Birjinal

Espineta jotzen ari den eseritako emakumea, Johannes Vermeerren olio margoa, Londreseko National Galleryn

Birjinala, klabizenbalo edo espineta mota bat da, baina txikiagoa, forma ezberdinekoa (laukiluze edo luzanga), eta, musika tresna osoan zehar, ez mutur batetan, teklatu bakarra duena. XX. mendean birsortua izan da, antzinako musika jotzeko.

Herbehereetan hedatu zen, 1500 inguruan, eta Erresuma Batuan 1600ean. Bere hariak, teklatuarekiko paraleloan zihoazen, edo, batzuetan, diagonalean.

Izena, latinezko virgatik dator, makila esan nahi duena. Latinezko virginalisetik ere etor liteke (birjina), orohar, neskatxek jotakoa zela adieraziko luzkeena; aldiz, gaur egun, izena Erregina Birjinagandik zetorrela zioen teoria baztertua izan da, tresna, honen aurretik ezagutzen bait zen birjinal bezala.

Italierazko spinetto edo espineta hitza, birjinalari, zein hegazti hego forma duen antzerako musika tresna bati erreferentzia egiteko erabiltzen da.