Anfetamina

Anfetamina
Formula kimikoa	C9H13N
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Mota	amphetamines (en) eta 1-phenylpropan-2-amine alkaloid (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,936 g/m³ (25 °C)
Fusio-puntua	11,3 °C
Irakite-puntua	203 °C
Masa molekularra	135,104799 Da
Erabilera
Konposatu aktiboa	Evekeo (en) , Adzenys (en) , Dyanavel (en) , Adderall (en) eta Benzedrine (en)
Tratatzen du	Arreta Galdu - Hiperaktibitate Asaldura, narkolepsia eta gizeneri
Interakzioak	isocarboxazid (en) , phenelzine (en) , procarbazine (en) , (±)-deprenyl (en) eta tranylcypromine (en)
Elkarrekintza	Trace amine associated receptor 1 (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 1A (en) , Solute carrier family 1 member 1 (en) , Solute carrier family 18 member A2 (en) , Flavin containing dimethylaniline monoxygenase 3 (en) , cytochrome P450 family 2 subfamily D member 6 (en) , dopamine beta-hydroxylase (en) , Solute carrier family 6 member 2 (en) eta Solute carrier family 6 member 3 (en)
Haurdunaldia	US pregnancy category C (en)
Rola	dopamine reuptake inhibitor (en) , monoamine oxidase inhibitor (en) , adrenergic uptake inhibitors (en) , adrenergic agent (en) , sympathomimetic drug (en) , estimulatzaile eta dopaminergiko
Identifikatzaileak
InChlKey	KWTSXDURSIMDCE-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	300-62-9
ChemSpider	13852819
PubChem	3007
Reaxys	507867
Gmelin	132233
ChEBI	406210
ChEMBL	CHEMBL405
ZVG	490189
EC zenbakia	206-096-2
ECHA	100.005.543
MeSH	D000661
RxNorm	725
Human Metabolome Database	HMDB0014328
UNII	CK833KGX7E
NDF-RT	N0000147705
KEGG	C07514

Anfetamina eta bere familiako beste droga batzuk, hala nola metanfetamina, burmuinean norepinefrina, serotonina eta dopaminaren mailak igotzen dituzten drogak dira.

Anfetamina errumaniar kimikari Lazăr Edeleanuk sintetizatu zuen lehen aldiz Berlinen 1887an, eta fenilisopropilamina deitu zion. 1920an hasi zen erabiltzen medikuntzan, baina batez ere militarrentzat. Droga hartzearen helburua forma hobean egotea eta nekea arintzea zen. 1970. urtean erabiltzen hasi zen baita ere odol-presioa murrizteko.

Anfetaminaren eratorria den metanfetamina 1938an sortu zen, eta metilfenidatoa 1958an. Anfetamina oralki konsumitzen da eta 30 eta 60 minutu tartean egiten du eragin. 10 ordu pasa ondoren jatorrizko egoerara bueltatzen da, 6 eta 8 ordu bitartan egiten baitu efektu gehiena.

Droga hau, speed edo anfeta izenekin ere ezaguna da.