Apirilaren 15

Apirilaren 15a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta bosgarren eguna da, 106garrena bisurteetan. 260 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Mundua

• 1912 - Titanic trasatlantikoa hondoratu zen
• 2005 - 21 hildako Parisgo hotel batean egondako sute batean. Hotelean etorkinak bizi ziren egoera txarrean.
• 2010 - Islandiako Eyjafjallajökull sumendiak jaurtitako hautsa Europako iparraldean zehar hedatu zen eta segurtasunagatik Erresuma Batua, Irlanda, Herbehereak, Belgika, Norvegia eta Suediako aireportuetan hegaldi guztiak bertan-behera geratu ziren.
• 2013 - Bostongo maratoiko atentatuak gertatu ziren, 6 hildako eta 200dik gorako zaurituekin.

Arte eta kultura

• 1965 - Genghis Khan filma estreinatu zen, Henry Levinek zuzendu eta Omar Sharif, Stephen Boyd eta James Mason aktoreek antzeztu zuten.
• 1983 - Flashdance filma estreinatu zen, Adrian Lyneek zuzendu eta Jennifer Beals eta Michael Nouri aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1983 - Lone Wolf McQuade filma estreinatu zen, Steve Carverek zuzendu eta Chuck Norris eta David Carradine aktoreek antzeztu zutelarik.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1797 - San Mixel Garikoitz, Kanboko apaiza eta euskal santua (h. 1863).
• 1843 - Arnaut Abadia, euskal apaiz, irakasle eta idazlea (h. 1916).
• 1902 -
  • Gloria Guzmán, arabar aktorea (h. 1979).
  • Maria Otxoa Laiana, 106 urte bizi izandako nafarra (h. 2009).
• 1906 - Pedro Basaldua, bizkaitar idazle eta politikaria (h. 1985).
• 1928 - Jose Ignacio Telletxea Idigoras historialari eta euskaltzaina. (h. 2008)
• 1951 - Jesus Mari Olaizola Txiliku, idazle euskalduna.

Mundua

• 1315 - Jakue III.a Mallorcakoa, Mallorcako erregea (h. 1349).
• 1452 - Leonardo da Vinci, italiar Pizkundeko arkitekto, musikari, asmatzaile, ingeniari, eskultore eta margolaria (h. 1519).
• 1642 - Suleiman II.a, otomandar sultana (h. 1691).
• 1684 - Katalina I.a Errusiakoa, Errusiako enperatriza (h. 1727).
• 1707 - Leonhard Euler, matematikari eta fisikari suitzarra (h. 1783).
• 1741 - Charles Wilson Peale, margolari eta naturalista estatubatuarra (h. 1827).
• 1772 - Étienne Geoffroy Saint-Hilaire, frantziar naturalista, enbriologiaren aitzindaria (h. 1844).
• 1793 - Friedrich Georg Wilhelm von Struve, alemaniar astronomoa (h. 1864).
• 1797 - Adolphe Thiers, Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea (h. 1877).
• 1800 - James Clark Ross, britainiar itsasgizona eta esploratzailea (h. 1862).
• 1812 - Théodore Rousseau, frantziar margolaria (h. 1867).
• 1843 - Henry James, idazle estatubatuar-britainiarra (h. 1916).
• 1856 - Jean Moréas, frantses olerkaria (h. 1910).
• 1858 - Émile Durkheim, frantziar soziologoa (h. 1917).
• 1871 - Jorge Meléndez, El Salvadorko presidentea (h. 1953).
• 1874 - Johannes Stark, alemaniar fisikaria, 1919ko Fisikako Nobel Saria (h. 1957).
• 1878 - Robert Walser, alemanierazko suitzar idazlea (h. 1956).
• 1886 - Amédée Ozenfant, frantziar margolaria (h. 1966).
• 1901 - René Pleven, Frantziako lehen ministroa (h. 1993).
• 1905 - Serge Lifar, ukrainar jatorriko frantziar dantzari eta koreografoa (h. 1986).
• 1907 - Nikolaas Tinbergen, herbeheretar etologoa, 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1988).
• 1912 - Kim Il-sung, Ipar Koreako buruzagi komunista (h. 1994).
• 1959 - Emma Thompson, britainiar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1701 - Bernard Gazteluzar, euskal olerkaria (j. 1619).
• 1774 - Jean Ignace de La Ville, lapurtar elizgizon eta diplomatikoa (j. 1690).
• 1842 - José Ventura Agirre-Solarte, bizkaitar merkatari, bankari eta politikaria, Parisen (j. 1793).
• 1855 - Jose Bizente Etxagarai, idazle donostiarra (j. 1773).
• 1972a - José Luis Oriol, euskal enpresaburua, Talgo trenak ekoizten dituen enpresaren sortzailea, Madrilen (j. 1877).

Mundua

• 1446 - Filippo Brunelleschi Pizkunde garaiko arkitekto eta eskultorea (j. 1377).
• 1764 - Madame de Pompadour, frantses dama, Luis XV.a Frantziakoaren maitalea (j. 1721).
• 1765 - Mikhail Lomonosov, idazle eta zientzialari errusiarra (j. 1711).
• 1808 - Hubert Robert, frantses pintorea eta marrazkigilea (j. 1733).
• 1865 - Abraham Lincoln, Ameriketako Estatu Batuetako 16. presidentea (j. 1809)
• 1912 -
  • Ramón Artagaveytia, RMS Titanic itsasontzian hildako euskal jatorriko uruguaiarra (j. 1840).
  • Manuel Uruchurtu, RMS Titanic itsasontzian hildako euskal jatorriko mexikar abokatu eta politikaria (j. 1872).
• 1938 - César Vallejo, perutar poeta, Hego Ameriketako literaturako poeta nagusietakoa (j. 1892).
• 1942 -
  • Georges Desdevises du Dézert, frantziar historialari eta hispanista (j. 1854).
  • Robert Musil, austriar idazlea (j. 1880).
• 1949 - Wallace Beery, estatubatuar aktorea (j. 1885).
• 1967 - Totó, italiar antzezlea eta gidoigilea (j. 1898).
• 1969 - Viktoria Eugenia Battenbergekoa, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1887).
• 1980 - Jean-Paul Sartre, frantziar idazle eta filosofoa, 1964ko Literaturako Nobel Saria (j. 1905).
• 1983 - Gyula Illyés, hungariar idazlea (j. 1902).
• 1984 - William Empson, britainiar poeta eta literatura-kritikaria (j. 1906).
• 1986 - Jean Genet, frantziar idazle eta antzerkigilea (j. 1910).
• 1989 - Charles Vanel, frantziar aktorea (j. 1892).
• 1990 - Greta Garbo, suediar aktorea (j. 1905).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Lara, Larra, Larraine, Larraño, Larrauri eta Leizar.

Apirilaren 14 | Urteko egutegi | Apirilaren 16