Zero absolutu: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
t robota Erantsia: ur:مطلق صفر |
||
| 68. lerroa: | 68. lerroa: | ||
[[tr:Mutlak sıfır]] |
[[tr:Mutlak sıfır]] |
||
[[uk:Абсолютний нуль]] |
[[uk:Абсолютний нуль]] |
||
[[ur:مطلق صفر]] |
|||
[[vi:Nhiệt độ không tuyệt đối]] |
[[vi:Nhiệt độ không tuyệt đối]] |
||
[[zh:绝对零度]] |
[[zh:绝对零度]] |
||
19:41, 18 martxoa 2009ko berrikusketa
Zero absolutua egon daitekeen tenperaturarik txikiena da. Tenperatura honetan sistemaren energia maila egon daitekeen txikiena da, eta partikulak, mekanika klasikoaren arabera, ez dira higitzen. Mekanika kuantikoaren arabera, ordea, zero absolutuak hondarreko energia bat izan behar du, zero puntuko energia deitua, Heisenbergen ziurgabetasunaren printzipioa bete dadin.
Zero absolutua, gainera Kelvin eta Rankine eskalen 0 puntua ere bada. 0K edo 0R -273,15ºC eta -459,67ºF dira urrenez-urren.
Termodinamikaren hirugarren legearen arabera zero absolutua inoiz ezin da lortu. Gaur egun lortu den tenperaturarik txikiena -272ºCkoa da, hozkailuak dituen molekulek ez baitute puntu horren azpitik joateko behar adinako energiarik. Zero absolutuan kristal perfektu baten entropia zero da ere.
Kristala osatzen duten atomoek, kristal akatsgabe bat eratzen badute, honen entropiak, zero baino gehiago izan behar du, eta, beraz, tenperatura, beti izango da zero absolutua baino gehiago, eta kristalak, beti izango ditu bere atomoen mugimenduak eragindako inperfekzioak, hori konpentsatzeko mugimendu bat beharko lukeelarik, eta, beraz, beti hondar inperfekzio bat izanez.
0 Kelvineko tenperaturan, substantzia guztiak solidotuko liratekeela aipatu behar da, eta, egungo beroaren ereduaren arabera, molekulek, mugitzeko edo bibratzeko ahalmen oro galduko luketela.
Orain arte, zero absolututik gertueneko tenperatura, MITeko zientzialariek lortu zuten laborategian 2003an. Gas bat eremu magnetiko batean, zero absolututik nanokelvin erdiraino (5•10−10 K) hoztuz lortu zen.
Zero absolututik gertuko fenomenoak
Zero absolututik gertu, materialen batzuetan, fenomenoren batzuk gerta daitezke, Bose-Einsteinen kondentsatua edo superfluido batzuk, helio II.a bezala.
1924an, Albert Einstein fisikari alemaniarrak eta Satyendranath Bose indiarrak, euren omenez, Bose-Einsteinen kondentsatua deritzon fenomeno baten existentzia iragarri zuten. Egoera horretan, bosoiak, energia egoera kuantiko berean elkartzen dira. Fenomeno hau, 1995ean baieztatu zen, eta, ordutik, bere propietateetako asko ikertu dira.
Zero absolututik gertuko tenperaturetan, superfluidoak era daitezke, edo baita, euren azterketarako tenperatura altuagoetan existitzen ez diren molekula hauskorrak ere, beste fenomeno batzuen artean.