Aulki huts

Erromatar Eliza katolikoan, aulki hutsa^[1] (latinez: sede vacante) egoera bat da, non elizbarruti edo artxidiozesiak ez duen prelatu bat karguan, prelatuaren aulkia edo egoitza katedrala delarik. Hitz hau maiz erabiltzen dute aita santuaren heriotza edo dimisioagatik gertatzen den aita santuaren interregnuma deitzeko.

Historia

Elizaren historiaren hasieratik, Aita Santuaren gorteko artzapezak, artxidiakonoak eta "notarioen primicerius"ak erregeordetza-kontseilu bat osatu zuten, aulki huts garaia gobernatzen zuena.^[2]

Kamarlengoaren (aita santuaren xanbelana) betebeharra zen aita santuaren heriotza formalki ezartzea, Ganbera Apostolikoaren burua baitzen. Pixkanaka-pixkanaka, Kamarlengoak, Erromako kuriako buruzagi gisa, aita santua hil ondoren ere zeregin normalak egin behar zituela pentsatzera iritsi zen, baita ehorzketa eta hautapen berrirako prestakuntza zuzentzera ere. Prozesu hori nabaria izan zen Boso Breakspeare kamarlengoarekin.^[3] 1268tik 1271ra bitarteko aulki huts luzean, kamarlengoren garrantzia hain zen argia, non kardinalak, hiltzen bazen, berria aukeratzeko prest baitzeuden.^[3]

Aulki huts luzeak

Konklabeak eta Aita Santuaren hautaketak, oro har, epe laburrean burutzen dira, baina zenbait aldi izan dira non aitasantutza hilabeteak edo urteak ere aulki hutsik egon den.

Hurrengo taulan, urtebetetik gorako aulki hutsak zehazten dira:

Aurreko aita santua	Hurrengo aita santua	Hasiera	Amaiera	Luzera
Klemente IV.a	Gregorio X.a	1268ko azaroaren 29a	1271ko irailaren 1a	2 urte 10 hilabete
Nikolas IV.a	Zelestino V.a	1292ko apirilaren 4a	1294ko uztailaren 5a	2 urte 3 hilabete
Klemente V.a	Joan XXII.a	1314ekoa apirilaren 20a	1316ko abuztuaren 2a	2 urte 3 hilabete
Gregorio XII.a	Martin V.a	1415eko uztailaren 4a	1417ko azaroaren 11	2 urte 5 hilabete

Erreferentziak

↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2017]
↑ Noble, Thomas F. X.. (1984). The Republic of St. Peter : the birth of the Papal State, 680-825. Filadelfia, 207 or. ISBN 0-8122-7917-4. OCLC .10100806.
↑ ^a ^b ISBN 978-90-04-20623-6..

Kanpo estekak

Datuak: Q48017
Multimedia: Sede vacante / Q48017

Artikulu hau erlijioari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2017]

[2] Noble, Thomas F. X.. (1984). The Republic of St. Peter : the birth of the Papal State, 680-825. Filadelfia, 207 or. ISBN 0-8122-7917-4. OCLC .10100806.

[:0-3] ISBN 978-90-04-20623-6..

[1]

[2]

[3]