Apirilaren 3

Apirilaren 3a gregoriotar egutegiaren urteko laurogeita hamahirugarren eguna da, 94garrena bisurteetan. 272 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Julio de Urquijo Jaiotza: Deustu, 1871 Heriotza: Donostia, 1950eko urriaren 30a Ana Toledo Jaiotza: Antzuola, 1954 Óscar Santor Jaiotza: Gasteiz, 1978 Argitxu Noblia Jaiotza: Angelu, 1942 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Daniel Defoe Jaiotza: Ward of Cripplegate (en) eta Londres, 1660, 1660 eta 1660 Heriotza: Moorfields (en) , 1731ko apirilaren 24a Marlon Brando Jaiotza: Omaha, 1924 Heriotza: Los Angeles, 2004ko uztailaren 1a Alec Baldwin Jaiotza: Amityville (New York), 1958 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 3ko jaiotzak George Herbert • Otto Weininger • John Harrison • Queen Louise of Belgium • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Denis Etxeberri Jaiotza: Baiona, 1867ko irailaren 21a eta 1867 Heriotza: Baiona, 1952 José María Zarraga Jaiotza: Getxo, 1930eko abuztuaren 15a Heriotza: Madril, 2012 Marivi Bilbao Jaiotza: Bilbo, 1930eko urtarrilaren 22a Heriotza: Bilbo, 2013 Evaristo Txurruka Jaiotza: Oltza, 1841eko urriaren 26a Heriotza: Bilbo, 1917 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Johannes Brahms Jaiotza: Hanburgo, 1833ko maiatzaren 7a Heriotza: Viena, 1897 Elisabet I.a Ingalaterrakoa Jaiotza: Palace of Placentia (en) , 1533ko irailaren 7a Heriotza: Richmond Palace (en) , 1603 (juliotar egutegia) Graham Greene Jaiotza: Berkhamsted (en) , 1904ko urriaren 2a Heriotza: Vevey, 1991 Leon Battista Alberti Jaiotza: Genova, 1404ko otsailaren 14a, 1404 (egutegi gregorianoa), 1404ko otsailaren 18a (egutegi gregorianoa) eta 1404 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Erroma, 1472 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 3ko heriotzak Karl Hofer • Franz Berwald • Ernst Chladni • Lill-Babs • Terence McKenna • Cesare Maldini • Václav Tomášek • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1507 - Martin Luther (irudian) apaiztu zen. 1917 - Vladimir Lenin erbestea utzi eta Errusiara iritsi zen, Errusiako Iraultzan boltxebikeek lidergoa hartuz. 1933 - Britainia Handiko hegazkinak Everesten gainetik pasa ziren, 10.000 metroko errekorra gaindituz. 1975 - Bobby Fischerrek Anatoli Karpovekin xakera jokatzeari uko egi zion, azken honek munduko txapelketa erdietsiz. 2016 - Panamako paperak: Estatu politikari, kirolari, negoziogizon, enpresaburu, erakunde eta elkarte pribatuek zerga-ordainketak sahiesten zituztela egiaztatzen zuten agiri multzoa argitaratu zen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Apirila >> A Aa Az Og Os L I   1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2022 Aurreko eta hurrengo urteetan 2019: asteazkena 2020: ostirala 2021: larunbata 2023: astelehena 2024: asteazkena 2025: osteguna Izendegia Santutegia: Rikardo Chichesterkoa, Sixto I.a, Josef Himnografoa Seaska egutegia: Sugar, Sugahar, Sugoi eta Oxeli.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1974 - ETAk Gregorio Posadas Zurron goardia zibila erail zuen Azpeitian.
• 1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak.
• 2004 - Emakume bat hil zen Bilboko Sabino Arana etorbidean, tranbiak harrapatuta.
• 2009 - PPko Arantza Quiroga aukeratu zuten Eusko Legebiltzarreko presidente.

Mundua

• 1998 - Espainiako Defentsa ministeritzak ikerketa zabaldu zuen, ustez CESIDek Herri Batasunaren egoitzean eginiko legez-kanpoko entzuketak zirela eta.
• 2010 - Uholde eta lubiziek 29 pertsona hil zituzten Peruko Huánuco gune menditsuan.
• 2016 - Panamako paperak: Estatu politikari, kirolari, negoziogizon, enpresaburu, erakunde eta elkarte pribatuek zerga-ordainketak sahiesten zituztela egiaztatzen zuten agiri multzoa argitaratu zen.
• 2017 - San Petersburgoko metroko atentatuan 11 lagun hil eta beste 45 zauritu ziren.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1987 - 5. Korrikari hasiera eman zitzaion Hendaian, apirilaren 12an Bilbon amaitu zelarik.

Mundua

• 1992 - Thunderheart ("Trumoi bihotz") filma estreinatu zen, Val Kilmer, Sam Shepard, Graham Greene, Fred Ward, Fred Thompson, Sheila Tousey eta Ted Thin Elk aktoreek antzeztu zuten.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1419 - Joan Beaumont, Nafarroako Erresumako kantzilerra (h. 1487).
• 1871 - Julio Urkixo, bizkaitar idazle, euskalari eta testu biltzaile eta editorea (h. 1950).
• 1901 -
  • Domingo Gutiérrez, bizkaitar txirrindularia.
  • Eugenia Iriondo, gipuzkoar erraketista (h. 1983).
• 1908 - Benigno Baskaran, gipuzkoar politikaria (h. 1984).
• 1914 - Pierre Duny Petre, baxenafar idazlea (h. 2005).
• 1940 - Jose Antonio Etxebarrieta, euskal abokatua eta ETAren buruzagia (h. 1973).
• 1942 - Argitxu Noblia, lapurtar medikua, Ipar Euskal Herriko euskalgintzaren erreferentzia nagusietakoa.
• 1943 -
  • Kaxildo Alkorta, gipuzkoar itzultzailea, idazlea eta Mendebalde Kultura Alkartearen lehendakaria (h. 2021).
  • Patxi Gorriti, gipuzkoar futbolari ohia.
  • Julian Zubeldia, gipuzkoar idazle eta politikaria, Lizartzako alkatea.
• 1954 - Ana Toledo, gipuzkoar irakaslea, Euskal Filologian doktorea eta euskaltzaina.
• 1962 - Grégoire Lascubé, lapurtar errugbilari ohia.
• 1963 - Olatz Arregi, gipuzkoar EHUko irakaslea, informatikaria eta Hitz zentroko ikertzailea.
• 1970 -
  • Beatriz Artolazabal, arabar politikari jeltzalea.
  • Evelio Gil, UPNko nafar politikaria.
  • Paul Zubillaga, gipuzkoar aktorea.
• 1971 - Silvia del Rincón, gipuzkoar eskiatzaile ohia.
• 1978 - Óscar Santor, Golo, arabar futbolari ohia.
• 1983 - Gaizka Amondarain, bizkaitar idazlea.
• 1984 -
  • Igor Etxebarrieta, bizkaitar futbolari ohia.
  • Saioa González, bizkaitar futbolari ohia.
• 1989 - Camille Lopez, zuberotar errugbilaria, Oloroe-Donamarian.
• 2000 - Jon Gurutzeta, gipuzkoar futbolaria.

Mundua

• 1270 - William Wallace, eskoziar zalduna, Ingalaterraren aurka Eskoziako erresistentziaren burua (h. 1305).
• 1366 - Henrike IV.a Ingalaterrakoa, Ingalaterrako erregea (h. 1413).
• 1461 - Ana Frantziakoa, printzesa kapetarra (h. 1522).
• 1642 - Alessandro Stradella, italiar musikagilea eta kantaria (h. 1682).
• 1715 - William Watson, ingeles fisikari eta medikua (h.1787).
• 1770 - Theodoros Kolokotronis, greziar jenerala eta Greziako independentziaren aldeko borrokaren liderra (h. 1843).
• 1780 - Vicenta Juaristi Eguino, Amerikako independentziaren heroia (h. 1857).
• 1783 - Washington Irving, estatubatuar idazlea (h. 1859).
• 1791 - Anne Lister, Yorkshireko lur-jabe, egunerokoen idazle, alpinista eta bidaiaria (h. 1840).
• 1808 - Manuel Gutiérrez de la Concha, espainiar militar eta politikaria (h. 1874).
• 1812 - Luisa Maria Orleanskoa, Belgikako erregina ezkontidea (h. 1850).
• 1837 - Paul Robin, frantziar pedagogo eta hezitzaile anarkista (h. 1912).
• 1848 -
  • Georges Ohnet, frantziar eleberrigilea (h. 1918).
  • Arturo Prat, txiletar abokatu eta marinel ofiziala (h. 1879).
• 1862 - Leonid Pasternak, errusiar margolaria (h. 1945).
• 1863 - Henry Van de Velde, belgikar arkitektoa, diseinatzaile eta pintorea (h. 1957).
• 1875 - Mistinguett, frantziar aktore eta abeslaria (h. 1956).
• 1881 - Alcide de Gasperi, Italiako lehen ministroa (h. 1954).
• 1883 - Frits Van den Berghe, belgikar margolaria (h. 1939).
• 1887 - Nishizō Tsukahara, japoniar almirantea (h. 1966).
• 1889 - Greta Fahlcrantz, suediar margolari eta eskultorea (h. 1978).
• 1890 -
  • Manuel Carrasco i Formiguera, katañuniar politikaria, Kataluniako nazionalismoaren aitzindaria (h. 1938).
  • Vasili Txernetzov, Kosakoen errusiar ofiziala (h. 1918).
• 1891 - Menen Asfaw, Etiopiako Inperioko enperatriz ezkontidea (h. 1962).
• 1893 - Leslie Howard, ingeles aktore, zinema zuzendari eta ekoizlea (h. 1943).
• 1895 - Mario Castelnuovo-Tedesco, italiar musikagile, piano-jotzaile eta idazlea (h. 1968).
• 1898 - Michel de Ghelderode, belgikar antzerkigilea (h. 1962).
• 1900 - Camille Chamoun, Libanoko bigarren presidentea (h. 1987).
• 1903 - Lili Kraus, hungariar pianista (h. 1986).
• 1907 - Isaac Deutscher, poloniar politikari eta historialaria (h. 1967).
• 1915 - Piet de Jong, Herbehereetako lehen ministroa (h. 2016).
• 1922 -
  • Doris Day, estatubatuar aktorea, abeslaria eta animalien eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2019).
  • José Hierro, espainiar poeta (h. 2002).
• 1924 - Marlon Brando, estatubatuar aktorea, XX. mendeko hoberenetarikoa (h. 2004).
• 1925 - André Giraud, frantziar politikaria (h. 1997).
• 1926 - Virgil Ivan Grissom, estatubatuar pilotu eta astronauta (h. 1967).
• 1927 - Éva Székely, hungariar igerilaria (h. 2020).
• 1929 - Poul Schlüter, Danimarkako lehen ministroa (h. 2021).
• 1930 - Helmut Kohl, Alemaniako 32. kantzilerra (h. 2017).
• 1934 -
  • Jane Goodall, ingeles naturalista, aktibista eta primatologa, tximinoen jokabidearen ikertzailea.
  • Pina Pellicer, mexikar aktorea (h. 1964).
• 1937 - John Arrillaga, estatubatuar enpresaburua, Silicon Valleyko lur-jaberik nagusienetariko bat (h. 2022).
• 1938 - Raymond Hunter, Ipar Irlandako errugbilari eta kriket jokalaria (h. 2020).
• 1939 - Lino Brocka, filipinar zinemagilea (h. 1991).
• 1943 - Richard Manuel, kanadar musikaria, The Band taldeko piano-jotzailea eta abeslari nagusia (h. 1986).
• 1944 - José Folgado, PPko espainiar politikaria (h. 2020).
• 1945 - Catherine Spaak, Frantzian jaiotako belgikar-italiar aktorea (h. 2022).
• 1946 - Marisa Paredes, espainiar aktorea.
• 1948 - Carlos Salinas de Gortari, Mexikoko presidente ohia.
• 1949 - Michel Husson, frantziar ekonomialaria, estatistikaria eta ekintzaile politikoa, mugimendu altermundialistako kidea (h. 2021).
• 1952 -
  • Kiko Veneno, espainiar musikaria.
  • Mariàngela Vilallonga, Kataluniako Generalitateko kultura-kontseilaria.
• 1956 -
  • Miguel Bosé, espainiar abeslaria eta aktorea.
  • Eduardo Zaplana, espainiar politikaria eta abokatua.
• 1958 -
  • Alec Baldwin, estatubatuar aktorea.
  • Francesca Woodman, estatubatuar argazkilari feminista (h. 1981).
• 1961 -
  • Eddie Murphy, estatubatuar aktore, zinema zuzendari, abeslari, idazle eta umorista.
  • Samir, marokoar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• 1962 -
  • Sophie Moressée-Pichot, frantziar eskrimari ohia eta pentatloi modernoko kirolari ohia.
  • Mike Ness, estatubatuar gitarra-jotzailea, abeslaria, ekoizlea eta kantugilea, Social Distortion taldeko abeslaria.
• 1963 - Ester Capella, Kataluniako Generalitatearen Justizia Kontseilaria.
• 1964 -
  • Nigel Farage, britainiar politikaria eta analista politikoa.
  • Enric Morera i Català, valentziar politikaria.
  • Bjarne Riis, daniar txirrindulari ohia.
• 1965 -
  • Gonzalo Boye, txiletar abokatua eta enpresaburua.
  • Katsumi Oenoki, japoniar futbolari ohia.
• 1968 - Sergi Arola, kataluniar sukaldaria.
• 1969 - Clotilde Courau, frantziar aktorea.
• 1970 - Donald-Olivier Sié, bolikostar futbolaria.
• 1971 -
  • Suylen Milanés, kubatar abeslari eta ekoizlea (h. 2022).
  • Robert da Silva Almeida, brasildar futbolari ohia.
• 1972 -
  • Catherine McCormack, ingeles zinema, telebista eta antzerkiko aktorea.
  • Lola Pagnani, italiar aktore, dantzari eta abeslaria.
• 1974 - Ricardo Rodríguez, espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• 1975 - Aries Spears, alemaniar-estatubatuar aktore eta ilusionista.
• 1977 - Alen Avdić, bosniar futbolari ohia.
• 1978 - Tommy Haas, alemaniar tenislari ohia.
• 1980 - Suella Braverman, britainiar politikaria.
• 1982 -
  • Sofia Boutella, franko-aljeriar aktore eta dantzaria.
  • Cobie Smulders, kanadar aktore eta modeloa.
• 1985 - Leona Lewis, britainiar R&B abeslaria.
• 1986 - Amanda Bynes, estatubatuar aktore ohia.
• 1987 - Martyn Rooney, ingeles atleta, 400 metroko proban aditua.
• 1990 - Karim Ansarifard, irandar futbolaria.
• 1996 - Jacob Stockdale, irlandar errugbi jokalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1367 - Joan Hurtado Mendozakoa, arabar aitoren semea eta militarra, mendozatarren buruzagia (j. c. 1285).
• 1862 - Martina Gorostitza, arabar inprimatzailea (j. 1790).
• 1894 - Martin Lapeire, lapurtar idazlea (j. 1842).
• 1915 - Mariano Lazkano, Lazkano, euskal herritar pilotaria.
• 1917 - Evaristo Txurruka, euskal ingeniaria, Bilboko Obren Juntako presidentea (j. 1841).
• 1933 - Adolfo Urkixo, bizkaitar politikaria (j. 1866).
• 1937 - Juan Otazua, bizkaitar apaiz trinitarioa, Mancha Realen fusilatua (j. 1895).
• 1973 - Jose Antonio Etxebarrieta, euskal abokatua eta ETAren buruzagia (j. 1940).
• 1974 - Ricardo Oreja, euskal abokatu eta politikaria, Madrilen (j. 1890).
• 1993 - Joxe Miel Iztueta, Lazkao Txiki, gipuzkoar bertsolari eta txiste-kontalaria (j. 1926).
• 1999 - Jean Pinatel, lapurtar kriminologo eta katedraduna (j. 1913).
• 2012 - José María Zarraga, bizkaitar futbolari eta entrenatzailea, Madrilen (j. 1930).
• 2013 - Marivi Bilbao, bilbotar aktorea (j. 1930).
• 2015 - Luis Maria Perez de Onraita, arabar apaiza, artzapezpikua Angolan, Luandan (j. 1933).
• 2017 - Luis Mari Mujika, euskal idazlea (j. 1939).
• 2018 - Pedro Zarrabeitia, bizkaitar argazkilaria (j. 1939).

Mundua

• 963 - Gilen III.a Akitaniakoa, Auvernia eta Poitiersko konde eta Akitaniako dukea (j. 915).
• 1253 - San Rikardo Chichesterkoa, ingeles elizgizona.
• 1287 - Honorio IV.a, Aita santua (j. c. 1210).
• 1545 - Antonio Gebarakoa, espainiar idazlea, frantziskotarra. (j. c. 1481).
• 1682 - Bartolomé Esteban Murillo, espainiar margolaria (j. 1617).
• 1695 - Melchior d'Hondecoeter, herbeheretar animalien margolaria (j. 1636).
• 1718 - Jacques Ozanam, frantziar matematikaria (j. 1640).
• 1747 - Francesco Solimena, italiar barrokoko margolaria (h. 1657).
• 1830 - François de Barthélemy, frantziar diplomazialaria (j. 1747).
• 1849 - Juliusz Słowacki, poloniar poeta eta antzerkigilea (j. 1809).
• 1862 - James Clark Ross, britainiar itsasgizona eta esploratzailea (j. 1800).
• 1882 - Jesse James, estatubatuar gerrilaria eta bidelapurra (j. 1847).
• 1897 - Johannes Brahms, alemaniar musikagilea (j. 1833).
• 1909 - Pascual Cervera y Topete, Espainiako Itsas Armadaren almirantea (j. 1839).
• 1915 - Isaac Leib Peretz, poloniar olerkaria, Yiddish idazlea (j. 1852).
• 1924 - Franz von Bayros, austriar ilustratzaile eta marrazkilaria, dekadentismo mugimenduko partaidea (j. 1866).
• 1941 - Pál Teleki, Hungariako lehen ministroa (j. 1879).
• 1942 - Irene Polo, Argentinan erbesteratutako kataluniar kazetaria, publizista eta antzerki ordezkaria (j. 1909).
• 1943 - Conrad Veidt, alemaniar aktorea (j. 1893).
• 1950 - Kurt Weill, estatubatuar musikagilea (j. 1900).
• 1954 - Aristides de Sousa Mendes, Schindler portugaldarra, portugaldar diplomatikoa (j. 1885).
• 1960 - Norodom Suramarit, Kanbodiako erregea (j. 1896).
• 1990 - Sarah Vaughan, estatubatuar jazz abeslaria (j. 1924).
• 1991 - Graham Greene, ingeles idazlea (j. 1904).
• 1992 - Juan García Hortelano, espainiar idazlea (j. 1928).
• 1995 - Gracita Morales, espainiar aktorea (j. 1928).
• 1997 - Luis Sánchez Agesta, espainiar legelaria, historialaria eta politikaria (j. 1914).
• 1998 -
  • Mary Cartwright, britainiar matematikaria (j. 1900).
  • Charles Lang, estatubatuar zinema argazkilaria (j. 1902).
  • Wolf Vostell, alemaniar artista (j. 1932).
• 1999 - Joe Cassano, italiar rap abeslaria (j. 1973).
• 2007 - Marion Eames, galesezko eleberrigile nabarmena (j. 1921).
• 2010 - Eugène Terre'Blanche, Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) alderdi politikoa sortu zuen boer afrikanerra (j. 1941).
• 2012 - Antonio Mingote, gaztelaniazko kataluniar idazlea, marrazkilaria eta umorista (j. 1919).
• 2013 - Ruth Prawer Jhabvala, Alemanian jaiotako britainiar estatubatuar eleberrigile eta gidoilaria (j. 1927).
• 2016 - Lars Gustafsson, suediar eleberrigile eta olerkaria (j. 1936).
• 2020 -
  • Helin Bölek, turkiar abeslaria eta ekintzailea (j. 1992).
  • Francisco Hernando, Paco el Pocero, espainiar enpresaburua, urbanizazio erraldoien eraikuntzagatik ezaguna (j. 1945).
• 2022 - Lygia Fagundes Telles, brasildar idazlea (j. 1923).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Sugar, Sugahar, Sugoi eta Oxeli

Kanpo estekak

• Datuak: Q2509
• Multimedia: 3 April

Apirilaren 2 | Urteko egutegi | Apirilaren 4