frans Eemil Sillanpää, finlandiar idazlea, 1939ko Literaturako Nobel Saria (j. 1888).
• Ekainaren 9a - Guillermo Larregi, El Vasco de la Carretilla, Patagoniatik Buenos Airesera 22.300 km-ko bidaia oinez eta 130 kg.-ko eskorga eramanez egin zuen (j. 1885).
• Ekainaren 11 - Pibul, Thailandiako lehen ministro eta diktadorea (j. 1897).
• Ekainaren 24a - Stuart Davis, estatubatuar margolaria eta marrazkigilea, Ameriketako arte abstraktuaren aitzindaritzat hartua (j. 1892).
• Uztailaren 1a - Julio Casares, espainiar hizkuntzalaria (j. 1877).
• Uztailaren 11 - Maurice Thorez, frantziar politikaria (j. 1900).
• Uztailaren 29a - Wanda Wasilewska, poloniar idazlea, kazetaria eta Alderdi Komunistako militantea (j. 1905).
• Abuztuaren 3a - Flannery O'Connor, idazle estatubatuarra (j. 1925).
• Abuztuaren 10a - Affonso Eduardo Reidy, brasildar arkitektoa (j. 1909).
• Abuztuaren 12a - Ian Fleming, ingeles idazlea, James Bond pertsonaiaren sortzailea (j. 1908).
• Abuztuaren 21a - Palmiro Togliatti, italiar politikaria (j. 1893).
• Irailaren 1a - Pierre Alvarez, Rupert, euskal arraunlaria (j. 1887).
• Irailaren 4a - Jose Maria Belaustegigoitia, Belauste, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (j. 1889).
• Irailaren 5a - Ángel Cruchaga Santa María, txiletar poeta (j. 1897).
• Irailaren 18a - Sean O'Casey, irlandar antzerkigilea (j. 1880).
• Irailaren 28a - Harpo Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (j. 1888).
• Urriaren 1a - Douglas McGregor, estatubatuar kudeaketa aditua, X eta Y teoriak plazaratzeagatik ezaguna (j. 1906).
• Urriaren 15a - Cole Porter, estatubatuar musikagilea (j. 1891).
• Urriaren 20a - Herbert Clark Hoover, Ameriketako Estatu Batuetako 31. Presidentea (j. 1874).
• Urriaren 27a - Gabriel Benoist, normandierako Cauchois dialektoan idazten zuen normandiar idazlea (j. 1891).
• Abenduaren 17a - Victor Franz Hess, austriar fisikaria, 1936ko Fisikako Nobel Saria (j. 1883).
• Adolfo Sáenz-Alonso, Real Sociedad futbol klubeko lehenengo presidentea (j. 1875).
• Angel Cábanas, gipuzkoar pintorea (j. 1888).
• Dionisio Azkue Arregi, gipuzkoar idazle eta margolaria (j. 1885).
• Dionisio Olano, gipuzkoar idazlea (j. 1894).
• Jazinto Rivas, Elgeta, euskal trikilaria (j. 1906).
• Julian Elortza, gipuzkoar politikari karlista (j. 1878).
• Mariano Zirikiain Gaiztarro, gipuzkoar idazlea (j. 1898).
• Saturnino Soloeta, bizkaitar idazlea eta elizgizona (j. 1881).

Nobel saridunak:

• Fisika: Charles Hard Townes, Nicolay Gennadiyevich Basov, Aleksandr Prokhorov
• Kimika: Dorothy Crowfoot Hodgkin
• Literatura: Jean-Paul Sartre
• Medikuntza: Konrad Bloch, Feodor Lynen
• Bakea: Martin Luther King

---

Agintariak

[[File:Errusia|10x10px|1964|link=]]

[[File:Espainia|10x10px|1964|link=|alt=Francisco Franco]]

Munduko agintariak 1964. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1964