Amandine Gay

Wikipedia, Entziklopedia askea
Amandine Gay

Bizitza
JaiotzaFrantzia, 1984ko urriaren 16a (39 urte)
Herrialdea Frantzia
BizilekuaMontreal
Hezkuntza
HeziketaInstitut d'études politiques de Lyon (en) Itzuli
(2002 - 2006)
Université du Québec à Montréal (en) Itzuli
(2015 - 2018)
Hizkuntzakfrantsesa
ingelesa
italiera
Jarduerak
Jarduerakfilm-zuzendaria, aktorea, afrofeminist (en) Itzuli eta gidoilaria
Lan nabarmenak
KidetzaCollectif 50/50
IMDB: nm3700304 Allocine: 626747
Facebook: amandinegayfilm Twitter: orpheonegra Instagram: orpheonegra LinkedIn: amandinegay-16orphea Youtube: UCXdes9fg_kgXhRDmLkeIAVQ Edit the value on Wikidata

Amandine Gay (Frantzia, 1984ko urriaren 16a) zine-zuzendari, aktore, idazle eta afrofeminista frantziarra da. Bere lehen filma, Ouvrir la voix (2017), Frantziako emakume beltzei hitza ematen zien dokumentala izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haurtzaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amandine Gay erditze anonimo batean jaio zen 1984ko urriaren 16an, Frantzian.[1][2] Aita biologikoa martinikarra zen eta ama marokoarra.[3]

Adopziozko ama eta aita, biak zuriak eta langile klasekoak[4], eskolako maistra eta bidezaina dira, hurrenez hurren, eta Lyon inguruko herri batean bizi dira.[5] Amandine Gayk bereziki sentitu du bere familiak jasan duen klase-gutxiespena.[4]

Adoptatu zutenean, familiak bazuen 12 urteko seme beltz bat. Neba nagusiak eragin handia izan zuen Amandineren “belztasunaren eraikuntzan”, haien antzeko egoeran zeuden pertsonen berri ematen baitzion, lagungarri izan zitezkeen eredu positiboak eskaintzeko; adibidez, Surya Bonaly-rena, bera ere beltza eta adoptatua, haien moduan.[2]

Gay saskibaloi-zale amorratua da 8 urte zituenetik.[6]

Helduaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amandine Gayk ez du uste Frantzian baldintza onik dagoenik familia bat osatzeko, bertako errakundeek ez baidiete eskaintzen «ume beltzei bere buruaz harro egon ahal izateko ezer»[7]; horregatik, 2015ean, Montrealera joan zen bizitzera.[3] Han, bere ikerketekin jarraitu ahal izan zuen eta zenbait film egin. Bere pelikuletan gutxiengoen egoera ezagutarazten duten gaiak jorratzen dira eta egilearen beraren esperientziak islatzen dira, «haur "arrazializatuen" adopzioa familia zurietan», kasu.[7]

2017an, Bras de Fer Production et Distribution enpresa sortu zuen bere bikotekidearekin[6], Amandinek «jatorri burgeseko gizon zuri» gisa aurkezten duena.[4]

Ikasketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lyongo Ikasketa Politikoen Institutuan graduatu ondoren, kazetaritza ikasketak amaitu zituen Australian.[6] Horrez gain, Lussasko Zine dokumentaleko eskolan ere ikasi zuen[8], eta horren ondoren, 2008an, Parisko 16. barrutiko Arte dramatikoaren kontserbatorioan sartu zen[9].

2017an, soziologiako maisutza lortu zuen Quebec-eko Unibertsitatean (Montreal).[10]

Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aktorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikasketak amaitutakoan, aktore gisa hasi zen lanean, baina berehala konturatu zen beti jokatzen zituela mota bereko paper estereotipatuak (drogatua, prostituta, dokumentaziorik gabea, Antilletakoa). Bere agenteak azaldu zion bere adin-tartera egokitzen ziren hainbat paperetarako bidali zuela bere profila, baina gidoian pertsonaia beltz bat zela zehazten zenean baino ez zuela erantzunik jasotzen.[11][12] Aktore komikoa ere izan da.[8]

Zine zuzendaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2021a baino lehen zuzendutako bi dokumentaletan bere dimentsio autobiografikoak azaltzen dira.[2]

Ouvrir la voix[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere bizi-esperientziak zuzendari izatera eraman zuen, emakume beltzari buruz zuen ikuspegia ezagutzera emateko eta interesatzen zitzaizkion paperak interpretatu ahal izateko.[13] Telebistarako programa laburrak idatzi zituen, baina arazo handiak izan zituen finantzaketa lortzeko. Bere ustez, ekoizleek, gehienak berrogeita hamar urte inguruko gizon zuriek, ez zuten onartzen beren programetan agertzen ziren emakume beltzen errealitatea. Beste egile batzuekin batera, Medias Tartes izeneko fikzioa idatzi zuen, emakumeeei zuzendutako aldizkariei buruzko satira bat. Pertsonaietako bat sumiller beltz eta lesbiana bat da. Sumillerrak balizko inbertitzaileen ulertu ezina sufritzen du, pentsatzen dutelako Frantzian ezin dela egon horrelako ezaugarriak dituen inor, nahiz eta pertsonaiak Gay bera duen inspirazio iturri.[11]

2014ko apirilean hasi zen Ouvrir la voix dokumentala egiten. Centre national du cinéma et de l'image animée (CNC) erakunde publikoak halako film luzea bultzatu nahi izan ez zuenez, crowdfunding-kanpaina bati ekin behar izan zion finantzaketa lortzeko. Azkenean, 2016an plazaratu zen pelikula. Bertan 24 emakume bildu zituen haien identitateaz hitz egiteko. Denak ziren Frantzian bizi ziren emakume beltzak, eta haien artean afroondorengoak, herritarrak, ekintzaileak, ingeniariak, ikertzaileak edo blogariak zeuden.[14][15] Amandine Gayren hitzetan, Ouvrir la voix filmak “historia koloniala edo esklabista duten herrialdeetan arrazaren eraikuntza sozialak duen garrantziaz” hitz egiten du.[2] 2017an, dokumentalak Out d'or de la création artistique saria eta Montrealeko dokumentalaren nazioarteko topaketen publikoaren saria jaso zituen.[16][17]

Une histoire à soi[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Une histoire à soi (2021) dokumentaleko protagonistak Frantziako familiek atzerrian adoptatutako bost pertsona dira, jatorriz, Ruanda, Brasil, Sri Lanka, Hego Korea eta Australiakoak. Filmean identitatearen eraikuntza, deserrotzea eta akulturazioa aztertzen dira.[2] Une histoire à soi-k agerian uzten du nazio eta arraza desberdinen arteko adopzioek eragin emozional eta psikologikoak dakarzkietela adoptatuei beren identitatea eraikitzean. Adopzio-mota horrek adopzio-familia zuriei ere eragiten die.[2]

Militantzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Afrofeminismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amandine Gay Osez le féminisme! taldeko kidea izan zen aldi batez, baina elkartea utzi zuen antiarrazakeriaz eta LGTB kolektiboen auziaz zuen ildoarekin ados ez zegoelako.[18][19] Harrezkero afrofeminismoan militatzen du.[19]

2020ko azaroan, Julien Bayou Europe Écologie-Les Verts alderdi ekologista frantsesaren idazkari nazionala interpelatu zuen Twitter-en, polizia zurien aurkako indarkeria kalifikatzeko "lintxamendu" hitza erabilti zuelako. Bayouk barkamena eskatu zuen.[20][21]

Adopzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017an, “Mois des adopté-e-s” ekimena sortu zuen.[22][23] Emakume beltzek eta adoptatutako pertsonek beren kontakizuna berreraikitzea defendatzen du. Bere dokumentaletan, arrazismoaren edota sexismo arrazializatuaren bazterkeria sufritu dutenen bizipenak ezagutarazi eta balioetsi nahi ditu, haietaz dakiguna, gehienetan, beren esperientziak bizi izan ez dituzten adituengandik heltzen baitzaigu. Amandine Gayk intimitate politikoaren ildoan kokatzen du bere jarduna.[2]

Amandine Gayren ustez, arraza-pedagogiaren ardura ez da adoptatuek eurek hartu behar duten zama, adopzioak kudeatzen dituzten erakundeei baitagokie zeregin horretaz arduratzea, beti ere adoptatuen akulturizazioa ekiditea helburu izanik. Gayk kritikatzen du adoptatuei laguntzeko aurrekonturik ez esleitzea helduarora heldu arte, eta bereziki nerabezaroan, nortasun-krisiak gertatzen direnean.[2]

Haur beltz bat adoptatzen duten guraso zuriek, Gayren iritziz, aldez aurretiko baldintza izan beharko lukete pertsona beltzekin harremanak izatea eta sozializatzea. Haren ustez, "horrela, tresnak izango lituzkete, baita sinpleenak ere, adibidez, haur beltz baten ile kizkurtua edo azala nola zaindu behar dituzten jakiteko“. Gainera, “horrek denok izaten ditugun aurreiritzi arrazistak zalantzan jartzen ere lagunduko diela» uste du.[2]

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Lâche le micro! 150 ans de luttes des femmes noires pour le droit à l'auto-détermination (2015). (bell hooks-en Ne suis-je pas une femme? Femmes noires et Féminisme liburuaren hitzaurrea. Éditions Cambourakis. ISBN 9782366241624)[24]
  • Deny and Punish: A French History of Concealed Violence. The Charlie Hebdo Attacks and Their Aftermath (2015), Occasion aldizkaria.[25][26]
  • L'expérience des racisées en milieu universitaire: entre résistance, agency et lutte pour la légitimité (2015), 7e Congrès international des recherches féministes francophones (CIRFF).[27]
  • Éloges des mauvaise herbes: ce que nous devons à la ZAD. La crise d'une utopie blanche? (2018), talde-lana, Jade Lindgaard-ek zuzendua, Paris, L'Arche, 157-165. or.[28]
  • Décolonisons les arts! (2018), talde-lana, Leïla Cukierman, Gerty Dambury eta Françoise Vergès-ek zuzendua.[29]
  • Reach everyone on the Planet… What's a word? (2019), talde-lana, Kimberlé Crenshaw-ek zuzendua[30]
  • Lettres du Bangwe, talde-lanaren hitzaurrea (2021) Paris, éditions Bora, 348 or., 11-15. or.[31]
  • Une poupée en chocolat (2021), éditions La Découverte.[2][32]

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aktorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2010: Hors de l'abri, court métrage de Céline Guénot-en film laburra: Aminata[33]
  • 2013: Au nom de la vérité telesaileko Le Retour d'une ex atala: Patricia[34]

Zuzendaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2017: Ouvrir la voix (dokumentala), zuzendaria, muntatzailea, produktorea eta banatzailea Bras de Fer Out d’or enpresarekin. Sariak:
    • Sorkuntza artistikoaren saria (Robin Campillorekin partekatua), 2017.[35]
    • Montrealeko Rencontres internationales du documentaire topaketetako publikoaren saria (People's Choice Award), 2017 azaroa.[17]
    • FestiFrance Brasil-eko dokumental onenaren saria, 2018ko iraila.[36]
  • 2021: Une histoire à soi (dokumentala)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko wikipediako «Amandine Gay» artikulutik itzulia izan da, 2023-02-08 data duen 201205781 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2023-02-08 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.
  1. ↑ (Frantsesez) «Rencontre avec Amandine Gay, pionnière de la France» La couleur de l'adoption (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  2. ↑ a b c d e f g h i j (Frantsesez) Sauphie, Eva. (2021-04-04). Amandine Gay : "Devenir noire repose sur la possibilité d’avoir accès à des pans de la culture noire". (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  3. ↑ a b (Frantsesez) Lacroux, Margaux. (2017ko urriaen 8a). «Amandine Gay : Noire is the New Black» Libération (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  4. ↑ a b c (Frantsesez) «L'économie selon... Amandine Gay : épisode 27/100 du podcast L'économie selon...» France Culture - Entendez-vous l'éco? Podcasta 27/100 (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  5. ↑ (Frantsesez) Amandine Gay : “La France a 20 ans de retard sur les questions raciales”. cheekmagazine.fr 2015eko martxoaren 26a (Noiz kontsultatua: 2023/04/21)..
  6. ↑ a b c (Frantsesez) Kouassi, Olivia. «Cinéaste d’utilité publique | LeJSD» lejsd.com - Le Journal de Saint-Denis (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  7. ↑ a b (Frantsesez) Kodjo-Grandvaux, Séverine. (2016-12-07). «Amandine Gay, porte-voix afro-féministe» Le Monde.fr (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  8. ↑ a b (Frantsesez) Speno, Joffrey. (2018-09-12). «Amandine Gay : "Décoloniser les imaginaires du groupe majoritaire" (Ouvrir la voix en DVD)» DIACRITIK (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  9. ↑ (Frantsesez) «Personnes | Africultures : Gay Amandine» Africultures (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  10. ↑ (Frantsesez) Gay, Amandine. (2018-06). «La mobilisation politique des adoptés transnationaux ou transraciaux adultes : du groupe affinitaire au groupe de plaidoirie» archipel.uqam.ca (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  11. ↑ a b (Ingelesez) Gilles, Claude. (2016-05-10). «Amandine Gay : « Je trouve scandaleux qu’on remette en question ma francité »» FieldsMag (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  12. ↑ (Frantsesez) Marlier, Fanny. (2017-10-14). «Amandine Gay, portrait d’une afro-féministe qui ne veut plus se taire» Les Inrockuptibles (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  13. ↑ (Frantsesez) Kodjo-Grandvaux, Séverine. (2016-12-07). «Amandine Gay, porte-voix afro-féministe» Le Monde.fr ISSN 1950-6244. (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  14. ↑ Moutot, Dora. (2016-12-16). «Ouvrir la voix, le docu qui donne enfin la parole aux femmes noires en France» Konbini France (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  15. ↑ (Frantsesez) Moutot, Dora. (2016-12-16). «Ouvrir la voix, le docu qui donne enfin la parole aux femmes noires en France» Konbini - Musique, cinéma, sport, food, news : le meilleur de la pop culture (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  16. ↑ (Frantsesez) Perraudeau, Mélissa. (2017-06-30). «Les premiers Out d’or ont été décernés lors d’une cérémonie forte et inspirante» Konbini - Musique, cinéma, sport, food, news : le meilleur de la pop culture (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  17. ↑ a b (Frantsesez) «Palmarès de la 20e édition des RIDM» RIDM (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  18. ↑ (Frantsesez) Jacob, Etienne. (2017-05-31). «Comprendre l'afroféminisme en cinq questions» LEFIGARO (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  19. ↑ a b (Frantsesez) Belgacem, Inès. «Amandine Gay ne veut plus qu'on parle à la place des femmes noires» StreetPress (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  20. ↑ (Frantsesez) Lepelletier, Pierre. (2020-11-30). «Policiers tabassés : le patron des écolos «entend que le terme lynchage» ne soit «pas adapté pour une personne blanche»» LEFIGARO (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  21. ↑ (Frantsesez) Nadau, Louis. (2020-11-30UTC16:39:36+0200). «"Lynchage de policiers" : Julien Bayou s'excuse de demander pardon après l'emploi d'un mot "pas adapté pour une personne blanche"» www.marianne.net (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  22. ↑ (Frantsesez) Hennequin, Lucie. (2019-11-13). «Pourquoi il faut préparer parents et enfants adoptés au racisme» Le HuffPost (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  23. ↑ (Frantsesez) Durand, Catherine. «Paroles d'adopté(e)s: Amandine Gay, 36 ans, réalisatrice, vit entre Paris et Montréal» Marie Claire (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  24. ↑ (Frantsesez) «Ne suis-je pas une femme ?» Éditions Cambourakis (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  25. ↑ (Ingelesez) «Deny and Punish: A French History of Concealed Violence» ARCADE (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  26. ↑ (Ingelesez) Gay, Amandine. (2015eko abenduaren 24a). «Deny and Punish: A French History of Concealed Violence» Occasion (bi-annuel) (Noiz kontsultatua: 2023-04-21)..
  27. ↑ (Frantsesez) Gay, Amandine. (2015). «L'expérience des racisées en milieu universitaire: entre résistance, agency et lutte pour la légitimité» YouTube - CIRFF TABLE RONDE.
  28. ↑ «Éloge des mauvaises herbes» www.editionslesliensquiliberent.fr (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  29. ↑ (Frantsesez) Cukierman, Leïla; Dambuy, Gerty; Vergès, Françoise. (2018). Décolonisons les arts!. L'Arche ISBN 978-2-85181-945-1. PMC 1059540474. (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  30. ↑ «"Reach everyone on the planet..." - Kimberlé Crenshaw and Intersectionality» www.intersectionaljustice.org (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  31. ↑ (Frantsesez) «Vient de paraitre. Lettres du Bangwe I Un plaidoyer pour la liberté d’expression de la femme» Al-Watwan (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).[Betiko hautsitako esteka]
  32. ↑ (Frantsesez) «Une poupée en chocolat de Amandine Gay : livre à découvrir sur France Culture» France Culture (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  33. ↑ (Frantsesez) «Amandine Gay» www.unifrance.org (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  34. ↑ (Ingelesez) "Au nom de la vérité" Le retour d'une ex (TV Episode 2013) - IMDb. (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  35. ↑ (Frantsesez) «Le palmarès des premiers Out d'or français» Libération.fr (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).
  36. ↑ (Frantsesez) «Ouvrir la voix (2017)» www.unifrance.org (Noiz kontsultatua: 2023-04-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Amandine_Gay&oldid=9425035"(e)tik eskuratuta