Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: pt:Meseta Central
28. lerroa: 28. lerroa:
[[ja:メセタ]]
[[ja:メセタ]]
[[ko:메세타 고원]]
[[ko:메세타 고원]]
[[la:Planitia centralis Hispanica]]
[[la:Media planities Hispanica]]
[[lt:Centrinė Meseta]]
[[lt:Centrinė Meseta]]
[[nl:Spaanse Hoogvlakte]]
[[nl:Spaanse Hoogvlakte]]

16:57, 11 ekaina 2009ko berrikusketa

Iberiar penintsularen orografia

Meseta Central (euskaraz: Erdialdeko Goi-Ordokia) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren bataz besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Meseta Central ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte.

Geografia

Meseta Centralak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar mendilerroa du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Meseta Central zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

Ikus, gainera