Arbiki azukrerre

Wikipedia, Entziklopedia askea
Arbiki azukrerrea
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaHymenogastraceae
GeneroaHebeloma
Espeziea Hebeloma sacchariolens
Quél., 1880

Arbiki azukrerrea (Hebeloma sacchariolens) Hebeloma generoko onddo espezie bat da.[1] Oso susmagarria. Intoxikazio gastrointestinalak eragin ditzakeela uste da.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 2 - 5 (7) cm-ko diametrokoa, kanpai-itxurakotik hemisferikora, gero lau-ganbila, batzuetan erdiko eremua hondoratuta eta titi kamuts batekin. Ertza kurbatutik laura, izurtua eta zurbilagoa. Azal leuna, likatsua eguraldi hezean, okre kolorekoa, ilunagoa diskoaren eremuan eta argiagoa ertzerantz.

Orriak: Zabalak, sabeldunak, adnatatik emargitatura eta tartekatutako orritxoekin; buztin kolorekotik krema-okre kolorekoetara doazenak, eta ertz krenulatu eta zurixkekin.

Hanka: 4 - 6 (7) x 0,3 - 0,8 cm-koak, betea, zilindrikoa, luzetara zuntzekin, oinarria lodiagoa du eta pruinaduna goia; zurixka-krema koloretik krema kolorera doana,

Haragia: Lodia diskoan, mehea ertzean eta zurixka-krema kolorekoa, azukre errearen usaina edo laranjondo-lorearen usaina du eta zapore mikatza.[2]

Etimologia: Hebeloma terminoa antzinako grekotik dator eta errezel gaztea esan nahi du, perretxiko heldugabeetan bakarrik ikusten delako errezela. Sacchariolens epitetoa, azukrea esan nahi duen "sarkara" (sanskritoa) hitzetik dator. Haragiaren usainagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sukaldaritzan interesik ez duen espeziea.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Usaina dela eta, Hebeloma pallidoluctuosum delakoarekin nahas daiteke, urkietan eta sahatsetan hazten da. Baita, haltzetan hazten den Hebeloma tomentosum eta zingiretako sahatsetan hazten den Hebeloma fusipes espeziarekin ere.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan eta udazkenean hazten da, hostozabalen basoetako leku hezeetan.[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Ipar Amerika.

Erreferentzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel.. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 358 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 129 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 228 or. ISBN 84-282-0865-4..
  5. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 241 or. ISBN 84-505-1806-7..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]