Edukira joan

Agur Xiberua

Wikipedia, Entziklopedia askea
Agur Xiberua
Jatorria
Argitaratze-data1946
Ezaugarriak
Hizkuntzaeuskara
TonoaDo maior
HitzakPierre Bordazarre
Bestelako lanak
MusikagileaPierre Bordazarre

Agur Xiberua Zuberoako kanta da, honez gero euskaldun anitzek ezagutua. Pierre Bordazarre Etxahun-Irurik idatzi zuen 1946an. Zuberoak eman duen pastoral-egile argi eta hoberena izan zen, 1908an jaio eta 1979an hil zen, Zuberoako antzerki tradizional moldean 9 pastoral idatzi zituen.[1] Ogibidez laboraria eta artzaina izan zen.

Berak egindako 100 kantu baino gehiago bildu zituen liburu batean. Horietatik ezagunenak dira, seguruenik, Agur Xiberua, Goizian argi hastian eta Oi ama Eskual Herria.

Harmonika eta txirula jotzen ere ikasi zuen.

Bigarren Mundu Gerran soldadu aritzea egokitu zitzaion, eta gerra horretan galdu zuen anaia. Pierre bera bederatzi hilabetez preso egon zen Alemanian,

Etxahun-Iruri
Ühaitza - Mendikota - Xiberoa
Barkoxe, Zuberoa
Jatorrizkoa zubereraz[2] Euskara batuaz edo
Sorlekhüa ützirik gazte nintzalarik

Parisen sarthü nintzan korajez betherik

Plazerez gose eta bürüan hartürik

Behar niala alagera bizi

Bostetan geroztik,

Nigar egiten dit,

Xiberoa zuri


Errepika :

Agur Xiberoa

Bazter güzietako xokhorik eijerrena

Agur sorleküa

Zuri ditit ene ametsik goxuenak

Bihotzan erditik

Bostetan elki deitadazüt hasperena

Zü ützi geroztik

Bizi niz tristerik,

Abandonatürik,

Ez beita herririk

Paris ez besterik,

Zü bezalakorik.



Palazio ederretan gira alojatzen

Eta segür goratik aire freska hartzen

Gain behera so eginik beitzait üdüritzen

Orhi gañen nizala agitzen

Bena ez dira heben,

Bazterrak berdatzen,

Txoriak kantatzen!


(Errepika)


Ametsa lagün nezak ni Atharratzera

Ene azken egünen han igaraitera

Orhiko txoriaren khantüz behatzera

Pharkha ditzan nik egin nigarrak

Hots xiberutarrak,

Aintzinian gora

Üxkaldün bandera!


(Errepika)

Sorlekua utzirik gazte nintzelarik

Parisen sartu nintzen kuraiez beterik

Plazerez gose eta buruan harturik

Behar nuela alai bizi

Bostetan (=maiz) geroztik,

Negar egiten dut,

Zuberoa zuri (=zugan pentsatzen)


Errepika:

Agur Zuberoa,

Bazter guztietako txokorik ederrena.

Agur, sorlekua

Zuri (=zurekin) ditut ene ametsik goxoenak.

Bihotzaren erditik

Bostetan (=maiz) atera didazu hasperena

Zu utzi geroztik,

Bizi naiz tristerik

Abandonaturik,

Ez baita herririk

Paris ez besterik,

Zu bezalakorik.



Palazio ederretan gara ostatatzen

Eta seguru goratik (=oso altutik) aire freskoa hartzen.

Gain behera (=goitik behera) so eginik baitzait iruditzen

Orhi gainean (=gailurrean) naizela agitzen (=nagoela)

Baina ez dira hemen,

Bazterrak berdetzen,

Txoriak kantatzen!


(Errepika)


Ametsa lagun nazak (=nazazu, hikan) ni Atharratzera

Ene azken egunen han iragatera (=nire azken egunak han iragatera)

Orhiko txoriaren kantuz behatzera (=txoria kantuz entzutera)

Barka ditzan nik egin (=egindako) negarrak

Hots zuberotarrak,

Aitzinean (=aurrean) gora

Euskaldun bandera!


(Errepika)

Hau da doinuaren partitura:[3]


\new Staff \with {
  midiInstrument = "flute"
}

\relative c'' {
    \time 6/8
    g4.
    \repeat volta 2 
     {g'2.(g4) f8 g4 f8 | e2.(e4) g8 g4 f8 | e4 g8 g4 f8 | e4 f8 g4 e8 
      \bar "" | \break
      f4. d4.(d4.) g,4. |  f'2.(f4) e8 f4 e8  | d2.(d4) f8 f4 e8  | d4 f8 f4 e8 
      \bar "" | \break
      d4 d8 c4 d8 | e4. c4. (c4.) g4. | g'2.(g4) f8 g4 f8 | e2.(e4) g8 g4 f8 
      \bar "" | \break
      e4 g8 g4 f8 | e4  e8 f4 g8 | a4 a4.(a4.) a4. | b4 c8 b4 a8 | g4. g4. | a4 b8 a4 g8 
      \bar "" | \break
      f4. g4. | g4. f4. | e4. f4. | g2.(g4) e8 f4 | a2. | b4 c8 b4 a8  | g4. g4. 
      \bar "" | \break
      a4 b8 a4 g8 | f4. g4. | b4. a4. | g4. f4. }
  \alternative {
    { e2.(e4.) g,4.| }
    { e'2.(e4-) r4 g,8 | }
 }\bar "" | \break

    \repeat volta 2 
     {e'4 e8 e4 d8 c8 c4 r4 g'4 f4 f8 f4 e8 d4. r4 e8 d4 d8 d4 c8
     \bar "" | \break
     b8 b4 r4 g'8  | g4 f8 e4 d8  | e4.  r4 g,8 | e'4 e8 e4 d4 | c8 c4 r4 g8 
     \bar "" | \break
     f'4 f8 f4 e8 | d4. r4 e8 | d4. r4 e8 | d4. r4 e8 | d4 d8 e4 ges8 | g4. a4. | f4 f8 f4 f8  
     \bar "" | \break
     f4. g4. | e4 e8 e4 e8 | e4. g4. | g4. f4. | e4. f4. | g2.(g4.) a4. | f4 f8 f4 f8 | f4. g4. 
     \bar "" | \break
     e4 e8 e4 e8 | e4. g4. | b4. a4. | g4. f4. | e2.(e4.) g,4. |} 

    g'4. b4. c2.(c4.) r8 r4 
      
}

\addlyrics {
  \lyricmode {
A -- gur Xi -- be -- ru --a
Baz -- ter gü -- zie -- ta -- ko xo -- kho -- rik ei -- je -- rre -- na
A -- gur sor le -- khi -- a
Zu -- ri di -- tit e -- ne a -- me -- tsik go -- xu -- e -- nak
Bi -- ho -- tzan er -- di -- tik
Bos -- te -- tan el -- ki dei -- ta -- da -- züt has -- pe -- re -- na

Zü ü -- tzi ge -- roz -- tik
Bi -- zi niz tris -- te -- rik
A -- ban -- do -- na -- tü -- rik

-  -
Ez bei-- ta he -- rri -- rik
Pa -- ri -- sez bes -- te -- rik
Zü be -- za -- la -- ko -- rik.

-  rik

Sor le -- khi -- a ü -- tzi -- rik gaz -- te nin -- tza -- la -- rik
Pa -- ri -- sen sar -- thü nin -- tzan ku -- ra -- jez be -- the -- rik
Pla -- se -- rez go -- se e -- ta bü -- ri -- an har -- tü -- rik
Be -- har nia -- la a -- la -- ge -- ra bi -- zi
Bos -- te -- tan ge -- roz -- tik
Ni -- gar e -- gi -- ten dit
Xi -- be -- ru -- a zu -- ri 
Bos -- te -- tan ge -- roz -- tik
Ni -- gar e -- gi -- ten dit
Xi -- be -- ru -- a zu -- ri 

  }
}

\midi {
  \context {
    \Score
    tempoWholesPerMinute = #(ly:make-moment 90 3)
  }
}

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. «Piarres BORDAÇARRE» EKE (kontsulta data: 2022-01-27).
  2. "Etxahun-Iruri khantan" Paue, 1977
  3. (Gaztelaniaz) «Agur Xuberoa - partitura (Herrikoia de Herrikoia)» partiturak.eus (kontsulta data: 2022-04-14).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]