Ayşe Hümaşah Sultan
| Ayşe Hümaşah Sultan | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Istanbul, 1547ko abuztuaren 25a |
| Herrialdea |  Otomandar Inperioa |
| Heriotza | Üsküdar, 1598 (50/51 urte) |
| Hobiratze lekua | Aziz Mahmud Hüdayi Mosque (en)  |
| Familia | |
| Aita | Rüstem Pasha |
| Ama | Mihrimah Sultan |
| Ezkontidea(k) | Semiz Ahmed Pasha (en) (1561 - 1580) Feridun Ahmed Bey (en) (1582 - 1583) |
| Jarduerak | |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | islama |
Ayşe Hümaşah Sultan edo Ayşe Hümaşah Hanin Sultan (Istanbul, 1541 - Ibidem, 1594) otomandar Mihrimah Sultan printzesa eta haren senar Rüstem Paşir Inperio Handikoraren alaba izan zen. Suleiman I.a bikainaren eta Hürrem Sultanen biloba ere izan zen.[1][2]
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ayşe 1541. urtean jaio zen, Rüstem Paşa eta Mihrimah Sultanen arteko ezkontzatik jaiotako lehen alaba izan zen, baita Suleiman I.a Handiaren eta Hürrem Sultanen lehen biloba ere.
Neba gazte bat zuen. Dokumentuen arabera, aitonak Ayşe bera eta Hümaşah Sultan lehengusina oso maite zituen eta eskatzen zuten guztia ematen zien; ziurrenik, haren biloba kuttunak ziren. 1557 inguruan, Semiz Ahmed Pasharekin ezkondu zen, inperioaren etorkizuneko bisir handiarekin, eta gutxienez zortzi seme-alaba izan zituen. Semiz Mehmed Pasharen amona ere izan zen.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ayşe Hümaşah politikoki aktiboa izan zen, bisir handiaren emaztea eta printzesa boteretsuenetako baten alaba zen, horri esker bere boterea asko handitu zen gortean eta baita inperiotik kanpo ere. Bere ama hil ostean bizirik iraun zuen bakarra ere izan zen, eta amaren aberastasun handia (5 jauregi barne) ez ezik, bere karitatezko fundazioak ere heredatu zituen, gero bere seme-alabei transmititu zitzaizkienak, Mihrimahren borondatearen arabera. Safiye Sultanengandik gertu egon zen bere lehengusu Murad III.aren erregealdian.
Semiz Ahmed Pasha arrazoi naturalengatik hil zen 1580an.[3] Bi urte geroago, 1582ko apirilaren 6an, Ayşe Ahmed Feridun Pasharekin ezkondu zen Pargalieko Ibrahim Paşa jauregiaren barruan, baina ezkontzak 11 hilabete baino ez zituen iraun, Pasha 1583ko martxoaren 16an hil zen eta.
Ayşe Hümaşah Aziz Mahmud Hüdayi Efendirekin ere ezkondu zen. 1586an ezkondu ziren seguruenik. Aziz Mahmud Erdi Aroko teologo musulman ospetsua eta sufi-maisua zen, Mahoma profetaren ondorengoa. Gainera, Aziz Mahmud Hüdayi Efendi ere xeke eta ondorengo sultanen kontseilaria izan zen, Ahmed I., Osman II. eta Murad IV.arena.
Heriotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ayşe Hümaşah, semearekin erromes ibili zen 1594an. Üsküdarreko jauregian hil zen itzuli eta gutxira. Hobiratua izan zen Üsküdarreko Şeyh 'Azîz Mahmûd Hüdây-Efendi gunean, bere ama Mihrimah Sultanen meskitatik gertu.
Ondorengotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Semeak
- Sultanzade Mahmud Pasha (¿? 1602), Mihrimah Sultan meskitan lurperatu zuten. Kastamonu eta Nakhchivanen sanjak-bey izan zen;
- Sultanzade Mehmed Bey (¿? 1593), Mihrimah Sultan meskitan lurperatua. Herzegovinako Sanjak-bey izan zen. Austriarren aurkako gerran, Sisakeko batailan (1593), Kupa ibaian ito eta martirizatu egin zuten;
- Sultanzade Mustafa Pasha (? 1593), Mihrimah Sultan meskitan lurperatua. Klisen sanjak-bey izan zen. Austriarren kontrako gerran, Kulpa Bozgin izenez ezaguna, Kulpa ibaian ito eta martiri bihurtu zen;
- Sultanzade Osman Bey (¿? - 1590), Mihrimah Sultan meskitan lurperatua. Karahisarren sanjak-bey izan zen. Mehmed Pasharen aita izan zen;
Alabak
- Saliha Haninen Sultan (1561 - 1580), Mihrimah Sultan meskitan lurperatua. 1576an Cığalazade Yusuf Sinan Pasharekin ezkondu zen. Alaba bat eta seme bat izan zituen, Sultanzade Mahmud, 1612an Hatice Sultanekin, Mehmed III.aren alabarekin, ezkondu zena.
- Safiye Haninen Sultan (1564 - 1624), Mihrimah Sultan meskitan lurperatua. 1580an Kinen Cığalazade Yusuf Sinan Pasharekin ezkondu zen, bere ahizpa hil ostean. Bi seme-alaba izan zituen, izenak ezezagunak dira.
- Hatice Hanim Sultan (?- 1600) 1584ko abenduan Mahmud Bey Kapinen Baiginekin ezkondu zen.
- Fatma Hanim Sultan (? -1600etik aurrera), Yemenli Hasan Pasharekin ezkondu zen 1596ko martxoan.
Herri kulturan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Muhteşem Yüzyínl telesail turkiarrean, Kayra Zabcik Ayşe Hümaşah nerabearen papera egin zuen.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «FamilySearch.org» ancestors.familysearch.org (kontsulta data: 2025-02-20).
- ↑ (Turkieraz) «Türkçe Bilgi: Ayşe Hümaşah Sultan» Türkçe Bilgi (kontsulta data: 2025-02-20).
- ↑ «SEMİZ AHMED PAŞA» TDV İslâm Ansiklopedisi.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ozkan, Abdulkadir. Feridun Ahmed Bey . - 1995 .-- T. Islamansiklopedisi, 12 Cilt. - 396-397. m.
- Süreyya, Mehmed. Sizilia-i Osmani / arg. Nuri Akbayar. - Istanbul: Tarih Vakfi Yurt Yayinen nlar, 1996. - 19. or. ISBN 975-333-049-5, ISBN 975-333-038-3 .
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q15043373