Edukira joan

Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)
Bizitza
JaiotzaIstanbul, 1614
Herrialdea Otomandar Inperioa
HeriotzaIstanbul, 1674 (59/60 urte)
Hobiratze lekuaQ55700548 Itzuli
Familia
AitaAhmed I.a
Ezkontidea(k)Q121300039 Itzuli
Q118957375 Itzuli
Q116616090 Itzuli  (1633 -  1634ko ekainaren 30a)
LeinuaOsmanliar Dinastia
Jarduerak

Atike Sultan edo Burnaz Atike Sultan (otomandar turkieraz: عاتکه سلطان (eskuzabala edo askea); Istanbul, Otomandar Inperioa, c.1614 –  Ibidem, c. 1674) otomandar printzesa izan zen. Ahmed I.a sultan otomandarraren eta ohaide ezezagun baten alaba izan zen. Osman II.a, Murad IV.a eta Ibrahim I.a nebak zituen.[1][2][3][4][5]

Atike 1613an jaio zela uste da, baina gaur arte batzuek 1614an jaio zela diote eta beste batzuek 1616an. 1617an, bere aita hil zenean, umezurtz geratu eta Jauregi Zaharrera erbesteratua izan zelarik, bere ama eta ahizpekin batera. Bere osaba Mustafa I.a tronura igo zen urte horretan bertan, Halime Sultanen babespean, baina Osman II.ak, Atikeren neba erdiak, kargutik kendu zuen, eta agintean egon zen 1622an hil zuten arte.

Osmanen hilketaren ostean, Mustafak berriro lortu zuen tronua, baina ez zen denbora asko pasatu, haren amaordea zen Kösemek estatuko goi funtzionarioekin konspiratu eta bota egin zuten agintetik. Horrela, bere 11 urteko neba, Murad IV.a, tronuan jarri zuten. Honek botere absolutua eman zion Kösem amari, eta semearen haurtzaroa zela eta, Otomandar Inperioko lehen erregeorde ofiziala bihurtu baitzen

1633an, nebaren agintealdian, Atike Musahin Cafer Paşarekin ezkondu zen, umeak izan zituzten, baina denak haurtzaroan hil ziren. Cafer 1647an hil zen.

1640an, Murad hil zen, bere anaia Ibrahim I.a oinordeko bakar bezala utzita. Ibrahim 1648an exekutatu zuten, Kösem bere biloba txikia zen Mehmed IV.ari esker boterea hartu eta eragin zuelarik, 1651n hil zen arte. Jakina da, halaber, Turhan Hatice Sultan jauregi inperialera iritsi zenean, Kösemek Atike Sultanekin bidali zuela entrenatua izan zedin. [2][3][4]

Lehen senarra hil zen urte berean, Koca Kenan Pasharekin ezkondu zen berehala, baina 1652an hil zen. Hil ondoren, bera Dohabanekin ezkondu zen urte berean. 1670ean hil zen senarra.

Hiru ezkontzetan izan zituen haur guztiak haurtzaroan hil ziren. Atike Sultan Valakiako Mihnea III.aren adopziozko ama izan zen, Istanbulen egon zen bitartean.

Atike, iturrien diotenez, 1674an hil zen. Hagia Sophian dago lurperatuta, Ibrahim I.aren ondoan.[1]

Herri kulturan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Muhteãem Yüzyinen Kösem telesailean, Ece Çeămiolenlu turkiar aktoreak egin zuen Atike Sultanen papera.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. a b (Turkieraz) Türkischer Biographischer Index. Walter de Gruyter 2011-11-10 ISBN 978-3-11-096577-3. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
  2. (Frantsesez) Sociales, Ecole des Hautes Etudes en Sciences. (2013-06-05). «Les perles de nacre du sultanat. Les princesses ottomanes (mi-XVe -mi-XVIIIe siècles)» EHESS (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
  3. Leslie P. Peirce. (1993). Imperial Harem. Oxf. U. P. (N. Y.) ISBN 978-0-19-508677-5. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
  4. Sakaoğlu, Necdet. (2008). Bu mülkün kadın sultanları: vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. (1. baskı. argitaraldia) Oğlak Yayıncılık ISBN 978-975-329-623-6. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
  5. (Turkieraz) Sakaoğlu, Necdet. (2008). Bu mülkün kadın sultanları: vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık ISBN 978-975-329-623-6. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
  • Uluçay, M. Nahas-mahas. Türk Tarih Kurumu yaylarnān . - Türk Tarih Kurumu Basinevki, 1980.
  • Alderson An. D. Otomandar dinastiaren egitura. - Oxford: Clarendon Press, 1956. - 186 or.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]