Azido baleriko
Itxura
Azido balerikoa edo azido pentanoikoa konposatu organikoa da,CH3(CH2)3COOH formula duena, azido karboxiliko alifatikoen klasekoa. Usain txarreko likido gardena da da. Disolbagarria da etanoletan eta dietil eterretan. Narritagarria da[1].
Azido baleriko | |
---|---|
![]() | |
Formula kimikoa | C5H10O2 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | oxigeno, karbono eta hidrogeno |
Base konjokatua | valerate anion (en) ![]() |
Mota | straight chain fatty acids (en) ![]() ![]() |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 0,94 g/cm³ |
Azidotasuna (pKa) | 4,82 |
Fusio-puntua | −32 ℃ −34 ℃ |
Irakite-puntua | 186,15 ℃ (101,325 kPa) |
Lurrun-presioa | 0,25 hPa |
Masa molekularra | 102,068 Da |
Erabilera | |
Elkarrekintza | Free fatty acid receptor 2 (en) ![]() ![]() |
Arriskuak | |
Flash-puntua | 86 ℃ |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | NQPDZGIKBAWPEJ-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 109-52-4 |
ChemSpider | 7701 |
PubChem | 7991 |
Reaxys | 969454 |
Gmelin | 17418 |
ChEBI | 26714 |
ChEMBL | CHEMBL268736 |
RTECS zenbakia | YV6100000 |
ZVG | 31990 |
DSSTox zenbakia | YV6100000 |
EC zenbakia | 203-677-2 |
ECHA | 100.003.344 |
CosIng | 41280 |
RxNorm | 1546454 |
Human Metabolome Database | HMDB0000892 |
KNApSAcK | C00001208 |
UNII | GZK92PJM7B |
KEGG | C00803 |
PDB Ligand | LEA |
Produktu naturala da landare-metabolitoa delako besteak beste. Ardi-belarrari (Valeriana officinalis) zor dio izena.
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Azido balerikoa sintetizatzeko 1-butenoa karbono(II) oxidoa/ hidrogeno nahastearekin erreakzionarazten da pentanala erdietsiz, ondoren azidora oxidarazten dena[2].
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Azido balerikoa sintesi organikoan erabiltzen da disolbatzaileak, errondetizidak eta fungizidak sintetizatzeko besteak beste. Azido balerikoaren esterrek usain goxoa dute eta aromatizatzaile gisa usatzen dira[3].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Valeric acid» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (kontsulta data: 2025-04-13).
- ↑ (Ingelesez) Riemenschneider, Wilhelm. (2000). «Carboxylic Acids, Aliphatic» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (John Wiley & Sons, Ltd) doi: . ISBN 978-3-527-30673-2. (kontsulta data: 2025-04-13).
- ↑ «n-Pentanoic acid - Hazardous Agents | Haz-Map» haz-map.com (kontsulta data: 2025-04-13).