Amada García Rodríguez

Wikipedia, Entziklopedia askea
Amada García Rodríguez

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAmada García Rodríguez
JaiotzaMugardos, 1911ko urriaren 7a
Herrialdea Galizia
HeriotzaFerrol, 1938ko urtarrilaren 27a (26 urte)
Heriotza modua: bala zauria
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria

Amada García Rodríguez (Mugardos, Coruña, Galizia, 1909ko urriaren 7a – Ferrol, Coruña, Galizia, 1938ko urtarrilaren 27a) galiziar militante komunista izan zen. Espainiako Gerra Zibilean haurdun zegoela atxilotu zuten. Semea izan ondoren, militar matxinatuek fusilatu egin zuten San Felipe gazteluan, beste zazpi gizonezkorekin batera.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ferroleko itsadarrean dagoen Mugardos herrian jaio zen Alderdi Komunistako kide gaztea izan zen Amada García. Militante aktiboa zen, eta emakumeek gutxitan egiten zituzten lanak egin zituen. Horrek eskandalua eragiten zuen gizarteko sektore erreakzionarioetan.[9]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estatu-kolpea eta errepresioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Falangistek eta militarrek, 1936an Francisco Franco jenerala buru zuen estatu-kolpearen protagonistek, boterea eskuratzeak, Ferrolen eskualdean ez ezik, Galizia osoan ere errepresio-plan gogor eta zabala eragin zuen. Ehunka pertsona hil ziren epaiketarik eta legezko prozedurarik gabe, arrazoi politikoengatik.[10]

Amada Garcíaren atxiloketa eta heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amada haurdun zegoela atxilotu zuten, eta, horren ondorioz, gerra-kontseiluak heriotza-epaiaren aplikazioa atzeratu egin zuen, Gabriel semea jaio arte. Ferrolgo Emakumeen Kartzelan egon zen, erditu zen arte. 1937ko urriaren 31n, Ferrolgo Karitate Ospitalera eraman zuten, eta hantxe geratu zen.

Ferroleko San Felipe gaztelua

Laurogeita zortzi egun geroago, 1938ko urtarrilaren 27an, San Felipe gaztelura eraman zuten, Ferrolgo itsasadarraren ertzean dagoen espetxe militar batera. Han fusilamendu-pelotoi batek exekutatu zuen, 1938ko urtarrilaren 27an; egun berean, eskualde bereko beste zazpi pertsona ere exekutatu zituzten: Mugardosko Juan José Teixeiro Leira, José María Montero Martínez, Ángel Roldos Gelpi, Antonio Eitor Caniça; Aresko Ramón Rodrigues Lopés, Jaime Gonçales Peres eta Cabanasko Germán Lopes García.[11]

Gerra-kontseiluak irregulartasunak zituen, hala nola, lekuko analfabetoek sinatutako adierazpen faltsuak eta defentsaren lekukoentzako mehatxuak eta isunak. Ahozko iturriek esan zuten presoen artean elkartasun-mugimendua izan zela Amada Garcíaren fusilamendua saihesteko.[11]

Ferrolgo itsasadarreko San Felipe gazteluko hormetan fusilatutako frankismoaren biktimak omentzeko ekitaldiaren ikuspegi partziala, 2008.

Amada García Galiziako memoria historikoan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amada García Rodríguezen alaba nagusia moja egin zen. Jaioberria, berriz, Gabriel, aitonari eman zioten eta, ondoren, Antonio Valerio Cabralek eta Mercedes García Rodríguezek hazi zuten. Amadaren Eiris ahizpa monasterioan sartu zen (Karmeldar Oinutsen klausura moja gisa), eta amaren lagun bat, María José Leira,* Galiziatik alde egin zuen, bandera komunista bat izateagatik heriotza-zigorra parkatu ondoren; eta eskualdeko eskolako maisua zen senarra fusilatu zuten.

Amadaren semea, Gabriel, ama erahildako lekua, gazteluko harresia bisitatzen du urtero. Han, ama fusilatu zuten lekuan salaketa eta gertatutakoa zabaltzen jarraitu du. Horrez gain, gaur egungo erakundeek Galiziako faxismoaren biktimentzako aintzatespen falta erakusten dute.

Aintzatespena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ferroleko Francisco Leira historialariak Los nadies de la Guerra de España (Akal) liburuan, borrokak trunkatutako eta errepresio frankistak ahaztutako bizitza anonimo batzuk (besteak beste, Amada García) ikertu eta azaldu ditu, trantsizio-prozesuak bere gain hartu zituen gabeziei buruz gogoeta egin bitartean. Trantsizio-prozesuan ez zen justizia egin biktima horiekin, ez bando batean ez bestean.[12]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «AMADA GARCIA RODRÍGUEZ, COMUNISTA gallega, FUSILADA por los franquistas en Ferrol» RecueRda RepúBlica, documento memoria 2017-01-30 (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  2. ↑ (Ingelesez) Ferrán, Ofelia; Hilbink, Lisa. (2016-07-15). Legacies of Violence in Contemporary Spain: Exhuming the Past, Understanding the Present. Routledge ISBN 978-1-317-53295-8. (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) «Amada, la mugardesa fusilada 1937 con falsas acusaciones» La Voz de Galicia 2009-01-27 (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  4. ↑ «AMADA GARCIA, COMUNISTA gallega, FUSILADA por los franquistas en Ferrol» AMADA GARCIA, COMUNISTA gallega, FUSILADA por los franquistas en Ferrol (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  5. ↑ «En memoria de Amada García (asesinada el 27 de enero de 1938)» En memoria de Amada García (asesinada el 27 de enero de 1938) (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  6. ↑ Corpas, Cecilio Enrique Chavez. (2018-11-25). «El Mundo Según Sabaceba: Amada Garcia, Comunista Gallega, Fusilada Por Los Franquistas En Ferrol» El Mundo Según Sabaceba (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) | Amada García simbolizó un año más la represión franquista en FerrolForo por la Memoria - Federación Estatal de Foros por la Memoria. (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  8. ↑ Unknown. (2013-02-25). «AMADA GARCIA RODRIGUEZ» AMADA GARCIA RODRIGUEZ (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  9. ↑ Montserrat Villarino Pérez, Ofelia Rey Castelao, Rocío Sánchez Ameijeiras (eds.) 2008. En Femenino Voces, Miradas, Territorios. Ed. Universidad de Santiago de Compostela, 459 pp. en línea
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «El Alzamiento de 1936 en Galicia : datos para una historia de la guerra civil | WorldCat.org» www.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  11. ↑ a b El País. (12 de julio de 2009). El bebé republicano. .
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «La primera alcaldesa democrática de Galicia y otras historias de la Guerra» La Voz de Galicia 2023-04-09 (Noiz kontsultatua: 2023-04-28).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Amada_García_Rodríguez&oldid=9532597"(e)tik eskuratuta