Abuztuaren 2
Abuztuaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hamalaugarren eguna da, 215.a bisurteetan. 151 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
|
Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1968 - ETAk Meliton Manzanas poliziako komisarioa erail zuen Irunen.
- 1979 - ETAk, Dionisio Gzlo. Rey Amez polizia nazional erretiratua erail zuen Madrilen.
- 1980 - ETAk Mario Gonzalez Blasco soldatzailea bahitu eta hil zuen Eibarren.
- 1985 - Ustezko ETAkide Juan Manuel Otegi Elizegi "Txato" Donibane Garazin erahila.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1980 - Bolognako Sarraskia gertatu zen: Eskuin muturreko talde batek lehergailua zartarazi zuen tren geltokian, 85 hildako eta 200 zauritu eraginez.
- 2005 - Air Franceko 358 hegaldia istripua izan zuen aireratu eta gutxira, hegazkinak su hartu zuen baina ez zen zauriturik egon.
- 2009 - Muturreko islamista talde batek zazpi kristau bizirik erre ditu Pakistango Gojra herrian.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1975 - Dersu Uzala filma estreinatu zen, Akira Kurosawak zuzendu eta Maxim Munzuk eta Yury Solomin aktoreek antzeztu zuten.
- 1985 - Fright Night ("Beldurrezko Gaua") filma estreinatu zen, Tom Hollandek zuzendu eta Chris Sarandon, William Ragsdale, Amanda Bearse, Stephen Geoffreys eta Roddy McDowall aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1997 - Bean filma estreinatu zen, Mel Smithek zuzendu eta Rowan Atkinson, Peter MacNicol, Burt Reynolds, Pamela Reed eta Richard Gant aktoreek antzeztu zuten.
- 1999 - The Sixth Sense ("Seigarren Zentzumena") filma estreinatu zen, M. Night Shyamalanek zuzendu eta Bruce Willis eta Haley Joel Osment aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2002 - Signs ("Seinaleak") filma estreinatu zen, M. Night Shyamalanek zuzendu eta Mel Gibson, Joaquin Phoenix, Rory Culkin eta Abigail Breslin aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2012 - Maialen Chourraut euskaldunak Udako XXX. Olinpiar Jokoetako K-2 kayak lehiaketan brontzezko domina irabazi zuen.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1755 - Juan José Tafalla, nafar farmazialari eta botanikaria (h. 1811).
- 1767 - Pedro Berro, nafar enpresaburu eta politikaria (h. 1845).
- 1819 - Cristóbal Lekunberri, nafar arkitektoa (h. 1882).
- 1871 - Martín Rodríguez Seminario, nafar musikagile eta ganberako maisua (h. 1961).
- 1886 - Ignacio Errandonea, nafar elizgizona eta idazlea (h. 1970).
- 1896 - Pedro Kareaga Basabe, Cadaguako II. kondea, bizkaitar bankaria (h. 1986).
- 1914 - Ximun Erramuzpe, baxenafar idazle eta bertsolaria (h. 1988).
- 1922 - Jose Agustin Alberdi, bizkaitar bertsolaria (h. 2014).
- 1948 - Gotzone Mora, bizkaitar politikaria eta soziologoa.
- 1963 - Iñaki Beraetxe, gipuzkoar aktore, zuzendari eta gidoilaria.
- 1964 - Nerea Etxegibel, bizkaitar atleta.
- 1985 - Carlos Tobalina, bizkaitar atleta, pisu jaurtiketan aditua.
- 1986 - Pablo Carrera, euskal kirolaria, tiroko pistola modalitatean aritzen dena.
- 1992 - Ane Pescador, gipuzkoar arraunlaria, bost aldiz Kontxako Bandera eta beste bost aldiz Traineruen Ligaren irabazle.
- 1994 - Eider Merino, bizkaitar txirrindularia.
- 1997 - Nerea Perez, gipuzkoar traineru estropadetako patroia.
- 2002 - Eider Egaña, gipuzkoar futbol atezaina.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 924 - Ælfweard Wessexkoa, Wessexko erregea (j. c. 902).
- 1612 - Saskia van Uylenburgh, Rembrandt margolariaren emaztea eta honen margo eta marrazki askotarako modeloa (h. 1642).
- 1674 - Filipe II.a Orleanskoa, Frantziako printzea (h. 1723).
- 1696 - Mahmud I.a, Otomandar Inperioko sultana (h. 1754).
- 1766 - Louis Delgrès, martinikar ofizial mulatoa, Napoleonek esklabotza berrezartzearen aurkako borroka zuzendu zuena (h. 1802).
- 1798 - Luis Fernández de Córdova, espainiar militar eta politikaria (h. 1840).
- 1820 - John Tyndall, irlandar fisikaria (h. 1893).
- 1827 - Manuel Pavía Rodríguez de Alburquerque, estatu-kolpe baten bidez Espainiako Lehen Errepublika bukatu zuen jenerala (h. 1895).
- 1834 - Frédéric Auguste Bartholdi, frantziar eskultorea, Askatasunaren Estatuaren egilea (h. 1904).
- 1835 - Elisha Gray, estatubatuar ingeniari elektrikoa, telefonoaren asmatzailea (h. 1901).
- 1868 - Konstantino I.a Greziakoa, Greziako erregea (h. 1923).
- 1884 - Rómulo Gallegos, Venezuelako presidentea eta idazlea (h. 1969).
- 1894 - Bertha Lutz, naturalista, zoologoa, irakaslea eta Brasilgo feminismoaren aitzindaria (h. 1976).
- 1897 - Philippe Soupault, frantziar poeta eta narratzailea (h. 1990).
- 1899 - Ernesto Giménez Caballero, faxismoaren sustatzailea Espainian, frankismoaren aldekoa, idazlea eta enpresaria (h. 1988).
- 1905 - Myrna Loy, estatubatuar aktorea (h. 1993).
- 1913 - Joaquín Ruiz-Giménez, espainiar politikari, abokatu eta kazetaria (h. 2009).
- 1914 - Félix Leclerc, Quebecdar egile abeslari, olerkari, idazle eta aktorea, Quebeceko burujabetzaren alde nabarmendua (h. 1988).
- 1917 - Manuel Ibáñez i Escofet, katalan kazetari eta idazlea (h. 1990).
- 1922 - Paul Laxalt, euskal jatorriko estatubatuar politikaria, Nevadako gobernadorea (h. 2018).
- 1923 - Shimon Peres, Israelgo lehen ministroa, presidentea eta 1994ko Bakearen Nobel Saria (h. 2016).
- 1924 - James Baldwin, estatubatuar eleberrigilea eta afro-amerikarren eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1987).
- 1925 - Jorge Rafael Videla, Argentinako diktadorea (h. 2013).
- 1926 - George Habash, Palestinaren Askapenerako Herri Frontearen sortzailea (h. 2008).
- 1927 - Paul Garabedian, estatubatuar matematikaria eta zenbakizko analista (h. 2010).
- 1929 -
- José Afonso, portugaldar abeslari, letragile eta idazlea (h. 1987).
- Kateb Yacine, aljeriar olerkari, eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1989).
- 1931 - Takashi Takabayashi, japoniar futbolaria (h. 2009).
- 1932 - Peter O'Toole, irlandar aktorea (h. 2013).
- 1939 -
- Wes Craven, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea (h. 2015).
- Ali Mroudjaé, Komoreetako lehen ministroa (h. 2019).
- 1941 - François Weyergans, belgikar idazle eta zinema zuzendaria (h. 2019).
- 1942 - Isabel Allende, txiletar idazle, kazetari eta irakaslea.
- 1944 - Jim Capaldi, ingeles musikari, Traffic taldeko kide sortzailea (h. 2005).
- 1945 - Joanna Cassidy, estatubatuar aktorea.
- 1947 - Massiel, espainiar abeslaria eta telebista aurkezlea.
- 1949 - Bertalan Farkas, hungariar pilotu eta kosmonauta ohia, espaziora joandako lehenengo hungariar eta esperantozalea.
- 1950 -
- Diego García-Sayán Larrabure, perutar abokatua eta politikaria.
- David Vidal, espainiar futbol jokalari ohi eta entrenatzailea.
- 1955 - Anne Lacaton, frantziar arkitekto eta irakaslea.
- 1956 -
- Angel Arroyo, espainiar txirrindulari ohia.
- Isabel Pantoja, ijito jatorriko espainiar abeslaria.
- 1964 - Mary-Louise Parker, estatubatuar aktorea.
- 1966 - Chiaki Yamada, japoniar futbolari ohia.
- 1975 -
- Íngrid Rubio, kataluniar antzezlea.
- Naoki Sakai, japoniar futbolari ohia.
- 1976 -
- Reyes Estévez, kataluniar atleta, 1.500 metroko lasterketan espezialista.
- Sam Worthington, australiar aktorea.
- 1977 - Edward Furlong, estatubatuar aktorea.
- 1979 -
- Ryuji Bando, japoniar futbolaria.
- Hitoshi Sogahata, japoniar futbolaria.
- 1984 - Rafa Huertas, espainiar saskibaloi jokalaria.
- 1986 - Yojiro Takahagi, japoniar futbolaria.
- 1995 - Jordi Calavera, kataluniar futbolaria.
- 1996 - Pomme, frantziar kantautore, abeslari eta musikaria.
- 1997 - Ke Jie, txinatar Go jokalaria.
- 1999 - Mark Lee, Kanadako rapero, abeslari, dantzari eta musikagile korearra.
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1933 - Anastasi Agerre, euskal idazlea eta sindikalista (j. 1897).
- 1936 - Felipe de Jesus Munarritz, nafar klaretar apaiza, Barbastron fusilatua (j. 1875).
- 1966 - Ascensio Martiarena, euskal margolaria (j. 1884).
- 1968 - Melitón Manzanas, Espainiako Brigada Politiko-sozialaren Donostiako burua, atxilotuak torturatzeagatik ezaguna, ETAk eraila (j. 1909).
- 1969 - Luis Lopetegi, Agerre I, gipuzkoar harri-jasotzailea (j. 1927).
- 1977 - Miguel María Lojendio, gipuzkoar noble eta diplomazialaria, Madrilen (j. 1908).
- 1984 - Juan Mari Otegi, gasteiztar euskaltzalea (j. 1935)
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 257 - Eztebe I.a, Aita santua.
- 640 - Severino, Aita santua.
- 686 - Joan V.a, Aita santua.
- 1058 - Judit Schweinfurtekoa, Bavariako printzesa, Bohemiako dukesa ezkontidea eta Hungariako erregina ezkontidea.
- 1100 - Gilen II.a Ingalaterrakoa, Ingalaterrako erregea.
- 1222 - Raimundo VI.a Tolosakoa, Okzitaniako Tolosako kondea (j. 1156).
- 1589 - Henrike III.a Frantziakoa, Poloniako erregea eta Lituaniako duke handia, eta Frantziako erregea (j. 1551).
- 1611 - Katō Kiyomasa, japoniar daimyōa (j. 1562).
- 1644 - Bernardo Strozzi, italiar margolari barrokoa (j. c. 1581).
- 1788 - Thomas Gainsborough, ingeles margolari eta diseinatzailea (j. 1727).
- 1799 - Jacques-Etienne Montgolfier, frantziar industriagizon eta asmatzailea, bere anai Joseph-Michelekin batera baloi aerostatikoaren sortzaileetako bat (j. 1745).
- 1849 - Mehmet Ali, Egiptoko balia (j. c. 1769).
- 1876 - Wild Bill Hickok, esploratzailea, abenturazalea, jokalaria, ehiztaria, pistolaria eta AEBtako marshalla (j. 1837).
- 1880 - Juan Eugenio Hartzenbusch, espainiar idazlea (j. 1806).
- 1881 - Marcus Clarke, australiar idazle eta kazetaria (j.1846).
- 1914 -
- Albert Mayer, Lehen Mundu Gerran hil zen lehen soldadu alemaniarra (j. 1892).
- Jules-André Peugeot, Lehen Mundu Gerran Frantziako Armadaren lehen soldadu hila (j. 1893).
- 1921 - Enrico Caruso, italiar tenorra (j. 1873).
- 1922 - Alexander Graham Bell, eskoziar jatorriko zientzialari eta kanadar asmatzailea (j. 1847).
- 1923 - Warren G. Harding, Ameriketako Estatu Batuetako 29. presidentea (j. 1865).
- 1932 - Ignaz Seipel, austriar estatu-gizona eta apaiza (j. 1876).
- 1934 - Paul von Hindenburg, Alemaniako mariskala eta Weimar Errepublikako bigarren presidentea (j. 1847).
- 1945 - Pietro Mascagni, italiar musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. 1863).
- 1946 - Andrei Andreievitx Vlasov, sobietar jenerala (j. 1901).
- 1958 - Michele Navarra, 'U Patri Nostru, Siziliar Mafiako kide boteretsua (j. 1905).
- 1976 - Fritz Lang, austriar-alemanir zinema zuzendaria, gidoigilea eta noizbehinkako ekoizlea (j. 1890).
- 1978 - Carlos Chávez, mexikar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (j. 1899).
- 1979 - Víctor Raúl Haya de la Torre, perutar politikaria, Herritarren Batasun Iraultzaile Amerikarraren (APRA) sortzailea (j. 1895).
- 1981 - Kieran Doherty, Behin-behineko IRAko kidea, 1981eko Irlandako gose greban (j. 1955).
- 1987 - Aileen Meagher, kanadar atleta, 4x100 metroko proban aditua (j. 1910).
- 1988 - Raymond Carver, estatubatuar idazlea, errealismo zikina deritzon mugimenduari atxikia (j. 1938).
- 1990 - Norman Maclean, estatubatuar idazlea (j. 1902).
- 1992 - Michel Berger, frantziar musikagilea (j. 1947).
- 1996 - Michel Debré, Frantziako Bosgarren Errepublikako lehendabiziko lehen ministroa (j. 1912).
- 1997 -
- William Burroughs, estatubatuar eleberrigilea, saiakeragilea eta gizarte kritikaria, Beat belaunaldiko kidea (j. 1914).
- Fela Kuti, nigeriar abeslaria, saxofoi- eta piano-jotzailea (j. 1938).
- 2009 - Mary Carrillo, espainiar aktorea (j.1919).
- 2011 - Baruj Benacerraf, venezuelar-estatubatuar sendagilea, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1920).
- 2012 - John Keegan, britainiar historialari militar, irakasle, idazle eta kazetaria (j. 1934).
- 2019 - Roberto Bodegas, espainiar zinema zuzendari eta gidoilaria (j. 1933).
Jaiak eta urteurrenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sehaska egutegiko izendegia: Aingeru eta Argine/Argiñe.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urteko hilak | ||
---|---|---|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |