Atenasko Akademia

Atenasko Akademia
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Grezia
Erakunde publiko	Decentralized Administration of Attica
Eskualdea	Atika
Polis	Antzinako Atenas
Phyle	Aigeis
Deme	Kolono
Koordenatuak	37°59′32″N 23°42′29″E
Historia eta erabilera
Irekiera	K.a. 387
Izenaren jatorria	Akademo
Suntsipena	529
Ondarea

Atenasko Akademia edo Platondar Akademia (antzinako grezieraz: Ἀκαδήμεια) Platonek K.a. 388 inguruan sortutako eskola filosofiko bat izan zen, Akademoko lorategietan, eta Justiniano I.ak itxia 529. urtean. Ezagutzan ikertu eta sakontzen aritua, bertan egin zen garaiko lan matematiko guztia, eta teoria heliozentrikoa garatu zen. Unibertsitateen aurrekaritzat har daiteke.

Kokapena

Akademia altxatu zen tokia, jakinduriaren jainkosa zen Atenari eskainitako olibadi sakratu bat izan zen, Atenasen kanpoaldean. Brontze Aroko erritu erlijiosoak egingo ziren bertan, eta han, Akademok, tokiari izena emango ziona, Kastor eta Pollux Dioskuroak gurtuko zituen. Toki honetan zeuden beste manifestazio erlijioso batzuk, Prometeo eta Dionisoren gurtzarekin lotuta zeuden. Atenasetik irteten zen bidean, bertako hiritarren zerraldoak zeuden.

Historia

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.

Platonen akademiaren jatorria azaltzen duen bideoa.

Hiru fase handi izan zituen:

• Antzinako Akademia, Platonen ikasle zuzenek eratzen zutena: Espeusipo, Xenokrates, Polemon, Krates Atenasekoa edo Krantor Solikoa, hauen lana mantendu ez delarik, *baina euren irakaslearen irakaspenak jarraitzen zituztenak: ezagutza, justifikatutako benetako sinesmenetan oinarritua dagoela, alegia.

• Akademia ertaina, Artzesilao Pitanakoak sortu eta ordezkatua K.a. 244an eta, bere ezaugarria, Sokratesen metodora itzuli izana da, ironia, galdera eta zalantza erabiliz eztabaida filosofikoetan.

• Akademia berria, K.a. 160tik aurrera eta Karneadesek ordezkatua, erabateko eszeptizismoan erori gabe, balizkoa bakarrik dena lor daitekeela erakusten zuena, hau da, ezinezkoa dela erabateko ziurtasuna edo erabateko zalantza.

Badago 4. eta 5. akademia bat onartzen duenik ere, hauen ordezkariak, Filon Larisakoa eta Antioko Askalonekoa izango liratekeelarik, Platonen erakuspenetatik gertuago zeudenak eta hau estoizismoarekin batu nahi izan zutenak.

Ikasleak

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.

Aristoteles ulertzeko gakoak

• Platonen ikasle guztien artean ezagunena, Aristoteles izan zen, ondoren bere irakaskuntza toki propioa zabaldu zuen arren, Lizeoa.
• Eudoxo Knidokoa, matematikari eta astronomo bikaina, eredu planetario bat garatu zuena.
• Heraklides Pontiko, astronomoa eta Pitagorasen teorien jarraitzailea
• Han ikasi zuten beste batzuk, Juliano Apostata erromatar enperadorea, Basilio Zesareakoa eta Gregorio Nazianzokoa izan ziren, 350eko hamarkadan. Azken bi hauek, kristauak eta teologoak zirenak, bere irakaskuntza kristauetara, kultura klasikoa errespetatu egin behar zela gehitu zuten.

Ixtea

Damastzio Diakodoak, eskola neoplatondarra berrantolatu zuen Proklus hil zenean, 485ean, bere bizitza osoa, Platon eta Aristotelesen lana aztertzen emanez. Justinianok, Bizantziar Inperioaren nagusitasuna bermatzeko batasun erlijiosoa nahi zuena, ediktu bat argitara eman zuen 529an, non paganismoa, judaismoa eta sekta mordo bat proskribatzen zituen, greziar filosofiaren irakaskuntza debekatu eta euren azken egoitza izan ziren Atenasko eskolak ixtera derrigortuz

Bibliografia

• Gonzáez Urbaneja, Pedro Miguel Platón y la Academia de Atenas 2006 ISBN 978-84-96566-25-5 Nivola Libros
• Brun, Jean| Platón y la Academia 1992 ISBN 84-7509-789-8 Paidós

Ikus, gainera

• Antzinako greziar filosofia
• Platonismoa
• Neoplatonismoa

Kanpo estekak

• Datuak: Q193093
• Multimedia: Platonic Academy / Q193093