Azido esteariko

Azido esteariko
	Irudi gehiago
Formula kimikoa	C18H36O2
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	oxigeno eta karbono
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,94 g/cm³
Fusio-puntua	69,6 °C ; 71 °C
Irakite-puntua	361 °C ; 383
Masa molekularra	284,272 Da
Arriskuak
NFPA 704	1 1 0
Identifikatzaileak
InChlKey	QIQXTHQIDYTFRH-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	57-11-4
ChemSpider	5091
PubChem	5281
Reaxys	608585
Gmelin	28842
ChEBI	344065
ChEMBL	CHEMBL46403
ZVG	11760
EC zenbakia	200-313-4
ECHA	100.000.285
CosIng	79070
MeSH	C031183
RxNorm	1310551
Human Metabolome Database	HMDB0000827
KNApSAcK	C00032087 eta C00001238
UNII	4ELV7Z65AP
NDF-RT	N0000022782
KEGG	D00119 eta C01530
PDB Ligand	STE

Azido estearikoa edo Azido oktodekanoikoa kate luzeko gantz-azido ase bat da, ${\ce {CH3(CH2)16COOH}}$ formula duena. Hemezortzi karbono ditu (18:0) eta molekula anfipatikoa da..

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Michel Eugène Chevreul kimikari frantsesak aurkitu eta identifikatu zuen 1816 urtean^[1]. Grezierazko στέαρ "stear" hitza erabili zien izendatzeko, honek "seboa" esan nahi du.

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Animalien koipetan %30era irits daiteke, landare jatorriko koipetan aldiz urriagoa da, %5a baino gutxiago, koko gurinean ezik (%28-45)^[2]. Naturan aurkitzen den gantza azido aseen artean bigarren ugariena da, azido palmitikoaren ondoren^[3]. Azido estearikoz osaturiko triglizeridoa Triestearina da.

Ekoizpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Animaliaren koipetik lortzen da. Koipea presio eta tenperatura altuetan ipintzen da eta ondoren saponifikatu egiten da^[4]. Normalean azido palmitikoarekin nahasturik egoten da.

Giza gorputzean gantz azidoen biosintesiaren bidez lortzen da, bi karbonotako Azetil-CoA molekulak elkartuz.

Erabilerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kandela, xaboi eta kosmetikoak ekoizteko erabiltzen da industrialki.

Azido esteariko hautsa.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Chevreul, M.E.. (1816). «Examen des graisses d'homme, de mouton, de boeuf, de jaguar et d'oie» Ann. Chim. Phys..
↑ (Ingelesez) Beare-Rogers, J. L.; Dieffenbacher, A.; Holm, J. V.. (2001-01-01). «Lexicon of lipid nutrition (IUPAC Technical Report)» Pure and Applied Chemistry 73 (4): 685–744. doi:10.1351/pac200173040685. ISSN 1365-3075. (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).
↑ Gunstone, F. D., John L. Harwood, and Albert J. Dijkstra. (2007). The Lipid Handbook with Cd-Rom. Boca Raton: CRC Press ISBN 0849396883..
↑ (Ingelesez) Anneken, David J.; Both, Sabine; Christoph, Ralf; Fieg, Georg; Steinberner, Udo; Westfechtel, Alfred. (2006-12-15). Fatty Acids. Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA doi:10.1002/14356007.a10_245.pub2. ISBN 3527306730. (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q209685
Multimedia: Stearic acid

[1] Chevreul, M.E.. (1816). «Examen des graisses d'homme, de mouton, de boeuf, de jaguar et d'oie» Ann. Chim. Phys..

[2] (Ingelesez) Beare-Rogers, J. L.; Dieffenbacher, A.; Holm, J. V.. (2001-01-01). «Lexicon of lipid nutrition (IUPAC Technical Report)» Pure and Applied Chemistry 73 (4): 685–744. doi:10.1351/pac200173040685. ISSN 1365-3075. (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).

[3] Gunstone, F. D., John L. Harwood, and Albert J. Dijkstra. (2007). The Lipid Handbook with Cd-Rom. Boca Raton: CRC Press ISBN 0849396883..

[4] (Ingelesez) Anneken, David J.; Both, Sabine; Christoph, Ralf; Fieg, Georg; Steinberner, Udo; Westfechtel, Alfred. (2006-12-15). Fatty Acids. Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA doi:10.1002/14356007.a10_245.pub2. ISBN 3527306730. (Noiz kontsultatua: 2018-11-18).

[1]

[2]

[3]

[4]