Apolonia (Sizilia)

Koordenatuak: 38°00′N 14°09′E / 38°N 14.15°E / 38; 14.15
Wikipedia, Entziklopedia askea
Apollonia» orritik birbideratua)
Apolonia (Sizilia)
Fitxategi:File:Apollonia di Sicilia 05.jpg
Apoloniaren aztarna arkeologikoak
Datuak
Estatu burujabe Italia
Eskualdea Sizilia
Italiako hiri metropolitarraMetropolitan City of Messina
Italiako udalerriSan Fratello
EskualdeaMessinako probintzia
 Sizilia
Koordenatuak38°00′N 14°09′E / 38°N 14.15°E / 38; 14.15
Map
Azalera0.034896 km²
Historia
GaraiaK.a. IV. mendearen lehen erdia
UzteaErromatar inperioaren hasieran
Indusketa
Indusketa datak2003-2005
Bisitagarriaerabilera askea

Apollonia, Nebrodi muinoetan, San Fratellotik gertu, gaur egun Monte Vecchio dena, zehaztu gabeko garai batean sortu zen, Halontion (San Marco d 'Alunzio) eta Kalé Akté (Caronia) hirien artean.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historialari batzuen arabera, Pollina, Apoloniaren oinordeko modernoa da, antzinako Magna Graeziako hiria. Hala ere, emaitza batzuek hipotesi hori babesten dute[1].

Dirudienez, jatorrizko hiria sikuloek erabili zuten baina ondoren, helenizatu zen.

Nebrodi eskualdeko toki askotan bezala, greziarrak iritsi aurretik, gehienak herri indigenak ziren, itsasotik hurbileko muinoetan hobeto defendatzeko.

Apolonia izena, sarri agertzen da Mediterraneo aldeko antzinako topografian, eta zenbait hiri adierazten ditu, horietako batzuk, greziar munduko garrantzitsuenen artean daudenak. Hauek, itxuraz, Apolo jainkoari eskainitako hiriak ziren.

Siziako Apolonia, izen bereko beste hiri batzuk baino garrantzi gutxiagokoa zen, eta ez zen bereizi gertaera historiko partikularretan. Hala ere, izen hau Magna Graeziako eta Siziliako antzinako gune bakarra izan zen, Apoloren gurtza greziar munduko garrantzitsuenetako bat zen arren, baita mendebaldeko kolonietan ere.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lekuari buruzko erreferentzia historikoak eskasak dira: K.a. IV. mendearen erdialdean, K.a. 342an, Leptinesek, Engyongo tiranoak, menderatu zuen. Timoleonek bi hiri autonomoak egin zituen, tiranoa garaitu ondoren, Peloponesoko erbestera bidaliz[2].

Hiria, Agatoklesek arpilatu eta menderatu zuen 307an[3], baina Apoloniak askatasuna berreskuratu zuen tiranoa erori ondoren. K.a. 73an. M. Terenzio Varrone Lukullo kontsulak Apoloren brontzezko estatua erretiratu zuen eta, Erromako kapitoliora eraman zuen. Fase helenistikoa eta errepublikarra, dirudienez, hirirako garairik oparoena izan zen. Erromatarrek Sizilia konkistatu zutenean, Apolonia, agintari berrien esklabo geratu zen, baina autonomia erlatibo batez gozatzen jarraitu zuen.

K.a. I. mendean zehar, hiri dekumano bat bilakatu zen[ohar 1]. eta Verres pretoreordeak kalte ekonomikoak eragin zizkion[4]. Apolonia itsasontzi bat antolatu zuen piraten aurka bildutako flotan[5]. Zizeronek Apolonia itsasontziko kapitainaren izena ere aipatzen du, Anthropic, Capo Passeroren aurkako borrokan hil zena.

Ordutik aurrera, ez dago informazio historiko fidagarririk. Hala ere, oraindik Esteban Bizantziokoak aipatzen du, baina Pliniok edo Ptolomeok ez dute izendatzen. Pentsa daiteke hiria, lehen aro inperialean, herri sinple bat baino ez zela, azkenaldiko indusketa arkeologikoek dokumentatu duten bezala. Ondoren, biztanleria hegoalderago joan zen, non San Fratello hiria sortu zen.

Indusketa arkeologikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Apoloniaren indusketa arkeologikoak

2003 eta 2005. urteen artean, Siziliako funtsak 2000-2006 aldian erabiltzeari esker, hiru berreskurapen hartu ziren.

Ikerketa arkeologikoetan, San Fratellotik gertu antzinako zentroarekin identifikatzera bideratu dira. Muino harritsu hori, hiri modernotik ez oso urrun dagoena, betidanik ezagutu izan da toponimo horrekin.

Tokia Apoloniarekin identifikatu da, K.a. IV. mendearen lehen erdikoa, aurkitutako txanponei eta zeramikari esker.

Bere portua, gaur egungo Acquedolcitik gertu eraikiko zen, non ontziola txiki bat zegoen, eta bertatik abiatu zen K.a. I. mendean parte hartu zuen ontzia, Zizeronek aipatutako piraten aurkako espediziora. Uste da bere lurraldeko mugak bi ibaien arteko izango zela, hau da, gaurko San Fratello eta Acquedolci udalerrienak. Nebrodiko mendien kokaturik zegoenez aberatsa zen, bereziki basoetan, nondik egurra ateratzen baitzen hirietan merkaturatzeko, eta harria eraikuntzetan erabiltzeko.

Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Nekazaritzako diru-sarreren hamarren bat Erromara bidali behar zituen

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Carmela Bonanno, Giovanni Perrotta, Apollonia Les recherches archéologiques sur le Monte San Fratello, Messina, 2003-2005 , L'Erma di Bretschneider, (2008)
  2. Diodoro Sikulo: 16.72.6
  3. Diodoro Sikulo: 20.56
  4. Zizeron: Verr. 3.43.103
  5. Zizeron: Verr. 5.33.86 – 34.90

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Carmela Bonanno, Giovanni Perrotta, Apollonia Les recherches archéologiques sur le Monte San Fratello, Messina, 2003-2005 , L'Erma di Bretschneider, (2008)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]