Begoña Zia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Begoña Zia
Bizitza
JaiotzaIruñea1959ko urriaren 10a
Herrialdea Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Heriotza2019 (59/60 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakilustratzailea eta komikigilea

Begoña Zia Zabaleta (Iruñea, Nafarroa Garaia, 1959ko urriaren 10aIruñea, 2019) marrazkilari autodidakta izan zen, komikiaren aitzindarietako bat Nafarroan.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Begoña Ziak Iruñeko Arte eta Lanbide Eskolan dekorazio eta zeramikako hainbat ikastaro egin zituen, eta baita diseinu, komikietarako ilustrazio eta marketin ikastaroak ere.[1]

Txikitatik marrazten zuen, pertsonak marrazten zituen, giza mota desberdinak eta hainbat jarreratan Iruñeko egunerokotasunean. 1970-1980 inguruan hasi zen bere lanak publikatzen, batez ere euskarazko argitalpenetan. Zenbait argitaletxek publikatzen zituzten aldizkarietan parte hartu zuen; besteak beste, Ereinen Ipurbeltz-en, Plazaolaren Cuatrovientos-en eta Pamielaren aldizkarian.[2]

Komiki horiez gain koadroen antz handiagoa zuten ilustrazioak egin zituen. 1980ko hamarkadaren amaiera aldera, publizitatearen arlora igaro zen; lehenik Jaso agentzian, eta gero Los Iruñako etxean.[2]

Handik gutxira, 1991n, Begoña Ziak estudio bat muntatu zuen, eta bere kabuz hasi zen lanean, agentzietako lanak utzi gabe. 1993an, estudio bat zabaldu zuen, lagun batekin batera: Cabodevilla y Cia. Bertan diseinu grafikoko lanak egiten zituzten batez ere. 1994an, Jesus Zia, bere neba, Madriletik itzuli zenean, elkarrekin estudio bat muntatu zuten, gerora Cia y Cia deituko zutena. Estudio horretan ere diseinu grafikoa lantzen zuten, baina baita liburuen edizioa ere.[2]

Nafarroako Komiki Azokarekin harreman berezia izan zuen; izan ere, Javier Perez de Sabalza azokako zuzendaritzako kideak 2019an ilustratzaile nafarren erakusketa kolektibo bat osatu zuen, eta Zia zen ilustratzaileetako bat. Urte berean lehenengo, Zart bilduma argitaratu zuten, eta horretan ere parte hartu zuen. Denbora gutxira hil zen; argitalpen horretakoak haren azken ilustrazioetako batzuk izan ziren.[2]

Gerora Perez de Sabalzak Jesus Zia ezagutu zuen, eta hark jakinarazi zion liburu bat publikatzeko asmoa zuela, arrebaren marrazkiekin. Begoñaren lanik bereizgarriak hautatu zituen, erretratu asko eta baita bozetoak ere. Liburuari El retrato de papel (Paperezko erretratua) izena jarri zion, Begoñak egin nahi izan zuen liburu baten sarrera aurkitu zuelako, eta dirudienez, liburua horrela deitu nahi zuelako.[2]

Lan horretatik abiatuta, erabaki zuten marrazkilaria Nafarroako Komiki Azokan ere omentzea, Begoña Ziaren izena berreskuratzeko asmoarekin. Hala, liburuan jasotako hainbat marrazki Kondestablearen jauregian ikusgai jarri zituzten 2021eko irailean antolatutako erakusketan.[2][3]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Maria Barogaren Eternos sanfermines libururako ilustrazioak. 1977
  • Komiki bi Erein argitaletxearen Ipurbeltz aldizkarian. 1978
  • Iñaki Zabaletaren kazetaritza artikuluen ilustrazioa Anaitasuna aldizkarian. 1979
  • Victor Manuel Arbebaren Un pueblo que canta libururako ilustrazioak. 1979
  • Plazaola argitaletxeko Cuatrovientos aldizkariko muntatzaile eta ilustratzailea. 1981-82
  • AGA Diseño estudioko ilustratzailea. 1983-84
  • Komiki Erakustaldia Oliten, Nafarroako jaialdien barruan. 1983-84
  • Jaso publizitate-agentziaren publizitate-marrazkilaria. 1985
  • Sei orrialderen argitarapena Aska aldizkarian. 1985
  • Erein argitaletxearen Dilin Dalan 1 eta 2 testuliburuetarako ilustrazioak. 1985
  • Zia Diseñadores estudioan diseinatzailea eta ilustratzailea. 1985-88
  • Erein argitaletxearen Tipí Taki testu-libururako ilustrazioak. 1987
  • Hiru dimentsioko maketa eta fikziozko maketa egitea Nafarroako Gobernuaren Tratado por la Paz telebista-iragarkia filmatzeko. 1988
  • Iruñako publizitate-agentziako diseinatzailea eta ilustratzailea. 1988-91
  • Icono agentzian diseinatzailea eta ilustratzailea. 1991-93
  • Montxo Iturbideren Antzerkilandia haurrentzako antzerki-libururako ilustrazioak. 1992
  • Block publizitate-agentziaren Seguridad laboral telebista-iragarkia filmatzeko hiru dimentsioko pertsonaia egitea. 1992
  • Cabodevilla y Cía estudioko diseinatzailea eta ilustratzailea. 1993-94
  • Cía y Compañía estudioko diseinatzailea eta ilustratzailea. 1995
  • Nafarroako Liburutegi Publikoen Sarearen kartelak, Liburuaren Eguna eta udan irakurketa sustatzeko. 1995
  • Iruñerriko Mankomunitatearen nortasun bisual berriaren diseinua. 1997[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b http://www.asnabi.com/revista/tk5/18begonazia.pdf. .
  2. a b c d e f Eslava, Ane. «Begoña Zia, aitzindari ezezaguna» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-09-23).
  3. (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2021-08-20). «Doce exposiciones y un espectáculo sobre Lucio Urtubia en el Salón del Cómic navarro» naiz: (Noiz kontsultatua: 2021-09-27).