Edukira joan

Amitriptilina

Wikipedia, Entziklopedia askea


Amitriptilina konposatu organiko da, C20H23N formula duena, hiru eraztunez osatutakoa aminen familiakoa. Solido kristalinoa da. Uretan disolbagarria da[1].

Amitriptilina
Formula kimikoaC20H23N
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioakarbono
Motadibenzocycloheptene (en) Itzuli
Masa molekularra277,183 Da
Erabilera
Konposatu aktiboaElavil (en) Itzuli
Tratatzen dumin, nahasmendu neurotiko, fibromialgia, insomnio eta Migraina
Interakzioakisocarboxazid (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, procarbazine (en) Itzuli, (±)-deprenyl (en) Itzuli, tranylcypromine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, trimipramine (en) Itzuli, nabumetone (en) Itzuli, Naproxeno, celecoxib (en) Itzuli, diklofenako, Piroxicam, meloxicam (en) Itzuli, (RS)-fenoprofen (en) Itzuli, (±)-flurbiprofen (en) Itzuli, Ibuprofeno, indomethacin (en) Itzuli, (RS)-ketoprofen (en) Itzuli, (RS)-etodolac (en) Itzuli, sulindac (en) Itzuli, parecoxib (en) Itzuli, aceclofenac (en) Itzuli, tenoxicam (en) Itzuli, (S)-duloxetine (en) Itzuli, Paroxetina, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, Sertralina, Fluboxamina, Fluoxetina, imipramina, Zitalopram, klomipramina, paliperidone (en) Itzuli, trimipramine (en) Itzuli, methyldopa (en) Itzuli, guanfacina, propranolol, sotalol (en) Itzuli, clonidina, zuklopentixol, Sulpirida, (RS)-baclofen (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, errisperidona, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, droperidol (en) Itzuli, pimozide (en) Itzuli, aripiprazole (en) Itzuli, haloperidol, ketiapina, imipramina, klorpromazina, klomipramina, klozapina, litio, disopyramide (en) Itzuli, disopyramide (en) Itzuli, disopyramide (en) Itzuli, disopyramide (en) Itzuli, sotalol (en) Itzuli, sotalol (en) Itzuli, sotalol (en) Itzuli, sotalol (en) Itzuli, errisperidona, errisperidona, errisperidona, errisperidona, droperidol (en) Itzuli, droperidol (en) Itzuli, droperidol (en) Itzuli, droperidol (en) Itzuli, haloperidol, haloperidol, haloperidol, haloperidol, paliperidone (en) Itzuli, trimipramine (en) Itzuli, prometazina, klorpromazina, Zitalopram, klomipramina, pimozide (en) Itzuli, ketiapina, zuklopentixol, klozapina, aripiprazole (en) Itzuli, Hidroxizina, Sulpirida, Sulpirida, klorfenamina, klorfenamina, klorfenamina, klorfenamina, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, (E/Z)-doxepin (en) Itzuli, nabumetone (en) Itzuli, Naproxeno, celecoxib (en) Itzuli, diklofenako, Piroxicam, meloxicam (en) Itzuli, (RS)-fenoprofen (en) Itzuli, (±)-flurbiprofen (en) Itzuli, Ibuprofeno, indomethacin (en) Itzuli, (RS)-ketoprofen (en) Itzuli, (RS)-etodolac (en) Itzuli, sulindac (en) Itzuli, parecoxib (en) Itzuli, aceclofenac (en) Itzuli, tenoxicam (en) Itzuli, noradrenalina, noradrenalina, noradrenalina, adrenalina, adrenalina, adrenalina, propranolol, (RS)-nefopam (en) Itzuli, (RS)-baclofen (en) Itzuli, (RS)-baclofen (en) Itzuli, (S)-duloxetine (en) Itzuli, (S)-duloxetine (en) Itzuli, (S)-duloxetine (en) Itzuli, Paroxetina, Bupropion, Fluoxetina, loxapine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, methyldopa (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, moclobemide (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, Fluboxamina, Fluboxamina eta Fluboxamina
Elkarrekintza5-hydroxytryptamine receptor 6 (en) Itzuli, 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 7 (en) Itzuli, Histamine receptor H1 (en) Itzuli, Potassium inwardly-rectifying channel, subfamily J, member 6 (en) Itzuli, Potassium inwardly-rectifying channel, subfamily J, member 5 (en) Itzuli, Cholinergic receptor muscarinic 1 (en) Itzuli, Cholinergic receptor muscarinic 2 (en) Itzuli, Cholinergic receptor muscarinic 3 (en) Itzuli, Cholinergic receptor muscarinic 4 (en) Itzuli, Cholinergic receptor muscarinic 5 (en) Itzuli, Solute carrier family 6 member 2 (en) Itzuli eta solute carrier family 6 member 4 (en) Itzuli
Hartzeko bideaoral administration (en) Itzuli, intramuscular injection (en) Itzuli eta intravenous infusion and defusion (en) Itzuli
HaurdunaldiaAustralian pregnancy category C (en) Itzuli eta US pregnancy category C (en) Itzuli
Rolaselective serotonin reuptake inhibitor (en) Itzuli, adrenergic uptake inhibitors (en) Itzuli, analgesiko ez-opioide, tricyclic antidepressant (en) Itzuli eta farmako esentzial
Identifikatzaileak
InChlKeyKRMDCWKBEZIMAB-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia50-48-6
ChemSpider2075
PubChem2160
Reaxys2217885
Gmelin2666
ChEMBLCHEMBL629
EC zenbakia200-041-6
ECHA100.000.038
MeSHD000639
RxNorm704
Human Metabolome DatabaseHMDB0014466
UNII1806D8D52K
NDF-RTN0000147702
KEGGC06824 eta D07448
PDB LigandTP0

Amitriptilina sintetizatzeko hainbat molde dago. Horietan usuena dibentzosuberenotik abiatzen da zein Grignarden erreaktibo batekin [3-(dimetikamino)propilmagnesio kloruroa] tratatuz. Tarteko produktuaren hidroxilo taldea eliminatzeko azido klorhidrikokin berotzen da[2].

Synthesis of amitriptyline

Amitriptilina bere ezaugarriak medio botika gisa usatzen da depresio-nahasmendu larria tratatzeko, eta baita minaren sindrome ugari ere, hala nola min neuropatikoa, fibromialgia, migraina eta tentsio-zefaleak. Pilula gisa hartzen da. Albo-ondorioen maiztasuna eta garrantzia dela eta, amitriptilina, oro har, bigarren lerroko terapiatzat hartzen da aipatu osasun-arazo horietarako[3]. Enuresia tratatzeko ere erabiltzen da[4]

Espainian Deprelio markarekin saltzen da[3]. Frantzian Amitriptyline Substipharm, Elavil eta Laroxil markekin merkaturatzen da[5].

Amitriptilina Munduko Osasun Erakundearen Sendagai Ezinbestekoen Zerrendan dago[6].

Albo-ondorioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amitriptilinaren albo-ondorio ohikoenak aho lehorra, logura, zorabioak, idorreria eta pisua hartzea dira. Glaukoma, gibeleko toxikotasuna eta bihotz-erritmo anormalak ez albo-ondirio ohikoak dira, bai larriakordea. Amitriptilinak odolean izan dezakeen kontzentrazioa nabarmen aldatzen da pertsona batetik bestera, eta amitriptilinak beste botika askorekin elkarreragiten du, bere albo-ondorioak larriagotuz[3].

Bestetik, beste sendagai askoren kasuan bezala amiltriptilina gernuarekin batera ur-tratamenduen sarera isurtzen da eta hortik ekosisitemara. Zer eragin duen ekosisiteman aztertzen ari da[7].

Erreferenrziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) PubChem. «Amitriptyline» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (kontsulta data: 2025-02-15).
  2. McClure, Elliot W.; Daniels, R. Nathan. (2021-02-03). «Classics in Chemical Neuroscience: Amitriptyline» ACS Chemical Neuroscience 12 (3): 354–362.  doi:10.1021/acschemneuro.0c00467. (kontsulta data: 2025-02-15).
  3. a b c «★ Amitriptilina 🥇» www.vademecum.es (kontsulta data: 2025-02-15).
  4. Agirre, Jabier. (1992). Gaueko enuresia. Elhuyar.
  5. (Frantsesez) «Amitriptyline : substance active à effet thérapeutique - VIDAL» VIDAL (kontsulta data: 2025-02-15).
  6. (Ingelesez) Organization, World Health. (2023). The selection and use of essential medicines 2023: web annex A: World Health Organization model list of essential medicines: 23rd list (2023). (kontsulta data: 2025-02-15).
  7. Botiken eta eguzki-iragazkien arrastoak, arrainetan. Elhuyar.