Abenduaren 30

Abenduaren 30a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hirurogeita laugarren eguna da, 365.a bisurteetan. Egun 1 falta da urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Jaime Lazkano Jaiotza: Iruñea, 1909 Heriotza: 1983ko ekainak 1 Mikel Gaztañaga Jaiotza: Itsasondo, 1979 Xavier Mauméjean Jaiotza: Biarritz, 1963 Nikolas Alzola Jaiotza: Izurtza, 1922 Heriotza: 1981eko ekainak 2 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Rudyard Kipling Jaiotza: Mumbai, 1865 Heriotza: 1936ko urtarrilak 18 Tiger Woods Jaiotza: Cypress (Kalifornia), 1975 Theodor Fontane Jaiotza: Neuruppin, 1819 Heriotza: 1898ko irailak 20 Patti Smith Jaiotza: Chicago, 1946 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Abenduaren 30ko jaiotzak Bjarne Stroustrup • Ellie Goulding • Omar Bongo • Tu Youyou • Daniil Kharms • Sultan bin Abdulaziz • Randy Schekman • Paolo Villaggio • Mike Pompeo • Ramana Maharshi • Tyrese Gibson • Paul Bowles • Berti Vogts • Alessandra Mussolini • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Berengaria Nafarroakoa Jaiotza: 1165eko urtarrilak 17 Heriotza: Le Mans, 1230 Ivan Zulueta Jaiotza: 1943ko irailak 29 Heriotza: Donostia, 2009 Jose Maria Maguregi Jaiotza: 1934ko martxoak 16 Heriotza: Bilbo, 2013 Eduardo Ugarte Jaiotza: 1900eko urtarrilak 17 Heriotza: Mexiko Hiria, 1955 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Saddam Hussein Jaiotza: 1937ko apirilak 28 Heriotza: Bagdad Q311315, 2006 Romain Rolland Jaiotza: 1866ko urtarrilak 29 Heriotza: Vézelay, 1944 Rita Levi-Montalcini Jaiotza: 1909ko apirilak 22 Heriotza: Q3343213, 2012 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Abenduaren 30ko heriotzak Alfred North Whitehead • Abdurrahman Wahid • Artie Shaw • Emperor Gaozong of Tang • Isamu Noguchi • Kirill Meretskov • Samuel Baker • Carl Woese • Sophia of Nassau • Christian Herter • Anita Mui • Josephine Butler • Han van Meegeren • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1922 - Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (irudian) eratzeko hitzarmena sinatu zuten Moskun. 1993 - Israelek eta Vatikanoak harreman diplomatikoak abiatu zituzten. 2006 - ETAk bonba-auto bat jarri zuen Madrilgo Barajasko aireportuko T-4 terminalean. 2009 - Euskarazko Wikipedia Errinozero artikuluarekin 50.000. artikulura ailegatu zen. + Gertaera gehiago... Egutegia Aurreko eta hurrengo urteetan 2016: Ostirala 2017: Larunbata 2018: Igandea 2020: Asteazkena 2021: Osteguna 2022: Ostirala Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Onori eta Holaitz.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1978 - ETAk Lisardo Sampil Belmonte taxi gidaria hil zuen Igorren.
• 2006 - ETAk bonba-auto bat jarri zuen Madrilgo Barajasko aireportuko T-4 terminalean.
• 2009 - Euskarazko Wikipedia Errinozero artikuluarekin 50.000. artikulura ailegatu zen.
• 2010 - Lau guardia zibil 4 urtera arteko espetxe zigorrera zigortu zituen Gipuzkoako Probintzi Auzitegiak 2008an Igor Portu eta Mattin Sarasola torturatzeagatik.

Mundua

• 1896 - Eskuadroi batek José Rizal filipinar nazionalista exekutatu zuen.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1962ko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finala Manuel Olaizola Uztapidek irabazi zuen. Bere lehen txapela izan zen.

Mundua

• 1953 - The Wild One filma estreinatu zen, Lázló Bendekek zuzendu eta Marlon Brando, Mary Murphy eta Lee Marvin aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1992 - Lorenzo's Oil filma estreinatu zen, George Millerrek zuzendu eta Susan Sarandon, Nick Nolte, Peter Ustinov eta Zack O'Malley Greenburg aktoreek antzeztu zutelarik.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1595 - Jacinto Eskibel, arabar misiolaria (h. 1633).
• 1857 - Santiago Altolagirre, Mariano de San José, bizkaitar apaiz trinitarioa (h. 1936).
• 1860 - Juan Olazabal, euskal herritar politikari tradizionalista eskuindarra (h. 1937).
• 1887 - Enrike Orueta, bizkaitar abertzalea (h. 1944).
• 1902 - Vicente Uribe, bizkaitar politikari komunista (h. 1961).
• 1909 - Jaime Lazkano, nafar futbolaria (h. 1983).
• 1922 - Nikolas Alzola, Bitaño, euskal idazle, margolari, fraide eta euskaltzain urgazlea (h. 1981).
• 1929 - José Ignacio Ruiz Olabuénaga, bizkaitar soziologo, irakasle eta ikerlaria (h. 2014).
• 1938 - Xabier Markiegi, bizkaitar politikari eta irakasle ohia eta Euskal Autonomia Erkidegoko Ararteko ohia.
• 1946 - Pablo Zapata, nafar idazlea.
• 1949 - Sabin Intxaurraga, bizkaitar politikaria (h. 2010).
• 1950 - Ernesto Ladrón de Guevara, arabar politikaria.
• 1963 - Xavier Mauméjean, lapurtar idazlea, zientzia-fikzioan aditua.
• 1964 - Carlos Urkijo, Espainiako Gobernuaren Ordezkaria Euskal Autonomia Erkidegoan.
• 1968 - José Miguel Nuin, IUN-NEBko nafar politikaria.
• 1979 - Mikel Gaztañaga, gipuzkoar txirrindularia.
• 1980 - Argitxu Camus, baxenafar historialaria, batez ere euskal diaspora ikertzen duena.
• 1993 - Ager Aketxe, bilbotar futbolaria.
• 1994 - Ander Imaz, gipuzkoar pilotaria.

Mundua

• 39 - Tito, erromatar enperadorea (h. 81).
• 1371 - Vasili I.a Moskukoa, Moskuko Printze Handia (h. 1425).
• 1609 - Ana Maria Brandeburgo Bayreuthekoa, alemaniar noblea (h. 1680).
• 1654 - Maria Ana Josefa Austriakoa, Jülich-Bergeko dukesa ezkontidea eta Palatinatuko printzesa-hauteslea (h. 1689).
• 1787 - Otto von Kotzebue, alemaniar-estoniar itsasgizona, Errusiar Inperioaren zerbitzura (h. 1846).
• 1819 - Theodor Fontane, alemaniar idazlea (h. 1898).
• 1865 - Rudyard Kipling, ingeles idazlea, 1907ko Literaturako Nobel Saria (h. 1936).
• 1880 - Alfred Einstein, alemaniar musikologo eta musika kritikaria (h. 1952).
• 1884 - Hideki Tōjō, Japoniako lehen ministroa eta militarra (h. 1948).
• 1889 - Adolfo Ruiz Cortines, Mexikoko presidente ohia (h. 1973).
• 1891 - Antoine Pinay, frantziar industria gizona eta politikaria (h. 1994).
• 1895 - José Bergamín, espainiar idazle, saiogile, poeta eta dramaturgoa (h. 1983).
• 1898 - Umm Kulthum, Ekialdeko Izarra, egiptoar abeslaria, egiptoar nazionalismoaren eta panarabismoaren ikurra (h. 1975).
• 1904 - Dimitri Borissovitx Kabalevski, errusiar musikagilea eta pedagogoa (h. 1987).
• 1906 - Carol Reed, britainiar zinema zuzendaria (h. 1976).
• 1911 - Jeanette Nolan, estatubatuar aktorea (h. 1998).
• 1914 - Aurelio Gonzato, suitzar mosaikogile eta pintorea (h. 2014).
• 1918 - Al Purdy, kanadar poeta (h. 2000).
• 1924 - Yvonne Brill, kanadiar propultsio ingeniaria (h. 2013).
• 1927 - Robert Hossein, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria.
• 1928 - Bo Diddley, estatubatuar musikari, abeslari eta gitarrista, Rock and rollaren sortzaileetako bat (h. 2008).
• 1935 - Omar Bongo, Gabongo presidente ohia (h. 2009).
• 1937 - Gordon Banks, ingeles futbolari ohia.
• 1946 -
  • Marc Forné, andorrar politikaria.
  • Ricardo Marcenaro, perutar abokatua eta politikaria.
  • Patti Smith, estatubatuar abeslaria eta poeta.
• 1948 - Marcela Lagarde, mexikar etnologoa, irakaslea eta antropologian doktorea, Latinoamerikako feminismoaren erreferentziarik behinenetako bat.
• 1950 - Kazuhisa Kono, japoniar futbolari ohia.
• 1951 - Gabriel De Mhistéal, irlandar politikaria.
• 1952 - Jesús Ferrero, espainiar eleberrigilea.
• 1958 - Matthew Tree, katalanez idazten duen ingeles idazlea.
• 1959 - Tracey Ullman, ingeles aktore eta abeslaria.
• 1961 - Ben Johnson, jamaikar-kanadar atletismo lasterkaria.
• 1969 -
  • Kersti Kaljulaid, Estoniako presidentea.
  • Jay Kay, britaniar abeslaria, Jamiroquai taldearen sortzailea.
• 1971 - Ricardo López, espainiar futbolaria.
• 1973 - Nacho Vidal, kataluniar aktore pornoa.
• 1974 - María Esteve, argentinar aktorea.
• 1975 - Tiger Woods, estatubatuar golfaria, historiako onenenetarikoa.
• 1977 - Kazuyuki Toda, japoniar futbolari ohia.
• 1979 - Tona Brown, estatubatuar biolinista eta mezzosopranoa, Carnegie Hall musika-aretoan interpretatu zuen lehen emakume transgeneroa.
• 1980 -
  • Eliza Dushku, estatubatuar aktorea.
  • Veronika Goi, italiar xake-jokalaria.
• 1981 - Haley Paige, estatubatuar aktore pornoa (h. 2007).
• 1982 - Kristin Kreuk, kanadar aktorea.
• 1984 - LeBron James, estatubatuar saskibaloilaria.
• 1985 -
  • Lars Boom, herbeheretar txirrindularia.
  • David Broncano, espainiar komiko eta aurkezlea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1401 - Elisabet Tellez Gaztelakoa, jatorri nobleko emakumea, Gebaratarren dorretxearen anderea.
• 1926 - José Salis, gipuzkoar pintorea (j. 1863).
• 1950 - Luis González de Ubieta, bizkaitar militarra (j. 1899).
• 1955 - Eduardo Ugarte, euskal idazlea, zinema zuzendaria, gidoigilea eta antzerkigilea, Mexiko Hirian (j. 1900).
• 1997 - Karlos Santamaria, gipuzkoar matematikaria, euskararen eta euskal kulturaren aldeko ekintzailea, irakaslea, politikaria eta idazlea (j. 1909).
• 2009 - Ivan Zulueta, euskal diseinugile eta zinema zuzendaria (j. 1943).
• 2013 - Jose Maria Maguregi, Magu, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1934).

Mundua

• 274 - Felix I.a, Aita santua.
• 1523 - Prospero Colonna, italiar condottieroa (j. 1452).
• 1591 - Inozentzio IX.a, Aita santua (j. 1519).
• 1691 - Robert Boyle, irlandar filosofo eta zientzialaria (j. 1627).
• 1788 - Francesco Zuccarelli, italiar margolaria (j. 1702).
• 1808 - Floridablancako kondea, espainiar politikaria (j. 1728).
• 1870 - Juan Prim, espainiar politikari eta militarra (j. 1814).
• 1896 - José Rizal, filipinar mediku, idazle eta heroi nazionala (j. 1861).
• 1899 - James Paget, ingeles kirurgilaria eta patologoa, Patologiaren sortzailea (j. 1814).
• 1915 - Oswald Külpe, alemaniar filosofo eta psikologoa (j. 1862).
• 1916 - Grigori Rasputin, errusiar mistikoa (j. 1869).
• 1938 - Georgi Oppokov, errusiar militante boltxebikea (j. 1888).
• 1941 - El Lissitzky, errusiar margolaria, tipografoa eta marrazkilaria (j. 1890).
• 1944 - Romain Rolland, frantziar idazlea, 1915eko Literaturako Nobel Saria (j. 1866).
• 1968 - Trygve Lie, norvegiar politikaria, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia (j. 1896).
• 1969 - Jiří Trnka, txekiar zinemagilea (j. 1912).
• 1970 - Sonny Liston, estatubatuar pisu astunetako boxeolaria.
• 1979 - Richard Rodgers, estatubatuar musikagilea (j. 1902).
• 1995 - Heiner Müller, alemaniar antzerkigilea (j. 1929).
• 1998 - Joan Brossa, kataluniar olerkaria eta dramagilea (j. 1919).
• 2000 - Louis-René des Forêts, frantziar idazlea (j. 1918).
• 2006 - Saddam Hussein, Irakeko diktadorea (j. 1937).
• 2007 - Xaime Quesada, galiziar artista (j. 1937).
• 2011 -
  • Ricardo Legorreta, mexikar arkitektoa (j. 1931).
  • Ronald Searle, britainiar marrazkigilea (j. 1920).
• 2012 - Rita Levi-Montalcini, italiar neurologo eta unibertsitateko irakaslea, 1986ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1909).
• 2014 - Luise Rainer, alemaniar aktorea (j. 1910).
• 2017 - Gyöngyi Szalay-Horváth, hungariar eskrimalaria, ezpata modalitatekoa (j. 1968).
• 2018 - Cesáreo Estébanez, espainiar aktorea (j. 1941).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Onori eta Holaitz.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Abenduaren 30

Abenduaren 29 | Urteko egutegi | Abenduaren 31