Anacamptis pyramidalis

Anacamptis pyramidalis
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Asparagales
Familia	Orchidaceae
Leinua	Orchideae
Generoa	Anacamptis
Espeziea	Anacamptis pyramidalis Richard, 1817
Basionimoa	Orchis pyramidalis

Anacamptis pyramidalis edo orkidea piramidala Anacamptis generoko orkidea espezie bat da, Orchis generoarekin oso lotua. Europako erdialdean eta hegoaldean aurki daiteke, Euskal Herrian barne. Lurzoruan hazten dira eta tuberkuloak garatzen dituzte.

Habitata eta banaketa

Orkidea honek leku eguzkitsuak behar ditu, baina lurzoru batean baino gehiagotan haz daiteke, bereziki buztintsuetan, baina, gutxiagotan, harearen gainean. Lur alkalinoen gainean ere haz daitezke.

Lohia edo buztina eta gutxitan lur hondartsuetan. Oso lur alkalinoetan ere haz daiteke. Europa erdialdeko eta hegoaldeko pinudietan, sasietan eta belardietan aurkitzen da.

Deskribapena

Landare iraunkor gogorra da, 30 cm-ko altueraraino hazten dena, infloreszentzia barne. Hostoak luzeak dira, 5 cm inguruko luzera, eta biribilak diren eta gehienez 6 cm-ko tamaina duten lurpeko tuberkuluetatik hazten dira. Lorearen kolorea arrosatik lilara eta oso gutxitan zurira aldatzen da. Bere usaina handia eta zaharmindua da. Infloreszentziaren forma trinko eta piramidala oso ezaugarria da eta espezie honen bere izen arrunta sortzen du. Loreak tximeletak eta sitsak polinizatzen dituzte.

• 
  Anacamptis pyramidalis var. alba. Mallorca

Erabilera sendagarriak

Beste orkidea batzuen tuberkuluekin gertatzen den bezala, salep izeneko irina egin daiteke, oso erabilia Turkian.

Ilustrazioa

Salep izeneko tuberkuluetako irina oso elikagarria eta demulzentea da. Haurrentzako dieta berezietan erabiltzen da. Muzilagoetan oso aberatsa da eta urdail-esteetako traktu narritagarrirako erabiltzen den gelatina bigun eta demulzente bat osatzen du. Irin zati bat eta berrogeita hamar ur zati nahikoa da gelatina egiteko. Irina prestatzeko tuberkulua landarea loratu ondoren lehortu berri denean eta haziak askatu dituenen bildu behar da.

Taxonomia

Anacamptis pyramidalis (L.) Rich-ek deskribatu zuen, eta Mémoires du Muséum d’Histoire Naturelle-en argitaratua 4:55. 1818,

Etimologia

Abacamptis: grezierazko ‘anakamptein’ hitzetik datorren izen generikoa, ‘aurrea makurtua’ esan nahi duena.

piramidalis: bere infloreszentziaren forma piramidala aipatzen duen latinezko epitetoa da

Sinonimoa

Ceres pyramidalis Rchb. 1833 Anacamptis condensata C.Koch 1849 Anacamptis durandi Bréb. 1936 Orchis bicornis Gilib. 1792 Orchis pyramidalis L. 1753 Orchis rivinii Gouan 1775 Anacamptis pyramidalis f. condensata(Desf.) Maire & Weiller in R.C.J.Maire 1959 Anacamptis pyramidalis f. sanguinea(Druce) P.D.Sell 1997 Anacamptis pyramidalis subsp. condensata(Desf.) H.Lindb. 1932 Anacamptis pyramidalis var. brachystachys(d'Urv.) Boiss. Anacamptis pyramidalis var. sanguinea(Druce) Kreutz 2003 Orchis appendiculata Stokes 1812 Orchis brachystachys d'Urv. 1822 Orchis condensata Desf. 1799 Orchis duquesnii Nyman 1855 Orchis pyramidalis var. sanguinea Druce 1929

Izen arruntak gazteleraz

Orquidea acampanada, orquidea piramidal, satirión macho de hojas anchas, testiculo de raposo, zapatos de la Virgen

Galeria

• 
• 
• 
• 

Bibliografia

• Leroy-Terquem, Gerald and Jean Parisot. Orchids: Care and Cultivation. London: Cassel Publishers Ltd., 1991.
• Schoser, Gustav. Orchid Growing Basics. New York: Sterling Publishing Co., Inc., 1993.
• White, Judy. Taylor’s Guide to Orchids. Frances Tenenbaum, Series Editor. New York: Houghton-Mifflin, 1996.
• Alec Pridgeon. The Illustrated Encyclopedia of Orchids. Published by the Timber Press.
• Bechtel, Cribb and Launert. The Manual Of Cultivated Orchid Species. Published by The MIT Press.
• Williams, N. H. A reconsideration of Ada and the glumaceous brassias. Brittonia 24: 93–110, 1972.

Kanpo estekak

• Datuak: Q158118
• Multimedia: Anacamptis pyramidalis / Q158118
• Espezieak: Anacamptis pyramidalis