Angelina Beloff

Wikipedia, Entziklopedia askea
Angelina Beloff

katedradun

Bizitza
JaiotzaSan Petersburgo, 1879ko ekainaren 23a
Herrialdea Mexiko
 Errusiar Inperioa
 Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
BizilekuaSan Petersburgo
Lehen hizkuntzaerrusiera
HeriotzaMexiko Hiria, 1969ko abenduaren 30a (90 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Diego Rivera  (1911 -  1921)
Hezkuntza
HeziketaHigher Art School at the Imperial Academy of Arts (en) Itzuli
San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
errusiera
Jarduerak
Jarduerakmargolaria, eskultorea eta grabatzailea
InfluentziakHenri Matisse, Paul Cézanne eta Pablo Picasso

Angelina Beloff, (errusieraz: Ангелина Петровна Белова), jaiotzez, Angelina Petrovna Belova, (San Petersburgo, 1879ko ekainaren 23a – México Hiria 1969ko abenduaren 30a) jatorri errusiarreko artista mexikarra izan zen, eta bere lanaren zati handi bat Mexikon garatu zuen. Pinturaren, grabatuaren eta guiñol antzerkiaren arloan lan garrantzitsua egin zuen.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Angelina Beloff San Petersburgon jaio zen, Errusian, intelektualen familia batean. Aitak Mijail Beloff zuen izena, eta amak, Catherine Camonen, jatorri eskandinaviarrekoa; gainera, hiru neba eta ahizpa bat zituen: Mijail, Boris, Nicolás eta Katalina. 1896 urtean “Emakumeentzako goi-mailako ikasketa-ikastaroak” izeneko unibertsitatera joan zen. Han matematika eta biologia-zientziak ikasi zituen, eta, ondoren, medikuntza ikasi zuen, aitaren iradokizun gisa.[1] 1898an, gauez, Braz maisuaren akademian hasi zituen arte-ikasketak. Handik sei urtera, San Petersburgoko Arteen Akademia Inperialean sartzea lortu zuen. Bertan, natura hilak eredu klasiko batean kopiatzen ikasi zuen, eta, geroago, biluzik zeuden ereduekin.[1]

Ama eta aita hil ondoren, bi urtez bizi izan zen nebaren eta emaztearen ondoan. Aita senatuaren magistratua izan zenez, Errusiako gobernuaren pentsioa jasotzen zuen etxe bateko eta pentsio baten administrazioaren bidez. 1909an, Parisera joatea erabaki zuen, bere prestakuntza artistikoarekin jarraitzeko.[1]

Angelina Beloff, 1917

Parisera joan zen urte berean, Diego Rivera ezagutu zuen artistak, Maria Blanchard margolari espainiarraren ondoan, Belgikako Brujas hirira egindako bisita batean. Bi urte geroago, 1911n, ezkondu egin zen berarekin. 1917an Miguel Ángel Diego semea jaio zen, eta hamalau hilabete besterik ez zituela biriketako arazoak zirela eta hil egin zen.[2]

Lehen Mundu Gerraren ondorioz, Parisko bizitza ez zen erraza ekonomia-kontuetan, eta premiazko artikulu askoren eskasia zegoen, baita arte-hornidurenak ere. Beloff hainbat lanetan jardun zuen, bere arte-sorkuntza alde batera utzita eta Riverari lagunduz. Hala ere, bada egunkari bat bikote-bizitza kontatu zuena, eta bertan, beste artista batzuekin ideiak eta lankidetza proiektuak trukatzen zituztela azaldu zuten. Lagun artean, Pablo Picasso, Marie Laurencin, Amedeo Modigliani eta Ilya Ehrenburg zeuden.[3]

1921ean, Mexikoko Iraultzaren ondoren eta José Vasconcelosek eskatuta, Diego Rivera Angelina gabe itzuli zen Mexikora, elkarrekin bidaiatzeko dirurik ez zutelako. Geroago berak dibortzioa eskatu zion, baina pentsio bat bidali zion denboraldi baterako.[4][5]

1932an, Alfonso Reyesek Mexikora gonbidatu zuen, eta Palma Guillén eta Germán eta Lola Cuetoren ondoan ekin zion bidaiari, Maria Blancharden familiakoak baitziren. Herrialde hartan, artistak zirkulu soziala osatu zuen, Riverarengandik urrun. Marrazketa- eta diseinu-irakasle gisa lan egin zuen, eta, aldi berean, margolari, grabatzaile eta arte guiñol gisa aritu zen. Hogeita hamazazpi urte bizi izan zen Mexikon, eta hantxe egin zuen bere karrera artistikoaren zatirik handiena. Artisauei eskainitako erakunde publiko batzuk ere sortu zituen.[6] Mexiko Hirian hil zen 1969ko abenduaren 30ean, 90 urte zituela, bere dizipulu eta lagunarekin batera (Vita Mujika) bizi zen egoitzan.

Karrera artistikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1904an, artea ikasten hasi zen bere jaioterriko Arteen Akademia Inperialean, eta 1909an Parisera joatea erabaki zuen bere arte-prestakuntzarekin jarraitzeko. Frantzia aukeratu zuen, pinturan abangoardiako korronteak ezagutu nahi zituelako, garai hartako beste artista batzuk bezala. Parisen Henri Matisse margolariaren estudioan lan egin zuen bi urtez. Han ikasi zuen metalaren eta zuraren gainean grabatzen, eta haren pinturak eta marrazkiek nolabaiteko onarpena eman zioten. Objektuen egitura eta antolaketa ere ikertu zituen. Gainera, arte-irakaslea ere izan zen. Ondoren, Hermenegildo Anglada Camarasa margolari espainiarraren akademian sartu zen.

Zenbait erakusketa izan zituen Tullerietan, Independentzien Aretoan eta beste galeria batzuetan. Gainera, Parisen bisitatzen edo bizi ziren pertsonaia mexikar famatu batzuen erretratua egin zuen. 1913an, Udazkeneko Aretoko bazkide gisa onartu zuten, elkarren segidako bost urtez erakutsi ondoren. Diego Riveraren dibortzioaren ondoren, Beloffek lotura artistiko eta pertsonalak izan zituen Mexikorekin, eta David Alfaro Siqueirosen, Adolfo Best Maugarden, Ángel Zárraga, Roberto Montenegroren eta beste batzuen lagun izan zen.[1] Horregatik, 1932an Mexikoko Iraultzaren ondorengo nazio-proiektuaren parte hartzera gonbidatu zuten.

Mexikora iritsi zenean, marrazketako eta grabatuko irakasle gisa hasi zen lanean Hezkuntza Publikoko Idazkaritzako Eskola eta Lantegietan, eta geroago Arte Ederren Institutu Nazionalarekin.[2][7] Bere irakaskuntza-lanaren zati handi bat haurrentzako antzerkia sortzearekin lotuta zegoen, bereziki txotxongiloak eta eszenografia, aipatutako idazkaritzak lagundutako programa bati esker. Txotxongilo sail bat sortu zuen, Pastillita.[7] 1945ean Panpina animatuak, historia, teknika eta hezkuntza-funtzioa ere argitaratu zituen Mexikon eta munduan.[2] Urte horretan bi horma-irudi egin zituen: bata Haur Ospitalean Escenas de circo/ Zirko-eszenak izenekoa eta bestea González Gallo familiaren etxean, Guadalajaran, Jaliscon, Miguel N. Liraren ipuinetan oinarrituta.

1934tik Idazle eta Artista Iraultzaileen Ligako kide izan zen, 1947an Mexikoko Grabatzaileen Elkarteko kide, 1930eko hamarkadan Mexikoko Espiral Galeriako kide, 1948an Arte Plastikoen Sustapenerako Elkarteko kide eta 1949an Mexikoko Plastika Aretoko kide,[1][2] 1950eko hamarkadaren hasieratik, Hezkuntza Publikoko Idazkaritzako Arte Aretoan, Mexikoko Arte Galerian eta Mexikoko Plastika Aretoan erakutsi zituen bere lanak.[7]

Bere artelan gehiena Mexikon egin zuen, elementu mexikarrak konbinatuz, baina estilo akademikoarekin. Gaur egun, bere lana bilduma publiko eta pribatuetan dago, hala nola Arte Modernoaren Museoan, Blaisten Bilduman, Arte Museo Nazionalean eta Dolores Olmedo Museoan. Azken horretan, Dolores Olmedok berak 1994an Xavier Girón de la Peña bildumagileari erosi zion lanaren zati garrantzitsu bat dago. Tepoztlán izeneko oleoa izan ezik, beste guztia Frantziako garai goiztiarrekoa da, 1910 eta 1920ekoa. Arthem Fayard argitaletxeak agindutako hogeita hamar xilografia original ditu bilduma honek, Ariane, Jeune fille russe/ Ariane, neskato errusiarra eleberria ilustratzeko, Claude Aneten eskutik: gainera akuarelak eta punta lehorra Jack Londonen Build a Fire/ Sua egitea ilustratzeko.

Laurogeiko hamarkadan Diego Rivera eta Frida Kahlo Casa Estudio izeneko Museoan grabatuetan oinarritutako erakusketa egin zen.[6] Erakusketa laurogeita hamar piezakoa izan zen, baita ilustratu zituen eta gaur egun zailak diren liburuen edizioak ere.[8] 2012an, Diego Rivera Mural Museoan egindako lanaren atzera begirako bat izan zen, laurogeita hamar piezarekin.[8] Bere liburuen edizio mugatuak ere, zurez egindako grabatuen bidez ilustratuak, lortzen ia ezinezkoa zirenak.[6]

Bere lana, akademiako pertsona batzuek onartzen badute ere, ia ezezaguna da Errusian eta Frantzian.

Arte-estiloa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Olio-pintura, akuarela, grabatua, argazkigintza, arte grafikoak, txotxongiloak, gouatxeak, marrazketa, erretratuak, paisaiak, hezkuntza-ilustrazioak eta bestelako eszenak eta agertokiak sortuz.[4] Beloff-ek bere lanaren zati handiena Mexikon egin zuen pinturan, grabatuan eta txotxongiloen antzerkian.[4] Margolari gisa, bere obra nagusia erretratuak eta akuarelak egitea izan zen. Bere grabatu gehienek Europan liburuak ilustratzeko helburua zuten.[1] Marrazkian maistra izan zen eta grabatzeko teknika berriak sortu zituen.[8]

Bere lana Europako estiloen eta Mexikoko irudi eta koloreen arteko bat-egitea zen, eta eragin artistiko nagusiak Henri Matisse, Paul Cézanne eta Pablo Picasso izan ziren.[1] Eragin nabarmen hori natura hil, erretratu eta paisaia-serie gehienetan ikusten da. Mexikoko ikur nazionalak ekidin egin zituen lanean, eta nahiago izan zuen egunerokoa birsortzeko xehetasunei buruzko ikuspegia. Eragin hori erakusten duen obra bat 1949ko “Avenida Hidalgo vista desde Bellas Artes” da. Erretratu garrantzitsuen artean, 1948ko “Retrato de Susana Díaz de León” dago. Aulki batean eserita dagoen neskatoaren ikuspegia da, pisua bere hatzekin lortzen saiatzen.[3]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Lera (1920)
  • Autorretratua (1940)
  • Palma Guillén de Nicolau-ren erretratua (1940)
  • Chabela Villaseñorren erretratua (1943)
  • Parisko paisaia (1947)
  • Germán Cuetoren erretratua (1947)
  • Manuela Reyes Motaren erretratua (1947)
  • Susana Díaz de Leónen erretratua (1948)
  • Hidalgo etorbidea, Arte Ederretatik ikusita (1949)
  • Fruta-saltzailea kupidoarekin
  • Tepoztlan (1949-1950)
  • Neskatoaren erretratua (1959)
  • Amatasuna
  • Zaldia duen gizona
  • Emakumea orrazten

Literaturan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere bizitzari buruzko bi liburu argitaratu dira. Elena Poniatowskak eleberri bat idatzi zuen 1978an, Beloffen eta Riveraren arteko harremanean oinarritua. Diego Maitea, Quielak besarkatzen zaitu izena diuen eleberria irratirako egokitu zuten, eta, gero, ingelesera itzuli, honela: “Dear Diego, with Love, Quiela.”[7] Poniatowskak Beloffekiko elkartasuna adierazi nahi izan zuen eta autoritate maskulinoaren kritika soziala egin zuen.[4]

UNAMek 1986an Bere memorian autobiografia argitaratu zuen.[8] Testu hori berreskuratzeari esker, haren bizitzari buruzko xehetasun gehiago ezagutzen dira.

Argitalpen batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • josé Kuri Breña. 1997. Angelina Beloff, Jose Kuri Breña. 34zk. Laburpena (México Hiria) Promoción de Arte Mexicano editorea, 24 or
  • petr pavlovich Ershov, angelina Beloff. 1990. El caballito jorobado. Chapulin Liburutegia. 3. edizioa , Dirección General de Publicaciones, Consejo Nacional para la Cultura y las Artes, 26 or. ISBN 968-29-2490-1, ISBN 978-968-29-2490-3
  • angelina Beloff, blanca Garduño. 1988. Angelina Beloff: ilustradora y grabadora: catálogo de las exposiciones realizadas en Museo Estudio Diego Rivera, Museo Casa Diego Rivera, Centro de Artes Visuales e Investigaciones Estéticas, Saltillo, Coahuila. Contribuidores Instituto Nacional de Bellas Artes (México), México. Educación Públicako Idazkaritza, Institut français d'Amerique latine (México), Diego Rivera Museo Estudioa (México), Diego Rivera Museo Etxea (Guanajuato), Ikusizko Arteen eta Ikerketa Estetikoen Zentroa (Saltillo, Coahuila). Editor INBA editorea, 95 or.
  • 1986. Angelina Beloff, 1879-1969 lana: erakusketa: Arte Ederren Jauregiaren Museoa, apirila/maiatza. Laguntzaileak: Arte Ederren Jauregiko Museoa (Mexiko), Arte Ederren Institutu Nazionala (Mexiko).IRA Argitaratzailea , 34 or.
  • Inés Amor. 1967. Angelina Beloff: exposición-homenaje, Instituto Nacional de Bellas Artes [Arte Ederren Jauregiko Galeria, marzo-abril 1967 martxo-apirila]. Arte Ederren Institutu Nazionalaren laguntza izan zuen (México). El Instituto editorea, 1967
  • 1945. Panpina animatuak, Mexikoko eta munduko panpinen antzerkiaren historia, teknika eta hezkuntza-funtzioa. Hezkuntza publikoko idazkaritzako editorea, 209 or.
  • claude Anet, angelina Beloff. 1932. Ariane: jeune fille russe

Iturriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e f g h Libro: Memorias, Angelina Beloff. .[Betiko hautsitako esteka]
  2. ↑ a b c d (Ingelesez) Hill, Mabel Betsy. (1936). Big, little, smaller, and least; a story. Lippincott PMC 3444103. (Noiz kontsultatua: 2022-04-14).
  3. ↑ a b Velazquez de Lenney, Valentina. (2010). «PhD. De lejos vienes: Mujeres extranjeras en México: Propuestas de género, arte y cultura» University of California, Davis OCLC .3444103.
  4. ↑ a b c d (Gaztelaniaz) latine (Mexico), Institut français d'Amérique. (1988). Angelina Beloff: ilustradora y grabadora. Museo Estudio Diego Rivera (Noiz kontsultatua: 2022-04-14).
  5. ↑ «Wayback Machine» web.archive.org 2012-06-30 (Noiz kontsultatua: 2022-04-14).
  6. ↑ a b c «Angelina Beloff | Museo Dolores Olmedo» web.archive.org 2013-03-30 (Noiz kontsultatua: 2022-04-14).
  7. ↑ a b c d Angelina Beloff , 1879 – 1969. Blaisten Museum.
  8. ↑ a b c d Sonia Sierra. (24 de febrero de 2012). «Angelina Beloff, más allá de la leyenda» El Universal.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Angelina_Beloff&oldid=9258578"(e)tik eskuratuta