2001: A Space Odyssey

2001: A Space Odyssey
Jatorria
Argitaratze-data	1968
Izenburua	2001: A Space Odyssey
Mugimendua	New Hollywooda
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak eta Erresuma Batua
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Honen izena darama	2001, Kanpo-espazio eta Odisea
Ezaugarriak
Genero artistikoa	space adventure film (en) , lan literario batean oinarritutako filma, misteriozko zinema, epic film (en) eta arthouse science fiction film (en)
Iraupena	143 minutu
Kolorea	koloretakoa
Deskribapena
Oinarritua	The Sentinel (en)
Honen parte da	Vatican's list of films (en) National Film Registry (en)
Honen eragina jaso du	To the Moon and Beyond (en)
Grabazio lekua(k)	Amalgamated Studios (en) , Harris, Namibia, Monument Valley, Arizona, Utah, Tabernasko basamortua eta Shepperton Studios (en)
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Stanley Kubrick
Gidoigilea(k)	Arthur C. Clarke Stanley Kubrick
Antzezlea(k)
Keir Dullea (David Bowman (en) ) Gary Lockwood (Frank Poole (en) ) William Sylvester (Heywood R. Floyd (en) ) Douglas Rain (HAL 9000 (en) ) Leonard Rossiter (en) Margaret Tyzack Robert Beatty Sean Sullivan Ed Bishop (en) Peter Schiff (en) Ann Gillis Vivian Kubrick (en) Kenneth Kendall (en) Bill Weston (en) Alan Gifford Arthur C. Clarke Daniel Richter Terry Duggan (en) John Ashley (en) [[Kategoria:Leonard Rossiter (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Ed Bishop (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Peter Schiff (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Vivian Kubrick (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Kenneth Kendall (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Bill Weston (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Terry Duggan (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:John Ashley (en) antzeztutako filmak]]
Ekoizpena
Ekoizlea	Stanley Kubrick
Konpainia ekoizlea	Metro-Goldwyn-Mayer
Edizioa	Ray Lovejoy
Aurrekontua	12.000.000 Estatubatuar dolar
Bestelako lanak
Musikagilea	Richard Strauss Aram Khatxaturian György Ligeti Johann Strauss
Argazki-zuzendaria	Geoffrey Unsworth
Jantzi-diseinatzailea	Edwin Hardy Amies (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Clavius Base (en) , Discovery One (en) , Jupiter, Tycho (kraterra), Afrika eta Ilargia
ikusi Frank Poole (en) , David Bowman (en) , Heywood R. Floyd (en) eta HAL 9000 (en)
Fikzio-unibertsoa	Space Odyssey universe (en)
Argumentu nagusia	adimen artifiziala, Espazioaren esplorazioa, AI takeover (en) eta Giza eboluzioa
Historia
Jasotako sariak	National Board of Review: Top Ten Films (en) BAFTA Award for Best Sound (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation (en) David di Donatello for best foreign production (en) Kansas City Film Critics Circle Award for Best Director (en) Kansas City Film Critics Circle Award for Best Film (en) Efektu berezi onenen Oscar Saria 41. Oscar Sariak
Nominazioak	BAFTA Award for Best Sound (en) BAFTA Award for Best Film (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation (en) United Nations Awards (en) Directors Guild of America Award for Outstanding Directing – Feature Film (en) Efektu berezi onenen Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick, Arthur C. Clarke Zuzendaritza artistiko onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Anthony Masters (en) , Harry Lange (en) , Ernest Archer (en) Zuzendari onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick
kronologia
2001: A Space Odyssey →2010: The Year We Make Contact

2001: A Space Odyssey (euskaraz 2001: Espazioko Odisea) Stanley Kubrickek 1968an zuzendutako estatubatuar zientzia fikziozko filma da, Arthur C. Clarke idazlearen The Sentinel (Zelataria, 1951) kontakizunean oinarrituta. Filma honekin batera eta aurreko kontakizunean oinarrituz idazle berberak izenburu berdineko eleberria idatzi zuen.

1968ko Efektu berezi onenen Oscar Saria (Stanley Kubrick) irabazteaz gain, zientzia-fikziozko zinemagintzan ordurarte eta ondoren eginiriko filmen arteko mugarri izateaz gain kultuzko film bilakatu zen, eta ondorengo espazioko bidaiei buruzko filmetan sekulako eragin bisual eta estetikoa izan du.

1984ean 2010: The Year We Make Contact (2010: Kontaktua Egin Genuen Urtea) izeneko jarraipen filma izan zuen.

Argumentua

Antzinako estralurtar zibilizazio batek galaxian zehar beste mundu batzuk arakatu eta ahal den heinean bizitza adimentsua bultzarazteko asmoz kristalezko monolito handiak erabiltzen ditu.

Orain dela hiru milioi urte, monolito horietako bat Afrikan agertu eta goserik eta ia desagertzeko zorian dauden tximino antropoide batzuei lanabesak egitea iradokiko die. Tximinoek lanabesak haien jan nahian dabilen leopardo bat ehizatzeko erabiliko dituzte.

Handik milioika urtera, jada etorkizunean, Ilargian lurperaturik topatu berri duten beste monolito batek zientzialarien jakinmina piztuarazi du. Azkenik, NASAren espazioko misio batetan zehar, HAL 9000 izeneko adimen artifizialdun konputagailu bat gizakiez osatutako eskifaia daraman espaziontzi baten sistemak kontrolatzeaz arduratzen da.

Aktoreak

• Keir Dullea: David Bowman doktorea
• Gary Lockwood: Frank Poole doktorea
• William Sylvester: Heywood R. Floyd doktorea
• Douglas Rain: HAL 9000ren ahotsa
• Daniel Richter: Richter buruzagia
• Leonard Rossiter: Andrei Smyslov doktorea
• Margaret Tyzack: Elena
• Robert Beatty: Ralph Halvorsen doktorea
• Frank Miller: Teknikaria
• Edward Bishop: Kapitaina
• Edwina Carroll: Aries laguntzailea
• Penny Brahms: Laguntzailea
• Heather Downham: Laguntzailea
• Alan Gifford: Pooleren aita
• Ann Gillis: Pooleren ama
• Vivian Kubrick: Floyden alaba
• Kenneth Kendall: BBCren aurkezlea

Kanpo estekak

• Filmaren IMDBko fitxa ikusgai (Ingelesez)
• Kubrick 2001: Espazioko odisea azalduz

• Datuak: Q103474
• Multimedia: 2001: A Space Odyssey / Q103474