Atxuriko geltokia

Atxuri
	Geltokiko fatxada nagusia
Lineak
Kokapena
Helbidea	Atxuri kalea, 6; 48006
Udalerria	Bilbo, Bizkaia
Geltokiaren datuak
Kodea	ATX
Gunea	1. gunea
Irekiera	1912
Irisgarria
Zerbitzuak
Aldageltokia
Nasak	4
Trenbideak	8
Jabea	Euskal Trenbide Sarea
Eragilea	Eusko Trenbideak
Garraio zerbitzuak
EuskoTran	Atxuri ↔ La Casilla
Bilbobus	40 La Peña - Plaza Biribila; 77 Peñascal - Mina del Morro; G7 Mina del Morro - Plaza Biribila

43°15′15″N 2°55′18″W / 43.254040°N 2.921605°W / 43.254040; -2.921605

linea (Bilboko tranbia)

					Atxuri
					2'
					Erribera
					2'
					Arriaga
					2'
					Abando
					2'
					Pio Baroja
					1'
					Uribitarte
					2'
					Guggenheim
					1'
					Abandoibarra
					2'
					Euskalduna
					2'
					Sabino Arana
					2'
					Santimami
					2'
					Ospitalea
					2'
					Basurto
					3'
					La Casilla

Atxuri (Bilbo–Atxuri edo Atxuri–Bilbo, batzuetan) Bilboko Euskotren Trena, 2019ko irailaren 9ra, eta tranbiaren geltokia da, Bizkaiko Bilbo hiriburuko izen bereko auzoan kokatuta dagoena, Atxuri kalean, Ibaizabalen ertzean, eta García Rivero Maisua ikastetxea eta Emilio Campuzano institutuaren alboan.

Geltokia Euskotren Tranbiak operatzen zu eta 1912n inauguratu zen, Ferrocarriles Vascongados enpresak eraikia.

Bizkaiko Garraio Partzuergoaren 1. tarifa-gunearen barruan dago.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltokiko gaur egungo eraikina 1912. urtean eraiki zuen Manuel Maria Smith arkitektoak, 1882ko lehenbiziko eraikina ordezkatuz, tren zerbitzuen handipenen ondoren txikiegi geratu zena. Euskal estiloan eraikia, Ferrocarriles Vascongados enpresarentzat eraikia izan zen, garaian trenbide zerbitzuak ustiatzen zituena. Jatorrizko geltokia, Achuri, Sabino Goikoetxea euskal arkitektoak diseinatu zuen, Bilbo—Durango burdinbidearen buru gisa, Bizkaiko Trenbide Zentralaren Konpainiaren esku. 1906an, Ferrocarriles Vascongados enpresak erosi zuen, eta, beraz, geltokia Bilboko geltoki nagusira aldatu zen. Durangotik zetozen trenak, baina baita Eibartik, Donostiatik, Zumarragatik eta Gipuzkoako eta Bizkaiko beste hiri batzuetatik zetozenak ere. Hedapen honetarako, beharrezkoa zen geltoki berri bat, edukiera handiagoarekin, eta, horretara, 1912ko geltokia egitera etorri zen. Eraikin berri hau Ferrocarriles Vascongados enrpesaren egoitza eta erlojuaren dorre bihurtu zen, garai hartan ezohikoa zena. Gaur egun geltokiko sarreraren gainean irakur daiteke enpresa ohiaren izena, eta armarri sorta bat Bizkaia eta Gipuzkoako armarriekin, Arabako eta Nafarroako armarriarekin bat eginik. Izan ere, geltokia eraiki zenean enpresak Anglo-Vasco-Navarro trenbidea bereganatzea aurreikusi zuen, nahiz eta azkenean hori ez zen gertatu.^[1]

Ferrocarriles Vascongados azpian, Achurik Bermeo eta Donostiarako zerbitzuak eskaintzen zituen, trenekin Elorrio, Zumarraga eta Gasteizerako lotuz linean zehar. 1977an Ferrocarriles Vascongados sare osoa FEVE Espainiako Gobernuaren jabearen parte izatera pasa zen. Handik gutxira, FEVE enpresaren linea guztiak transferitu ziren Euskal Herrian zehar, ez bakarrik Ferrocarriles Vascongados enpresaenak, Eusko Jaurlaritzaren 1982ko Eusko Trenbideak sortu berrira. Estazioa Achuri izatetik Atxuri izatera pasatu zen, euskal ortografia arau modernoen arabera.^[2]

1983an, Bilboko itsasadarraren goraldiarekin, geltokia larri kaltetu zen, eta tren-biltegiak suntsitu ziren.

Tranbitarako geltoki berria 2002ko abenduaren 18an inauguratu zen, geltokien inguruan, Bilboko tranbiaren sorreraren testuinguruan. Urte horretan, Atxuri eta Uribitarte arteko zatia martxan geratu zen.^[3]

2013ko irailetik, Euskal Trenbide Sareak finantziatuta, doako Wi-Fi zerbitzua eskaintzen da geltokian, GOWEXWiFi sarearen bitartez.^[4]

2017ko ekainaren 19tik Durango, Ermua eta Donostia jatorri duten trenek Bilboko metroaren 3. lineatik pasatzen dira Kukullaga-Etxebarri geltokia zeharkatu ondoren, Metro linearen 7,5 minutuko maiztasuna betetzeko. Hala, tren hauek ez dute Atxuri eta Etxebarri arteko tartea zeharkatzen, eta geltokia soilik E4 (Urdaibai) lineako trenek erabiltzen dute.

Urte bereko abenduaren 4an txartel-salmenta makina automatiko berriak ezarri ziren geltokian, mugikortasun urriko pertsonentzako irisgarritasun materian estandarrak bete, entzuteko desgaitasuna duten pertsonentzako T moduko bukle magnetikoa, Braille serigrafiak interakzio elementu guztietan (botoiak, txarteldegiak, eta abar), eta itsumen eta ikusteko desgaitasun handia duten pertsonei egokitutako salmenta softwarea dutenak.^[5]

2018ko ekainaren 29an geltokian kokatuta zegoen bezeroen arretarako bulegoa itxi zuten.^[6]

2019ko irailaren 9an Euskotrenen E4 lineako trenak Bilboko metroaren 3. linearen trazaduratik aldatu dute, metro linea elikatzeko eta hala 7,5 minutuko maiztasuna mantentzeko. Ondorioz, Atxuri eta Kukullaga-Etxebarri geltokien arteko trenbide tartean tren zerbitzua ezabatu egin zen, eta horren ordez Bilboko tranbiaren luzapena bat egin zen, gutxienez Boluetaraino. Aldaketa hau 2018ko irailerako aurreikusita zegoen arren urtebete atzeratu da eta Euskal Trenbide Sareak adierazi duenez 2019ko irailean gauzatu dute, azkenean gertatu zen bezala.^[7]^[8]^[9]

Sarbideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltokiaren eraikinera sarbidea kaleko kotan dago, bertan geltokiaren zerbitzuak biltzen direla. Bestibulutik nasa eta trenbideetara jotzeko, ordea, eskailera tarte bat igo behar da, irisgarritasuna bermatzeko igoera plataforma bat ere dagoela.

Atxuri kalea, 6

Geltokia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltokiak, lurraren mailan kokatua, Atxuri kaleko sarrera handi bat du. Bidaiarien eraikina zabala da eta txartelak saltzeko makinak eta itxaroteko gune bat zituen. Denda txiki bat ere bazegoen, eta Ferrocarriles Vascongados enpresan garaian, jatetxe bat. Kanpoaldean tranbiarako geraleku bat dago, bide bakarrekoa, eraikinaren alde batean. Eraikinetik Eusko Trenbideen egoitzara iristen da, goiko solairuetan. Euskotren Trenaren zerbitzuak Matiko geltokira desbideratu zirenetik, ezin da geltokian sartu.^[10]