Jimmy Carter: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:42, 24 uztaila 2009ko berrikusketa

Txantiloi:Agintari infotaula James Earl "Jimmy" Carter (1924ko urriaren 1) Ameriketako Estatu Batuetako 39. presidentea izan zen, 1977tik 1981 arte. Hori baino lehen, Georgiako senataria izan zen (1963-1967) eta Georgiako gobernatzailea (1971-1975). Ustekabean demokratek hautagaia aukeratu zuten eta 1976ko hauteskundeetan doi garaitu zuen Gerald Ford.

Boterean, haren lorpen nagusiak energia politikaren sorreran eta gobernuko agentzien finkatzean dautza. Ingurumen gaineko arautegia bultzatu zuen eta emakumei eta gutxiengokoei izugarrizko aupada eman zien gobernuan eta justizia-sisteman postu garrantzitsuenetara iristeko. Kanpoko aferetan, Camp David hitzarmena, Txinarekiko harreman diplomatiko osoen normalizatzea eta SALT II akordioa dira haren lorpen nagusiak. Horretaz gain, giza-eskubideak jarri zituen kanpoko politikako oinarrietan, munduan zehar giza-eskubideen gaineko errespetua aldarrikatuz. Hala ere, Iraneko bahituen krisialdiak, halere, Carterren ospea suntsitu zuen. 444 egunetan saiatu zen bahituak aske utz zitzaten. Karguko azken egunean lortu zuen. Sobiet Batasunak Afganistan inbaditu ostean, Carterrek eskuinera egin zuen: 1980eko Moskuko Olinpiadei boikot egin zien, eta botere militarra berrindartzeari ekin zion.

Ekonomiaren aldetik, interes eta inflazio indizeek gora egin zuten, baita langabeziak ere. Miseria-indizea %50 hazi zen haren agintaldian. Kongresuko demokraten aurka borrokatu zuen, baina ezin izan zuen zerga-sistema aldatu edo osasun plan orokorra burutu. 1980ko hauteskundeetan Ronald Reaganek garaitu zuen.

Postua utzi ondoren, presidente ohia izateak ematen duen ospea erabili du Carterrek nazioarteko gatazka batzuetan bitartekari gisa aritzeko. Carter Center delakoa sortu du, demokrazia eta giza eskubideak bultza ditzan. 2002n, Carterrek Bakearen Nobel Saria jaso zuen, "nazioarteko gatazketan bakean oinarritutako konponbideak bilatzeko ahaleginengatik". Horretaz gain, Habitat for Humanity erakundean parte-hartze handia izan du behartsuek etxeak izan ditzaten. Gaur egun ere proiektu horretan dabil buru belarri.

Txantiloi:NA lotura

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{Presidente infotaula
+{{Agintari infotaula
-| presidentea = Jimmy Carter
+| izena               = James Earl Carter
-| irudia = Jimmy Carter.jpg
+| irudia              = Jimmy Carter.jpg
+| armarria            = Seal Of The President Of The Unites States Of America.svg
-| izen osoa = James Earl Carter
+| kargua              = [[Ameriketako Estatu Batu]]etako 39. [[Presidente]]a
-| ezizena =
+| hasiera             = [[1977]]
-| jaiotza data = [[1924]]ko [[urriaren 1]]a
+| bukaera             = [[1981]]
-| jaiotza hiria = [[Plains]], [[Georgia (estatua)|Georgia]]
+| presidenteordea     = Walter Mondale
-| jaiotza herrialdea = [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
+| aurrekoa            = [[Gerald Ford]]
-| heriotza data =
+| ondorengoa          = [[Ronald Reagan]]
-| heriotza hiria =
+| kargua2             = [[Georgia (AEB)|Georgiako]] 76. [[Gobernadore]]a
-| heriotza herrialdea =
+| armarria2           = Seal of Georgia.svg
-| zenbakia = AEBtako 39. presidentea
+| hasiera2            = [[1971]]
-| iraupena = [[1977]]ko [[urtarrilaren 20]]tik <br />[[1981]]eko [[urtarrilaren 20]]ra arte
+| bukaera2            = [[1975]]
-| lehen dama = [[Rosalynn Smith Carter]]
+| gobernadoreordea2   = Lester Maddox
-| aurrekoa = [[Gerald Ford]]
+| aurrekoa2           = Lester Maddox
-| ondorengoa = [[Ronald Reagan]]
+| ondorengoa2         = George Busbee
-| lanbidea =
+| jaiodata            = [[1924]]ko [[urriaren 1]]a
-| presidenteordea = [[Walter Mondale]]
+| jaiolekua           = [[Plains]], [[Georgia (AEB)|Georgia]], [[USA|AEB]]
-| alderdi politikoa = [[Estatu Batuetako Alderdi Demokrata|Demokrata]]
+| alderdia            = [[Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata|Demokrata]]
-| sinadura = Jimmy Carter signature.gif
+| ezkontidea          = Rosalynn Smith Carter
+| lanbidea            = Armadako langilea
+| erlijioa            = Baptista
+| sinadura            = Jimmy Carter Signature.svg
 }}
 '''James Earl "Jimmy" Carter''' ([[1924]]ko [[urriaren 1]]) [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] 39. presidentea izan zen, [[1977]]tik [[1981]] arte. Hori baino lehen, [[Georgia (estatua)|Georgiako]] senataria izan zen ([[1963]]-[[1967]]) eta [[Georgia (estatua)|Georgiako]] gobernatzailea ([[1971]]-[[1975]]). Ustekabean demokratek hautagaia aukeratu zuten eta [[1976]]ko hauteskundeetan doi garaitu zuen [[Gerald Ford]].