Asto Iluno
| Asto Iluno | |
|---|---|
| Euskal Herriko mitologia | |
| Ezaugarriak |
Asto Iluno, euskal mitologiako jainkoa izan zen, Akitania erromatarraren garaian, Pirinio aldean. Ez dugu bere ezaugarririk ezagutzen.
Inskripzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Astoilun jainkoari botoz egindako inskripzioa, Saint Béatetik gertu dagoen Burgalais/Burgalays herrian, aurkitua, Garona Garaian[1].
"Astoilun- / no deo / C(aius) Fabius / Lascivos / v(otum) s(olvit) libens m(erito)."
Itzulpena: Astoilun jainkoari Caius Fabius Lascivos-ek gogo onez eta arrazoiaren arabera konplitu du bere botoa
Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jose Migel Barandiaranen ustez, "Asto", aste izan daiteke, "Aste iluna" lirateke beraz jainko honen izena.
Bernardo Estornes Lasa bere aldetik, Asto iluna esanahiaren alde dago. Ikerlariak beraz bat dator "Ilun" esanahiarekin baina ez berriz "Asto"ren hitzaren zentzuarekin, beretzat Asto abereaz ari gara. Hala ere ezin dugu ahaztu nahiz eta astoa Euskal Herriko mitologian abere "donea" izan (eragin kristauaren eraginez gehien bat, Kristoren bizitzaren zenbait pasartetan bere laguntzaile gisa azaltzen delako), Pirinioetako irelu gaizto bat, Drac izenekoa, astoaren itxura hartzen duela. Drac honek Idittuen nahiko antza dauka.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) Gorrochategui Churruca, Joakin. (1984). Onomástica indígena de Aquitania. Servicio Editorial Universidad del País Vasco y la colaboración de Universidad de Salamanca, Secretariado de Publicaciones e Intercambio Científico, 309 or. ISBN 84-7585-013-8. (Noiz kontsultatua: 2020-08-20).
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jose Miguel de Barandiaran, obras completas. Egilea, Jose Miguel de Barandiaran. Argitaletxea, Editorial la gran enciclopedia vasca, Bilbao 1976.
- José Miguel Barandiarán, Dictionnaire Illustré de Mythologie Basque, traduit et annoté par Michel Duvert, Donostia, éditions Elkar, 1994. ISBN 2-913156-36-3
- Enciclopedia General Ilustrada del Pais Vasco, Historia General de Euskal Herria. Argitaletxea, Auñamendi, Zarautz 1978.
- K. Larrañaga Elorza, Euskal Herria Antzinatean. Materiale eta Agiriak, UNED-Bergara, 1988, 316 or., 176 zkia.
- Julien Sacazeren lanak:
- Les Anciens dieux des Pyrénées, nomenclature et distribution géographique. Extrait de la Revue de Comminges (Saint-Gaudens), 28p., 1885.
- Inscriptions antiques des Pyrénées. Hitzaurrea M. Albert Lebèguek eginda. Tolosa, XII-576p. (Bibliothèque méridionale. 2e série,1892. ; 2). Berrargitalpena fakzimilean, Tolosa, ESPER, 1990.
- Inscriptions antiques du Couserans. Tolosa, 28p., 1892. Berrargitalpena fakzimilean, Nîmes, C. Lacour, 2001.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q12254323
