Fidias: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t ortografia
3. lerroa: 3. lerroa:


== Bizitza ==
== Bizitza ==
Fidiasen bizitzaz xehetasun gutxi ezagutzen dira. Jakina da, [[Maratoi]]ko bataila amaitu eta gutxira Atenasen jaio zela. Bere hezkuntzaz datu ugari daude. [[Atenasko Hegias]], [[Argoseko Ageladas]] eta [[Tasoseko Polignoto]] margolaria, hirurak, bere irakasle izan zirena jotzen da. [[Brontze]]a lantzeko teknika [[Argos]]eko eskolan ikasi zuenn Ageladasekin, [[Miron]] eta [[Polikleto]]rekin batera. Bere jarduera artistikoa [[K. a. 464]]an omen zuen.
Fidiasen bizitzaz xehetasun gutxi ezagutzen dira. Jakina da, [[Maratoi]]ko bataila amaitu eta gutxira Atenasen jaio zela. Bere hezkuntzaz datu ugari daude. [[Atenasko Hegias]], [[Argoseko Ageladas]] eta [[Tasoseko Polignoto]] margolaria, hirurak, bere irakasle izan zirena jotzen da. [[Brontze]]a lantzeko teknika [[Argos]]eko eskolan ikasi zuen Ageladasekin, [[Miron]] eta [[Polikleto]]rekin batera. Bere jarduera artistikoa [[K. a. 464]]an omen zuen.


[[Pausanias]]ek Fidiasen bi ikasle aipatzen ditu, era berean bere ''[[eromenoi]]'' izan zirela. Bata [[Agorakrito]] zen, [[Ramnute]]n egin zuen [[Nemesis]] eskulturaz ezaguna; bestea Pantarkes [[elis]]tarra, [[K. a. 436]]ko 86. [[Olinpiada|Olinpiadetan]] irabazle.
[[Pausanias]]ek Fidiasen bi ikasle aipatzen ditu, era berean bere ''[[eromenoi]]'' izan zirela. Bata [[Agorakrito]] zen, [[Ramnute]]n egin zuen [[Nemesis]] eskulturaz ezaguna; bestea Pantarkes [[elis]]tarra, [[K. a. 436]]ko 86. [[Olinpiada|Olinpiadetan]] irabazle.
9. lerroa: 9. lerroa:
== Lanak ==
== Lanak ==
=== Astapenak ===
=== Astapenak ===
Fidiasen lehenetariko lanak, Maratoiko oroitzapenerako laudoriozko lanak ziren, greziar garaipenaren ospakizun. [[Delfos]]en brontzezko multzo handia jaso zuen. Hauen artean [[Atena]] eta [[Apollo]] greziar jainkoen eskulturak, [[Atika]]ko heroi ugari eta [[Miltiades Gaztea]] [[jenerala]]. Atenaseko [[Akropolis|Akropolian]], Fidiasek Atenaren estatua erraldoia ezarri zuen, itsasotik urrundik ikusgarri zena. [[Pellene]] eta [[Platea]]n Fidiasek Atenaren beste bi estatua egin zituen. Eta Eliseko jenderarentzat [[urre]]z eta [[boli]]z egindako [[Afrodita]] jainkosarena.
Fidiasen lehenetariko lanak, Maratoiko oroitzapenerako laudoriozko lanak ziren, greziar garaipenaren ospakizun. [[Delfos]]en brontzezko multzo handia jaso zuen. Hauen artean [[Atena]] eta [[Apollo]] greziar jainkoen eskulturak, [[Atika]]ko heroi ugari eta [[Miltiades Gaztea]] [[jenerala]]. Atenaseko [[Akropolis|Akropolian]], Fidiasek Atenaren estatua erraldoia ezarri zuen, itsasotik urrundik ikusgarri zena. [[Pellene]] eta [[Platea]]n Fidiasek Atenaren beste bi estatua egin zituen. Eta Eliseko jendearentzat [[urre]]z eta [[boli]]z egindako [[Afrodita]] jainkosarena.


=== Olinpiako Zeus eta Partenoiko Atena ===
=== Olinpiako Zeus eta Partenoiko Atena ===

11:35, 16 urria 2009ko berrikusketa

Fidias Partenoiko frisoa lagunei erakusten (1868, Sir Lawrence Alma-Tadema).

Fidias, grezieraz Φειδίας, (Atenas K. a. 480 inguru - Olinpia K. a. 430 inguru), Antzinako Greziako eskultore ospetsuena izan zen. Margolari eta arkitekto izan zen ere, lehen greziar klasizismoko garaikidea.

Bizitza

Fidiasen bizitzaz xehetasun gutxi ezagutzen dira. Jakina da, Maratoiko bataila amaitu eta gutxira Atenasen jaio zela. Bere hezkuntzaz datu ugari daude. Atenasko Hegias, Argoseko Ageladas eta Tasoseko Polignoto margolaria, hirurak, bere irakasle izan zirena jotzen da. Brontzea lantzeko teknika Argoseko eskolan ikasi zuen Ageladasekin, Miron eta Polikletorekin batera. Bere jarduera artistikoa K. a. 464an omen zuen.

Pausaniasek Fidiasen bi ikasle aipatzen ditu, era berean bere eromenoi izan zirela. Bata Agorakrito zen, Ramnuten egin zuen Nemesis eskulturaz ezaguna; bestea Pantarkes elistarra, K. a. 436ko 86. Olinpiadetan irabazle.

Lanak

Astapenak

Fidiasen lehenetariko lanak, Maratoiko oroitzapenerako laudoriozko lanak ziren, greziar garaipenaren ospakizun. Delfosen brontzezko multzo handia jaso zuen. Hauen artean Atena eta Apollo greziar jainkoen eskulturak, Atikako heroi ugari eta Miltiades Gaztea jenerala. Atenaseko Akropolian, Fidiasek Atenaren estatua erraldoia ezarri zuen, itsasotik urrundik ikusgarri zena. Pellene eta Platean Fidiasek Atenaren beste bi estatua egin zituen. Eta Eliseko jendearentzat urrez eta boliz egindako Afrodita jainkosarena.

Olinpiako Zeus eta Partenoiko Atena

Sakontzeko, irakurri: «Olinpiako Zeusen Estatua» eta «Partenoiko Atenaren Estatua»

Antzinako greziarren artean, beste guztien gainetik ospez nabarmendu ziren Fidiasen bi lan: urre eta bolizko Zeusen estatua erraldoia Zeusen Tenpluan, Olinpian; eta Partenoiko Atena jainkosa greziarraren eskultura. Bi eskulturak K. a. V. mendearen erdialdean eraikiak izan ziren. Hainbat erreplika egin izan dira, antzinan eta garai modernoan. K. a. V. mendetik, aurkitu diren Zeusen Estatuaren kopiak, Eliseko txanponetan eginiko kopia txikiak dira. Honek buruaren eta estatuaren itxuraren nozio orokor bat ez besterik ematen digu. Partenoiko Atenarenak, marmolezko bi kopia txiki aurkitu dira Atenasen.


Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fidias