Arbiki argi
| Arbiki argia | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Hymenogastraceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Hebeloma | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Hebeloma crustuliniforme Quél., 1872 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Arbiki argia (Hebeloma crustuliniforme) Hymenogastraceae familiako onddo espezie bat da.[1] Toxikoa izan daiteke, eta arazo gastrointestinal larriak eragin ditzake.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 4 eta 9 cm arteko diametrokoa. Mamitsua, ganbila, pixka bat likatsua eguraldi hezean. Zuri-larru kolorekoa edo marroi-gorrixka, ilunagoa erdian.
Orriak: Estu, itsatsiak, perretxikoa oso gaztea denean, sarritan ur tantatxoekin bezala. Okre zurbiletik arre-lur kolorera pasatzen dira eta, azkenik, arre-sepia kolorea hartzen dute.
Hanka: Zuria, zilindrikoa edo erraboildun samarra, betea, trinkoa, goiko aldean pikor txikiak ditu. 5 - 10 x 1 - 2 cm-koa.
Haragia: Zurixka, trinkoa, hezea, errefrau-usain handikoa eta zapore mingotsekoa.[2]
Etimologia: Hebeloma terminoa antzinako grekotik dator eta errezel gaztea esan nahi du, perretxiko heldugabeetan bakarrik ikusten delako errezela. Krustuliniforme epitetoa latinetik dator, gailetatxoa esan nahi duen "crustulum" hitzetik.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Baztertu beharreko espezie bat da, nahasmendu gastrointestinalak eragin ditzakeelako.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hebeloma sinapizans delakoarekin nahas daiteke, antz handia du, baina ebaki bertikal bat ematen diogunean, mihi moduko bat ikusten dugu oinaren goialdean, Hebeloma crustuliniforme espezieak ez duena. Hebeloma sacchariolens berriz txikia da eta azukre errearen usaina du. Hebeloma hiemale espeziea, Hebeloma crustiliniforme baino txikiagoa eta zurbilagoa da. Hebeloma longicaudum eta elatum, oin luzekoak dira.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udazkenean oso ohikoa da, ale ugariko taldetan, koniferen eta hostoerorkorren basoetan.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europa, Ipar Amerika, Asiako iparraldea. Sartua Australian, Zeelanda Berrian, Hegoafrikan.
Galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 434 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 228 or. ISBN 84-282-0865-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 203 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 381 or. ISBN 84-87997-86-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q180150
Multimedia: Hebeloma crustuliniforme / Q180150