Basa (eleberria)

Basa
Datuak
Idazlea	(2019)
Argitaratze-data	2019
Generoa	Eleberria
Herrialdea	Euskal Herria
Orrialdeak	121 or.
Sariak	Igartza saria beka 2017an

Basa 2019an Miren Amurizak plazaratutako helduei zuzendutako bere lehen eleberria izan zen. 2018an, Beasaingo Udalak, CAF enpresak eta Elkar argitaletxeak antolatu zuten XX. Igartza Saria idazle gazteentzako bekaren irabazlea izan zen Paperezko txoriak proiektuarekin; azkenean, lana plazaratzerakoan,Basa behin-betiko izenburua izan zuen. Baserritar inguruan kokatutako eleberri laburra eta gordina da Amurizarena.^[1]

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sabina Gojenola alarguna Lekeitiotik gertu dagoen Altzerreka baserrian bizi den emakume zaharra da. Berarekin Henry bere koinatua bizi da, bertan jaioa eta urte luzez Ameriketan artzain gisa ibilia; Henry zangoa galdu zuen eta elbarritua dago. Sabina ere osasunez ez dago oso ondo baina, hala ere, bere seme-alabengandik ez du inongo laguntzarik nahi. Jite autoritarioaren pertsona da protagonista, gogortua, modernitatearen aurrean oso jarrera itxia duena. Ebakuntza egin berria, baserrira itzuli da eta bere betiko bizimodua eraman nahi du baina urteek eta osasunak ez diote laguntzen. Seme-alabekin gero eta ika-mika handiago izango ditu eta tentsioa areagotuz joango da amaiera gogorra izan arte. Eleberriak zehar dekadentzia giroa da nagusi.

Pertsonaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sabina Gojenola: pertsonaia nagusia, emakume gogorra, dena ezkutatzen duena.
Henry: Ameriketatik itzuli ondoren baserrian lan egin zuen baina hanka bat galdu ondoren erabat baztertuta gelditu den gizona.
Karmele: Sabinaren alaba. Amari lagundu nahi dio baina besteak ez du onartzen. Amaren aurrean kokilduta bizi da. Lekeition bizi da.
Joseba: Sabinaren semea. Amarekiko distantzia handiago erakusten du, ez da hainbeste kezkatzen.
Libe: Karmeleren alaba.
Lurdes: Sabinaren auzokidea: lagundu nahi dio baina, halaber, beti dabil emakumea zelatatzen.
Mario: Lurdesen senarra.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberriak egileak gertutik ezagutzen duen mundua azaltzen du, isolatutako azken baserrienak eta baserritarrenak, alegia. Hori garbi ikusten da erabiltzen duen hiztegian. Deskribatzen duen errealitatea gordina da erabat: Sabinak ez du bere egoera onartzen eta izugarrizko astakeriak egiten ditu. Eleberria elkarrizketen gainean eraikia dago, ia antzerki lana izanik. Deskribapenak argumentua ulertzeko modukoak dira, besterik ez.