Ardagai ezpainzuri
Ardagai ezpainzuria | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Fungi |
Klasea | Agaricomycetes |
Ordena | Russulales |
Familia | Bondarzewiaceae |
Generoa | Heterobasidion |
Espeziea | Heterobasidion annosum Bref., 1888 |
Basionimoa | Polyporus annosus |
Ardagai ezpainzuria (Heterobasidion annosum) Bondarzewiaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ez da jangarria. Zuhaitzean barrura sartzen da usteldura zuria eraginez, zuhaitza hil egiten du.
Sinonimoak: Boletus cryptarum, Polyporus epiphegus var. cryptarum, Poria encephalum, Poria cryptarum, Polyporus cryptarum, Polyporus encephalum, Polyporus scutatus, Polyporus serpentarius, Boletus annosus, Polyporus subpileatus, Polyporus resinosus, Polyporus scoticus, Polyporus annosus subsp.* subpileatus, Polyporus makraulos, Trametes annosa, Trametes annosa var. subpileata, Trametes radiciperda, Fomes annosus, Fomitopsis annosa, Physisporus makraulos, Physisporus makraulos subsp.* nigromarginatus, Polyporus gillotii, Fomes cryptarum, Inodermus cryptarum, Poria makraulos, Placodes annosus, Trametes scutata, Trametes scutata var. a mollis, Phellinus cryptarum, Polystictus cryptarum, Fomes annosus var. gillotii, Scindalma cryptarum, Pycnoporus annosus, Scindalma annosum, Ungulina annosa, Spongioides cryptarum, Friesia annosa, Polystictoides fuscus, Polyporus fuscus, Polyporus atrannosus, Fomes annosus f. cryptarum, Fomes annosus f. scutatus, Fomes annosus f. makraulos, Heterobasidion annosum f. cryptarum, Heterobasidion annosum f. macraulos, Heterobasidion annosum f. scutatus, Heterobasidion cryptarum.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kapela: 5 eta 20 cm artekoa, oso poliformoa, zimurtsua, besaulki itxurakoa, marroi-gorrixka, uniformea, zahartzean zarakar zurrun eta beltzaxka sortzen zaio. Bazter meheagoa eta argiagoa du eta ertza zurixka.
Tutuak: Ungulina guztietan bezala estratifikatuak, zuri-krema kolorekoak,
Poroak: Txikiak, biribilduak edo angelutsuak eta zurixkak, azkenean horiak izatera pasatzen dira.
Haragia: Suberosoa, zurixka, batzuetan zurkara, usain zehatzezinekoa.[2]
Etimologia: Annosus epitetoa latinetik dator, urtez betea, zaharra, esan nahi duen "Annosus" hitzetik.
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ez da jangarria.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zarakar beltzaxkak eta ertz zuriak antzeko beste espezie batzuetatik bereizten dute, hala nola Antrodia serialis delakotik.
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urte osoan bizi da, udan enborretako barrunbeetan begetatuz, mahatsondoetan, pinuen sustraietan eta beste konifero batzuetan.[4]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ipar Amerika, Erdialdeko Amerika, Kolonbia, Kanariak, Europa, Errusia, Turkia, Turkmenistan, Kazakhstan, Kirgizistan, Uzbekistan, Himalaiako eremua, Txina, Malaysia, Australia, Zeelanda Berria, Hego Korea, Japonia, Hegoafrika.[5]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 417 or. ISBN 84-505-1806-7..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 543 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 318 or. ISBN 84-282-0865-4..
- ↑ Heterobasidion annosum: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1888. urtean deskribatutako onddoak
- Euskal Herriko onddoak
- Russulales
- Onddo ez jangarriak
- Kanadako onddoak
- Ameriketako Estatu Batuetako onddoak
- Alaskako onddoak
- Mexikoko onddoak
- Erdialdeko Amerikako onddoak
- Kolonbiako onddoak
- Europako onddoak
- Kanarietako onddoak
- Errusiako onddoak
- Malaysiako onddoak
- Txinako onddoak
- Kaukasoko onddoak
- Himalaiako eremuaren onddoak
- Turkmenistango onddoak
- Kazakhstango onddoak
- Uzbekistango onddoak
- Kirgizistango onddoak
- Australiako onddoak
- Zeelanda Berriko onddoak
- Hegoafrikako onddoak
- Hego Koreako onddoak
- Japoniako onddoak
- Turkiako onddoak