Azido dikarboxiliko

Kimika organikoan, azido dikarboxilikoak dira katea karbonatuan bi karboxilo funtzio-talde dituzten konposatuak. Hortaz, HOOC-R-COOH moduko formula dute non R normalean alkilo, alkenilo edo alkinilo taldeak diren. Azido karboxilikoen antzeko ezaugarri kimikoak dituzte.

Azido dikarboxiliko batzuk, hala nola azido metilmalonikoak, funtzio inportanteak dituzten zelulen metabolismoan.

Azido dikarboxilikoak industrian poliamidak eta poliesterrak bezalako polimeroen prestaketan erabiltzen dira. Industrian gehien erabiltzen den azido dikarboxilikoa azido adipikoa da, nylonaren ekoizpenean aitzindaria dena. Azido dikarboxilikoen beste adibide batzuk azido aspartikoa eta azido glutamikoa dira, giza gorputzeko bi aminoazido.

Adibideak

Azido dikarboxilikoak

Izen arrunta	IUPAC izena	Formula	Egitura
Azido oxaliko	Azido etanodioiko	HOOC-COOH
Azido maloniko	Azido propanodioiko	HOOC-(CH2)-COOH
Azido sukzíniko	Azido butanodioiko	HOOC-(CH2)2-COOH
Azido glutariko	Azido pentanodioiko	HOOC-(CH2)3-COOH
Azido adípiko	Azido hexanodioiko	HOOC-(CH2)4-COOH
Azido pimeliko	Azido heptanodioiko	HOOC-(CH2)5-COOH
Azido suberiko	Azido octanodioiko	HOOC-(CH2)6-COOH
Azido azelaiko	Azido nonanodioiko	HOOC-(CH2)7-COOH
Azido sebaziko	Azido decanodioiko	HOOC-(CH2)8-COOH
Azido maleiko	Azido cis-butenodioiko	HOOC-CH=CH-COOH
Azido fumariko	Azido trans-butenodioiko	HOOC-CH=CH-COOH
Azido ftaliko	Azido bentzeno-1,2-dikarboxíliko o-Azido ftaliko	C6H4(COOH)2
Azido isoftaliko	Azido bentzeno-1,3-dikarboxíliko m-Azido ftaliko	C6H4(COOH)2
Azido tereftaliko	Azido bentzeno-1,4-dikarboxíliko p-Azido ftaliko	C6H4(COOH)2
Azido truxiliko	Azido 2,4-difenilziklobutan-1,3-dikarboxíliko	(C6H5)2C4H4(COOH)2
Azido truxiniko	Azido 3,4-difenilziklobutan-1,2-dikarboxíliko	(C6H5)2C4H4(COOH)2

• Datuak: Q422050
• Multimedia: Dicarboxylic acids / Q422050