Aino Pervik
| Aino Pervik | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Rakvere, 1932ko apirilaren 22a |
| Herrialdea | |
| Heriotza | 2025eko abuztuaren 12a (93 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Eno Raud |
| Seme-alabak | |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Tartuko Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | estoniera hungariera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | haur literaturaren idazlea, idazlea, poeta eta itzultzailea |
| Lantokia(k) | Tartu |
| Jasotako sariak | ikusi
|
Aino Pervik (Rakvere, 1932ko apirilaren 22a – 2025eko abuztuaren 12a) estoniar idazle eta itzultzailea izan zen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Aino Pervik Rakveren jaio zen 1932ko apirilaren 22an.[1] 1939az geroztik Järvakandin ikasi zuen, eta 1946tik 1950era Tallinngo eskola pedagogiko batean.[2] 1950etik aurrera, fino-ugriar filologia ikasi zuen Tartuko Unibertsitatean[2] eta 1955ean amaitu zituen ikasketak.[1][3]
1955etik Tallinnen bizi izan zen. Haur eta gazte literaturako editore gisa lan egin zuen Estoniako Estatu Argitaletxean[3], eta 1960tik aurrera Eesti Televisioon (ETV) kateko gazteentzako programen editore gisa.[2] 1961ean haurrentzako lehen liburua kaleratu zuen, Kersti sõber Miina izenekoa.[3] 1967an idazle autonomo izan zen[2] eta hungarierazko liburuak estonierara itzuli zituen, besteak beste Emil Kolozsvári Grandpierre, Éva Janikovszky, Iván Mándy eta Kálmán Mikszáthenak.[4] 1974an sartu zen Estoniako Idazleen Batasunean.[2] Bere liburuak hizkuntza askotara itzuli dira. Eleberri laburrak eta poesia ere idatzi zituen.[4]
Sari ugari jaso zituen[3], hala nola Juhan Smuul literatura saria 1976an, Friedebert Tuglas saria 1983an eta Estoniako Idazleen Batasunaren saria 2012an.[4]
1961ean Eno Raud idazlearekin ezkondu zen.[2][5] Hiru seme-alaba izan zituzten: Rein Raud zientzialari eta idazlea[6][7], Mihkel Raud musikari eta idazlea[7] eta Piret Raud haur literaturako idazle eta ilustratzailea.[5][6][2]
Pervik 2025eko abuztuaren 12an hil zen, 93 urte zituela.[2][8]
Obra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Pervikek haurrentzako 60 liburu baino gehiago idatzi zituen; horietako batzuk 12 hizkuntzatara itzuli dira, eta antzerkirako eta zinemarako ere moldatu. Jorratu zituen gaien artean oreka ekologikoaren kontserbazioa, kulturen arteko liskarrak, identitatearen aurkikuntza, gerra eta askatasuna daude.[1] Ipuin eta fantasia elementuak eguneroko bizitzarekin uztartzen zituen, eta haurrak pentsarazten zituen. Bere lan ezagunenak Kunksmoor (1973), Arabella, mereröövli tütar (1982) eta Kallis härra Q (1992) dira.[2][4]
Lanak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Haur literatura
- Kersti sõber Miina (1961)
- Väikesed vigurijutud (1972)
- Umbluu (1980, 2008)
- Arabella, mereröövli tütar (1982, 2000, 2008)
- Sookoll ja sisalik (1986, 2004)
- Keeruline lugu (1994)
- Kunksmoor (1973)
- Kunksmoor ja kapten Trumm (1975)
- Kallis härra Q (1992, 2004)
- Kollane autopõrnikas sõidab ring (1999, 2008)
- Maailm Karvase ja Sulelisega (2000)
- Draakonid võõrsil (2002)
- Mammutilaps ajab tuult taga (2002)
- Paula päästab Kassiopeiat (2003)
- Dixi ja Xixi (2005)
- Suleline, Puhuja ja must munk (2007)
- Presidendilood (2008)
- Ühes väikeses veidras linnas (2009)
- Kollasel autopõrnikal läheb hästi (2009)
- Kaarist on kasu (1972, 2010)
- Kirjatähtede keerukas elu (2012)
- Klabautermanni mure (2012)
- Rändav kassiemme (2012)
- Väike valge pilvelammas, kes läks läbi vikerkaare (2013)
- Jänes keedab suppi (2013)
- Roosaliisa prillid (2014)
- Sinivant läheb lasteaeda (2014)
- Härra Tee ja Proua Kohv (2014)
- Jääpurikas, murelik piim ja teised tüübid (2015)
- Tähenärija ja Kriksadull (2015)
- Hädaoru kuningas (2016)
- NummiPealt ja mujalt (2018)
- Eleberriak
- Kaetud lauad (1979)
- Kiikujad väravakaartel (1989, 2022)
- Üks hele valge tuvi (1995)
- Matlena teekond (2010)
- Ipuin bildumak
- Impulss (1982)
- Tulesõitjad (1988)
- Poesia bildumak
- Umimetsades (1977)
- Kiljub ning kumiseb (1982)
- Kellavalaja (1985)
- Puusseastuja (1991)
- Oroitzapenak
- Miniatuurid mälupõhjast (2020)
- Itzulpenak
- Kálman Mikszáth. Püha Peetruse vihmavari (1958)
- Emil Kolozsvári Grandpierre. Imeflööt (1959)
- Gábor Goda. Murdvaras (1961)
- Kálmán Mikszáth. Must linn (1966)
- Sándor Somogyi Tóth. Olid ju prohvet, kullake (1968)
- Magda Szabó. Saaresinine (1974)
- Iván Mándy. Csutak astub lavale (1977)
- Éva Janikovszky. Kui ma oleksin suur (1980, 2003)
- Éva Janikovszky. Minuga juhtub alati midagi (1980, 2003)
- Éva Janikovszky. Usu või ära usu (1980, 2004)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c (Ingelesez) «Aino Pervik» Estonian Children's Literature Centre (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b c d e f g h i (Ingelesez) «Aino Pervik» Estonian Writers' Online Dictionary (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b c d (Ingelesez) Christensen, Samantha. (2014). «Aino Pervik: Estonia ⋆ Author» Bookbird: A Journal of International Children's Literature (Johns Hopkins University Press) 52 (2): 19. (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b c d (Ingelesez) «Pervik, Aino» Baltic Sea Library (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b (Ingelesez) Koff, Eva; Koff, Indrek. (2016). «Piret Raud: Don't fear the more serious and mature children's books» Estonian Literary Magazine 1 (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b (Ingelesez) «Piret Raud» Estonian Literature Centre (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ a b (Ingelesez) Hankewitz, Sten. «Mihkel Raud: Estonians should see more how other people live» Estonian World 2018-09-07 (kontsulta data: 2025-08-19).
- ↑ (Estonieraz) Petrova, Margaret. «Lastekirjanik Aino Pervik suri 93aastaselt» Kroonika 2025-08-12 (kontsulta data: 2025-08-19).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1932ko jaiotzak
- 2025eko heriotzak
- Estoniako haur literaturako idazleak
- Estoniako poetak
- Emakume poetak
- Estoniako eleberrigileak
- Emakume eleberrigileak
- Emakume ipuingileak
- Estoniako itzultzaileak
- Emakume itzultzaileak
- Sobietar Batasuneko idazleak
- Estonierazko idazleak
- XX. mendeko emakume idazleak
- XXI. mendeko emakume idazleak
- Tartuko Unibertsitateko ikasleak