Apirilaren 17
Apirilaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta zazpigarren eguna da, 108garrena bisurteetan. 258 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
.jpg)
.jpg)
Heriotzak
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1979 - ETAk Juan Bautista Garcia goardia zibila hil zuen Ordizian.
- 2005eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak.
- 2010 - Javier Agirresarobek eta Mikel Urmenetak 2009ko Euskal Herritar Unibertsalak saria eskuratu zuten.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1986 - Scilly uharteak eta Zazpi Herbehere Batuen Errepublikaren arteko Hirurehun eta Hogeita Hamabost Urteko Gerra tiro bakar bat egin gabe bukatu zen. Ofizialki, historiako gerrarik luzeena da.
- 2004 - Helikoptero israeldarrek jaurtitako misilek Hamaseko burua zen Abdel Aziz al-Rantissi hil zuten.
- 2005 - Autobus istripua Suitza hegoaldean, hamabi hildako egon ziren hogeitazazpi pertsona zeramatzan autobusean.
- 2006 - Atentatua Tel Aviven, hamar hildako.
- 2010 - Islandiako sumendiak botatako errautsa zela-eta beste 17.000 hegaldi bertan-behera geratu ziren. Errautsa Europa osora zabaldu zen, Euskal Herria barne. Hegazkintzaren historiako kaosik handiena izan zen.
- 2011 - AEBetako hegoalde eta erdialdeko estatuetan egondako tornadoetan gutxienez 40 pertsona hil ziren.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2011 - Apirilaren 7an Trebiñun hasitako 17. Korrikari amaiera eman zitzaion Donostian.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2010 - Edurne Pasaban tolosarrak Annapurna (8.091 m.) (Nepal) igo zuen. Bere 13. zortzimilakoa zen.
- 2011 - 2011ko Eskuz Binakako Pilota Txapelketa Nagusiko Finala: Olaizola II.a eta Beginok 22-14 irabazi zieten Xala eta Beroitzi.
- 2016 - 2016ko Eskubaloiko Emakumezko Kopa: Bera Bera garaile finalean Zuazori 33-17 irabazita.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1822 - Anastasio Etxeberri, nafar apaiza eta euskal idazlea (h. 1907).
- 1832 - Aniceto Lagarde, nafar margolari eta ingeniaria (h. 1909).
- 1875 - Víctor Carrasco, gipuzkoar militarra.
- 1896 - Anizeto Olano, Amaialde, gipuzkoar idazle kaputxinoa (h. 1966).
- 1901 - Jesus Larrañaga Txurruka, euskal herritar politikari eta sindikalista komunista (h. 1942).
- 1904 - Anizeto Zugasti, gipuzkoar apaiza eta euskal idazlea (h. 1983).
- 1911 - Jesús Erize, nafar fraide misiolaria (h. 1990).
- 1913 - Jose Estornes Lasa, euskal idazle eta hizkuntzalaria (h. 1987).
- 1918 - Mario Salegi, gipuzkoar idazle, kazetari eta ezkerreko aktibista abertzalea (h. 2005).
- 1927 - Bernardo Alberro, gipuzkoar musikagile, olerkari eta akordeoi-jotzailea.
- 1930 - Sagrario Aranburu, nafar dantzaria, abeslaria eta piano-jotzailea (h. 2021).
- 1949 - Luis Etxabarri, bizkaitar ingeniaria.
- 1950 - Izaskun Uranga, euskal abeslaria, Mocedades taldearen sortzaileetako bat.
- 1957 -
- Marc Aillet, Baionako apezpikua, Beninen.
- Merche Olabe, bizkaitar margolaria.
- 1971 - Arturo Vaquero, Humanoid, musika elektronikoa egiten duen galiziar musikaria, Santurtzin.
- 1977 - Ixone Sádaba, bizkaitar argazkilaria.
- 1979 - Savitri Ceballos, gipuzkoar aktorea.
- 1984 - Aritz Egea, gipuzkoar atleta, mendi lasterketetan aditua.
- 1993 - Aitor Castro, gipuzkoar futbolaria.
- 1999 - Sara Alonso Martinez, gipuzkoar mendi lasterketaria.
- 2004 - Nicolás Atanes, burgostar-nafar matematikari gaztea, matematikaren garrantzia zabaltzearen aldeko ekintzailea, Burgosen.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1277 - Mikel IX.a Paleologo, Bizantziar Inperioko enperadorea (h. 1320).
- 1497 - Pedro de Valdivia, espainiar konkistatzailea (h. 1553).
- 1573 - Maximiliano I.a Handia, Germaniako Erromatar Inperio Santuko dukea eta Bavariako hauteslea (h. 1651).
- 1676 - Frederiko I.a Suediakoa, Suediako erregea (h. 1751).
- 1750 - François de Neufchâteau, konde François, frantziar idazle eta politikaria (h. 1828).
- 1794a - Angelique du Coudray, frantziar emagina, "Erditzearen artea" jendartean erakutsi zuen lehen emagina (j. c. 1712).
- 1832 - Enriqueta González Rubín, asturiar idazle eta kazetaria (h. 1877).
- 1838 - Antonieta Saxonia-Altenburgekoa, Saxonia-Altenburgeko printzesa eta Anhalteko dukesa ezkontidea (h. 1908).
- 1842 - Maurice Rouvier, Frantziako lehen ministroa (h. 1911).
- 1855 - Joseph Vrindts, valonieraz idatzi zuen belgikar akademikoa eta idazlea (h. 1940).
- 1859 - Eliza Acton, sukaldaritzako liburu idazle eta poeta ingelesa (h. 1859).
- 1867 - María Guerrero, espainiar aktore eta enpresaburua (h. 1928).
- 1882 - Artur Schnabel, austriar pianista eta musikagilea (h. 1951).
- 1885 - Karen Blixen, daniar idazlea (h. 1962).
- 1891 - Jose Enrique Varela, espainiar militarra (h. 1951).
- 1897 - Thornton Wilder, estatubatuar antzezlan eta eleberri idazlea (h. 1975).
- 1899 - Vincent Wigglesworth, britainiar entomologoa (h. 1994).
- 1903 - Nikolai Nabokov, estatubatuar musikagilea (h. 1978).
- 1909 - Alain Poher, Frantziako presidentea (h. 1996).
- 1911 - Hervé Bazin, frantziar idazlea (h. 1996).
- 1912 - André Bruyère, frantziar arkitektoa (h. 1998).
- 1916 - Sirimavo Bandaranaike, Zeilango eta Sri Lankako lehen ministroa (h. 2000).
- 1918 -
- William Holden, estatubatuar aktorea (h. 1981).
- Carol Rama, italiar margolaria (h. 2015).
- 1919 -
- Osvaldo Dorticós, Fidel Castroren Iraultzaren gidaria eta Kubako presidentea (h. 1983).
- Chavela Vargas, kostarikar-mexikar abeslaria, rantxera musikaren interprete nabarmenenetakoa (h. 2012).
- 1920 - Edmonde Charles-Roux, frantziar idazlea (h. 2016).
- 1921 -
- Christopher Okoro Cole, Sierra Leonako gobernadore orokorra eta presidentea (h. 1990).
- Sergio Sollima, italiar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 2015).
- 1922 - Inés Malinow, argentinar idazle, poeta, haur literaturako ipuingilea, kazetari eta baleteko kritikaria (h. 2016).
- 1923 -
- Lindsay Anderson, indiar-ingeles antzerki eta zinema zuzendaria (h. 1994).
- Katharina Reiss, alemaniar itzultzaile eta itzulpen teorialaria (h. 2018).
- 1926 - Montserrat Torrent i Serra, kataluniar organojolea.
- 1928 -
- Adalbert Ibrahim Kapandji, frantziar zirujau ortopedikoa, eskuaren kirurgian espezializatua (h. 2019).
- Cynthia Ozick, estatubatuar narraziogile, nobelagile eta saiakera-idazlea.
- 1929 - Mariama Bâ, senegaldar eleberrigilea, irakaslea eta feminista (h. 1981).
- 1930 - Chris Barber, britainiar jazz musikari, tronboi jole eta orkestra zuzendaria (h. 2021).
- 1931 - Igor Oistrakh, ukrainar biolin-jotzailea (h. 2021).
- 1937 - Ferdinand Piëch, automobilgintzari lotutako austriar enpresaburua (h. 2019).
- 1939 - Ireneo Jerusalemgoa, Jerusalemgo Eliza Ortodoxoko 140. patriarka (h. 2023).
- 1940 -
- Costas Kondylis, greziar jatorriko estatubatuar arkitektoa (h. 2018).
- Anja Silja, alemaniar sopranoa.
- 1942 - Katia Krafft, frantziar bolkanologoa (h. 1991).
- 1946 -
- Àngel Casas, kataluniar kazetari eta idazlea (h. 2022).
- Georges J. F. Köhler, alemaniar biologoa, 1984ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1995).
- 1951 -
- Christoph Mäckler, alemaniar arkitektoa.
- Börje Salming, suediar izotz hockey jokalaria (h. 2022).
- 1952 - Željko Ražnatović, serbiar buruzagi paramilitarra (h. 2000).
- 1953 - Miguel Giubergia, argentinar abokatu eta politikaria (h. 2020).
- 1955 -
- Erin Mouré, kanadar poeta eta itzultzailea.
- Pete Shelley, ingeles abeslari, kantautore eta gitarra-jotzailea, Buzzcocks taldearen sortzaileetakoa (h. 2018).
- 1957 -
- Anicet-Georges Dologuélé, Afrika Erdiko Errepublikako lehen ministroa.
- Nick Hornby, britainiar idazlea.
- Antón Reixa, galizierazko abeslari, idazle eta zinema zuzendari pontevedrarra.
- 1959 - Sean Bean, ingeles aktorea.
- 1961 - Alfred Bosch, kataluniar unibertsitate irakaslea, idazlea, saiakeragilea eta politikaria.
- 1963 - Pedro Casablanc, espainiar aktorea.
- 1968 - Adam McKay, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea, ekoizlea, aktorea eta umorista.
- 1969 - Yoko Takahagi, japoniar futbolari ohia.
- 1970 - Pascale Arbillot, frantziar aktorea.
- 1972 - Jennifer Garner, estatubatuar aktorea.
- 1974 - Victoria Beckham, ingeles abeslari, modelo, moda-diseinatzaile eta enpresaburua.
- 1978 - Satoshi Yamaguchi, japoniar futbolari ohia.
- 1980 - David Otero, espainiar musikari, abeslari eta konpositorea, El Canto del Loco taldeko kidea.
- 1981 -
- Lea T, brasildar emakumezko modelo transexuala.
- Hanna Pakarinen, finlandiar pop eta pop-rock abeslaria.
- Viktória Varga, hungariar haltera.
- 1984 - Cesk Freixas, kataluniar kantautorea.
- 1985 -
- Takuya Honda, japoniar futbolaria.
- Rooney Mara, estatubatuar aktorea.
- 1989 - Darius Adams, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- 1992 - Karlo Bručić, kroaziar futbolaria.
- 1996 - Dee Dee Davis, alemaniar-estatubatuar aktore eta ilusionista ohia.
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1801 - Simon Aragorri, ekonomilari, bankari eta intelektual ilustratua, Madrilen (j. 1720).
- 1939 - Alberto Pelairea, nafar olerkari eta antzerkigilea (j. 1878).
- 1957 -
- Florentzio Axpe, euskal apaiza (j. 1871).
- Pierre Lhande, euskal idazlea eta apaiza (j. 1877).
- 1961 - Manuel Maria Ynchausti, euskal jatorriko estatubatuar enpresaburu, kristau filantropo eta euskal kulturaren ekintzailea (j. 1900).
- 1980 - Elvira Iñurrieta, bizkaitar emagina, Elorrion 2400 ume baino gehiagori lagundu ziena jaiotzen (j. 1895).
- 1996 - François-Régis Bastide, lapurtar eleberrigile, diplomazialari eta irrati-esataria, Parisen (j. 1926).
- 2012 - Manuel Gómez Larrañeta, gipuzkoar biologo eta ozeanografoa (j. 1924).
- 2015 - Rosario Aranburu, gipuzkoar erraketista, Marbellan (j. 1921).
- 2019 - Aurea Etxaniz, gipuzkoar erraketista, Caracasen (j. 1922).
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 485 - Proklo, Antzinaro Berantiarreko filosofoa (j. 412).
- 858 - Benedikto III.a, Aita santua.
- 1080 - Harald III.a Danimarkakoa, Danimarkako erregea (j. c. 1041).
- 1111 - Roberto Molesmekoa, frantziar fraidea.
- 1271 - Elisabet Frantziakoa, Frantziako infanta eta Nafarroako erregina ezkontidea (j. 1242).
- 1355 - Marino Faliero, veneziar politikaria.
- 1574 - Joachim Camerarius, alemaniar humanista (j. 1500).
- 1679 - Jan van Kessel Zaharra, flandriar margolaria (j. 1626).
- 1695 - Gurutzeko Sor Juana Ines, mexikoko erlijioso katolikoa, olerkaria eta antzerkigilea (j. 1651).
- 1711 - Josef I.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (j. 1678).
- 1790 - Benjamin Franklin, estatubatuar politikari, zientzialari eta asmatzailea (j. 1706).
- 1902 - Frantzisko Asiskoa Borboikoa, Espainiako errege ezkontidea (j. 1822).
- 1914 - Willen Jan Van Eys, holandar euskalaria (j. 1825).
- 1936 - Charles Ruijs de Beerenbrouck, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1873).
- 1942 - Jean Perrin, frantziar fisikaria (j. 1870).
- 1946 - Juan Bautista Sacasa, Nikaraguako presidentea (j. 1874).
- 1947 - Juana la Macarrona, cadiztar flamenko-dantzari ijitoa (j. 1870).
- 1960 - Eddie Cochran, estatubatuar rock musikaria (j. 1938).
- 1975 - Sarvepalli Radhakrishnan, Indiako bigarren presidentea (j. 1888).
- 1976 - Henrik Dam, daniar biokimikari eta fisiologoa, 1943ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1895).
- 1979 - Yukio Tsuda, japoniar futbolaria (j. 1917).
- 1984 - Mark Wayne Clark, estatubatuar jenerala (j. 1896).
- 1986 -
- Guido Calogero, italiar filosofoa (j. 1904).
- Marcel Dassault, frantziar aeronautika-ingeniaria eta enpresa-gizona (j. 1892).
- 1988 - Louise Nevelson, estatubatuar eskultorea (j. 1899).
- 1990 - Ralph Abernathy, estatubatuar apaiz baptista eta eskubide zibilen aldeko buruzagia (j. 1926).
- 1993 - Turgut Özal, Turkiako presidentea (j. 1927).
- 1994 - Roger Wolcott Sperry, estatubatuar neurobiologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1913).
- 1995 - Benita Galeana, mexikar idazlea, sufragista, sindikalista eta aktibista (j. 1903).
- 1997 - Chaim Herzog, Israelgo presidentea (j. 1918).
- 1998 - Linda McCartney, estatubatuar abeslari, konpositore, argazkilari eta animalien eskubideen aldeko aktibista (j. 1941).
- 2000 - Philippe Bernier, frantziar kazetari eta idazlea (j. 1930).
- 2003 - Koji Kondo, japoniar futbolaria (j. 1972).
- 2008 -
- Aimé Césaire, frantsesezko martinikar idazlea eta politikaria (j. 1913).
- Rosario Sanchez Mora, La Dinamitera, Espainiako Gerra Zibilean borrokatu zuen milizianoa (j. 1919).
- 2010 - Begoña Muñoz, galiziar irakasle eta antzerkigilea (j. 1961).
- 2011 - Gilberte Serfaty, aljeriar ekintzaile komunista, irakasle eta itzultzailea (j. 1921).
- 2013 - Carlos Graça, Sao Tome eta Principeko lehen ministroa (j. 1931).
- 2014 - Gabriel García Márquez, kolonbiar idazlea eta kazetaria, 1982ko Literaturako Nobel Saria (j. 1927).
- 2017 -
- Gorka Dorronsoro, euskal jatorrizko venezuelar arkitekto, irakasle eta argazkilaria (j. 1939).
- Carlos Slepoy, argentinar abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1949).
- 2018 - Barbara Bush, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen dama (j. 1925).
- 2019 - Alan García Pérez, Peruko presidentea (j. 1949).
- 2020 - Norman Hunter, ingeles futbolaria (j. 1943).
- 2021 - Black Rob, estatubatuar raperoa (j. 1969).
- 2022 - Catherine Spaak, Frantzian jaiotako belgikar-italiar aktorea (j. 1945).
Jaiak eta urteurrenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sehaska egutegiko izendegia: Ainara/Enara/Elaia eta Anitz.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Urteko hilak | ||
|---|---|---|
|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua | ||