August Ferdinand Möbius

August Ferdinand Möbius
	; Irudi gehiago
katedradun	;
katedradun
Bizitza
Jaiotza	Schulpforte (en) , 1790eko azaroaren 17a
Herrialdea	Saxoniako Erresuma
Bizilekua	Saxoniako Erresuma
Lehen hizkuntza	alemana
Heriotza	Leipzig, 1868ko irailaren 26a (77 urte)
Familia
Aita	Johann Heinrich Möbius
Ama	Johanne Katherine Christiane Keil
Seme-alabak	ikusi Theodor Möbius (en) ; Paul Möbius (en) ;
Familia	ikusi Heinrich Louis d'Arrest (en) (suhi);
Hezkuntza
Heziketa	Landesschule Pforta (en) ; University of Halle-Wittenberg (en) ; Leipzigeko Unibertsitatea ; (1809 - 1813) ; Göttingengo Unibertsitatea ; (1813 - 1814)
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Tesi zuzendaria	Johann Friedrich Pfaff (en)
Doktorego ikaslea(k)	Wilhelm Fiedler (en) ; Heinrich Richard Baltzer (en) ; Hermann Hankel (en) ; Ferdinand Oscar Werner (en) ; Otto von Littrow (en) ; Rudolf Sonndorfer (en)
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, astronomoa eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)	Leipzig
Enplegatzailea(k)	Leipzigeko Unibertsitatea (1814 - 1868ko irailaren 26a)
Kidetza	Saxon Academy of Sciences and Humanities (en) ; Prusiako Zientzien Akademia; Frantziako Zientzien Akademia

August Ferdinand Möbius (ˈmøːbi̯ʊs ahoskatua eta Moebius ere idatzia; Schulpforta, Saxoniako hauteslerria, 1790eko azaroaren 17a – Leipzig, 1868ko irailaren 26a) alemaniar matematikaria eta astronomiako teorilaria izan zen. Geometria eta topologiaren gainean egin zituen lanengatik da batez ere ezaguna. Moebius banda definitzeagatik ere ezaguna da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1815. urtean Leipzigeko Unibertsitatean irakasle izan zen; geroago haren zuzendaritzapean eraiki zen unibertsitate bereko behatokiaren zuzendari gisa aritu zen. Astronomiaren teoriari buruz 1815. urtean egin zuen De Computandis Occultionibus Fixarum per Planetas izeneko obrak ikaragarrizko arrakasta izan zuen. Matematikari buruzko asmakuntzak, berriz, Crelle's Journal izeneko aldizkarian argitaratu zituen. Geometrian, koordenatu homogeneoak eta dualitate printzipioa landu zituen. Möbius topologiaren sortzailetzat hartzen da; ertz eta alde bakarreko gainazalak aztertu zituen, Möbius-en zerrenda izenez ezaguna dena, besteak beste.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2016-2-26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Artikulu hau Alemaniako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

Datuak: Q57335
Multimedia: August Ferdinand Möbius / Q57335