Zare: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 42°34′24″N 1°23′37″W / 42.57320611°N 1.39352088°W / 42.57320611; -1.39352088
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robot: Automated text replacement (-Herriko:Wikiatlasa +Herriko Wikiatlasa)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.231 edits
t Loturak eta zuzenketa txikiak
7. lerroa: 7. lerroa:
| merindade = Zangozako merindade
| merindade = Zangozako merindade
| eskualdea =
| eskualdea =
| postakodea = 31xxx
| postakodea = 31491
| kokapena =
| kokapena =
| koordenatuak = {{koord|42|34|59|N|1|24|0|W|region:EH-NA_type:city|display=inline,title}}
| koordenatuak = {{koord|42|34|59|N|1|24|0|W|region:EH-NA_type:city|display=inline,title}}
| garaiera = 512
| garaiera = 512
| azalera = 12.50
| azalera = 12.667
| biztanleria = 185
| biztanleria = 185
| bizt_urtea = 2009
| bizt_urtea = 2009
| dentsitatea = 16,88
| dentsitatea = 16,88
| distantzia = 512
| distantzia = 49,2
| euskaldunak = 1,35
| euskaldunak = 1,35
| sorrera =
| sorrera =
24. lerroa: 24. lerroa:
}}
}}


'''Zare''' [[Nafarroa]]ko udalerria da. [[Zangozako merindade]]ko herri honek 185 biztanle zituen [[2009]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera. [[Nafarroa]]ko hiriburutik 50 kilometrora dago.
'''Zare''' [[Nafarroa]]ko udalerria da. [[Zangozako merindade]]ko herri honek 185 biztanle zituen [[2009]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera. [[Nafarroa]]ko hiriburutik 49,2 kilometrora dago.


== Inguru naturala eta kokapena ==
== Inguru naturala eta kokapena ==
Herria, [[Nafarroa]] ekialñdean kokatzen da, [[Zangozako merindade]]aren hegoaldean. [[Lizarra]] eta [[Zangotza]] elkartzen dituen C-132 errepidetik kilometro batera dago, 65. kilometroan alegia.
Herria, [[Nafarroa]] ekialdean kokatzen da, [[Zangozako merindade]]aren hegoaldean. [[Lizarra]] eta [[Zangotza]] elkartzen dituen C-132 errepidetik kilometro batera dago, 65. kilometroan alegia.


Zarek [[Leatxe]]rekin egiten du muga iparraldean, [[Oibar]]rekin ekialdean, [[Ezporogi]]rekin mendebaldean, eta [[Galipentzu]] eta [[Kaseda]]rekin hegoaldean.
Zarek [[Leatxe]]rekin egiten du muga iparraldean, [[Oibar]]rekin ekialdean, [[Ezporogi]]rekin mendebaldean, eta [[Galipentzu]] eta [[Kaseda]]rekin hegoaldean.
35. lerroa: 35. lerroa:


== Historia ==
== Historia ==
[[Erromatar inperioa|Erromatarren]] garaian [[Ledea]] eta [[Eslaba]] arteko kaltzada erromatar bat igarotzen zen Zaretik. [[Zangoza]]ko bidearen ondoan, herrixka bat existitu zen garai hartan, bertako biztanleak mahasti eta olibondoak landatzen zituzten. [[Erdi Aro]]an Zare, inguruko udalerriekin, mairuen inbasioetaz babesteko gotorleku sare baten partaide izan zen.
[[Erromatar inperioa|Erromatarren]] garaian [[Ledea]] eta [[Eslaba]] arteko [[galtzada| harbidea]] igarotzen zen Zaretik. Garai hartan, [[Zangoza]]ko bidearen ondoan, herrixka bat izan zen. Bertako biztanleak [[mahatsondo|mahasti]] eta [[olibondo|olibadiak]] lantzen zituzten. [[Erdi Aro]]an Zare, inguruko herriekin batera, [[mairu]]en inbasioez babesteko [[gotorleku]] sare baten partaide izan zen.


[[1076]]. urtean Leireko Raimundo apezak, Fontanellako jauregiaren dohaintza jaso zuen. [[1084]]. uretan ebstalde Zare [[Aragoa]]ko erresumaren zati izan zen, denboraldi batez. Zareko familiarik antzinakoena Aznarez familia da. Familia honek Teobaldo I.a erregearen eskutik [[Xabier]]ko gaztelua jaso zuen [[1236]]. urtean. Aitzitik, [[Frantzisko Xabierkoa]]ren amona, Zaren jaio zen.
[[1076]]. urtean [[Leire]]ko Raimundo abadeak, Fontanellako jauregiaren dohaintza jaso zuen. [[1084]]tik aurrera, aldi labur batez, Zare [[Aragoa]]ko erresumaren zati izan zen. Zareko familiarik antzinakoena Aznarez familia da. Familia honek [[1236]]an [[Xabierko gaztelua]] jaso zuen [[Tibalt I.a Nafarroakoa|Tibalt I.a]] erregearen eskutik. Bestalde, [[Frantzisko Xabierkoa]]ren amaren aldeko amona Zaren jaio zen.


[[1425]]etik aurrera Zare [[Lerin]]go konderriko zati izatera pasatu zen. [[Erromatar inperioa|Erromatarren]] garaian bezalaxe garai hartan ere mahasti eta olibondoen landaketa ziren herriko nekazal ihardueraren ardatza. [[1846]]. urtean udalerria Oibarrekin banatu eta udalerri independiente bihurtu zen.
[[1425]]etik aurrera Zare [[Leringo konderria|Leringo konderriko]] zati izatera pasatu zen. [[Erromatar inperioa|Erromatarren]] garaian bezalaxe, orduan ere [[mahats]] eta [[gari]]aren [[laborantza]] zen diru sarrera nagusia. [[1846]]. urtean udalerria [[Oibar]]retik bereizi eta [[udalerri]] independiente bihurtu zen.


== Demografia ==
== Demografia ==
52. lerroa: 52. lerroa:


== Ekonomia ==
== Ekonomia ==
Herritarren %65a nekazaritza edo honekin harremana duten ihardueratan aritzen da. Ardogintza eta zerealen landaketa bereziki garrantzitsuak dira. Ustiategi handiak eta ortu txikiak daude, eta orokorrean landaketa lurraren jabetza nahiko sakabanaturik dago.
Herritarren %65a [[nekazaritza]] edo honekin harremana duten ihardueratan aritzen da. [[Ardo|Ardogintza]], [[olibondo|olibadiak]] eta [[labore]]-ekoizpena bereziki garrantzitsuak dira. [[Lursail]] handiak eta [[ortu]] txikiak badaude ere, orokorrean lurraren jabetza nahiko banaturik dago.


== Azpiegitura eta garraioak ==
== Azpiegitura eta garraioak ==
[[La Sanguesina Veloz]] edo Zangoztar Azkarra izeneko autobus konpainiak [[Zare]] [[Zangoza]] [[Iruñea]] eta inguruko herriekin batzen ditu. Linea nagusiak honakoak dira:
[[La Sanguesina Veloz]] edo Zangoztar Azkarra izeneko autobus konpainiak [[Zare]] [[Zangoza]], [[Iruñea]] eta inguruko herriekin lotzen ditu. Linea nagusiak honakoak dira:


* [[Kaseda]] - [[Zangoza]] - [[Iruñea]]
* [[Kaseda]] - [[Zangoza]] - [[Iruñea]]
70. lerroa: 70. lerroa:


== Zerbitzuak ==
== Zerbitzuak ==
Zangoza Eskualdeko Zerbitzuen Mankomunitatea, zaborra biltzeaz arduratzen da Zare eta eskualdeko beste hainbat herritan.
[[Zangozaldea|Zangozaldeko]] Zerbitzuen Mankomunitatea, [[zabor]]ra biltzeaz arduratzen da Zare eta eskualdeko beste hainbat herritan.


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==

17:39, 15 otsaila 2010ko berrikusketa

Zare
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Zareko bandera
Bandera

Zareko armarria
Armarria

Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Garaia
Merindadea Zangoza
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Nafarroa
Izen ofiziala Sada
Posta kodea31491
INE kodea31212
Herritarrazaretar
Geografia
Koordenatuak42°34′24″N 1°23′37″W / 42.57320611°N 1.39352088°W / 42.57320611; -1.39352088
Azalera12,67 km²
Garaiera512 metro
Distantzia49,2 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria130 (2023:  −9)
alt_left 58 (%44,6)(2019) (%57,7) 75 alt_right
Dentsitatea10,26 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 22,95
Ugalkortasuna[1]‰ 0
Ekonomia
Jarduera[1]% 78,95 (2011)
Desberdintasuna[1]% 0 (2011)
Langabezia[1]% 3,89 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1][2]% 2,00 (2018: %0,6)


Zare Nafarroako udalerria da. Zangozako merindadeko herri honek 185 biztanle zituen 2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 49,2 kilometrora dago.

Inguru naturala eta kokapena

Herria, Nafarroa ekialdean kokatzen da, Zangozako merindadearen hegoaldean. Lizarra eta Zangotza elkartzen dituen C-132 errepidetik kilometro batera dago, 65. kilometroan alegia.

Zarek Leatxerekin egiten du muga iparraldean, Oibarrekin ekialdean, Ezporogirekin mendebaldean, eta Galipentzu eta Kasedarekin hegoaldean.

Klima

Zareko klima, mediterraniar kontinentala da, uda bero eta negu hotzekin. Prezipitazioak 500-600mm ingurukoak izaten dira urtean zehar.

Historia

Erromatarren garaian Ledea eta Eslaba arteko harbidea igarotzen zen Zaretik. Garai hartan, Zangozako bidearen ondoan, herrixka bat izan zen. Bertako biztanleak mahasti eta olibadiak lantzen zituzten. Erdi Aroan Zare, inguruko herriekin batera, mairuen inbasioez babesteko gotorleku sare baten partaide izan zen.

1076. urtean Leireko Raimundo abadeak, Fontanellako jauregiaren dohaintza jaso zuen. 1084tik aurrera, aldi labur batez, Zare Aragoako erresumaren zati izan zen. Zareko familiarik antzinakoena Aznarez familia da. Familia honek 1236an Xabierko gaztelua jaso zuen Tibalt I.a erregearen eskutik. Bestalde, Frantzisko Xabierkoaren amaren aldeko amona Zaren jaio zen.

1425etik aurrera Zare Leringo konderriko zati izatera pasatu zen. Erromatarren garaian bezalaxe, orduan ere mahats eta gariaren laborantza zen diru sarrera nagusia. 1846. urtean udalerria Oibarretik bereizi eta udalerri independiente bihurtu zen.

Demografia

Zareko biztanleria
1897 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2006
810 805 791 790 693 616 556 548 425 336 280 224 211

2008ko erroldaren arabera, etorkin bakarra bizi zen herrian, biztanleriaren %0,50a (Nafarroako batez-bestekoaren azpitik).

Ekonomia

Herritarren %65a nekazaritza edo honekin harremana duten ihardueratan aritzen da. Ardogintza, olibadiak eta labore-ekoizpena bereziki garrantzitsuak dira. Lursail handiak eta ortu txikiak badaude ere, orokorrean lurraren jabetza nahiko banaturik dago.

Azpiegitura eta garraioak

La Sanguesina Veloz edo Zangoztar Azkarra izeneko autobus konpainiak Zare Zangoza, Iruñea eta inguruko herriekin lotzen ditu. Linea nagusiak honakoak dira:

Politika

2007ko udal hauteskundeak

2007. urtean ez zen udal hauteskunderik izan Zaren, ez zelako inongo talderik aurkeztu[3].

Udaletxea

Zareko udaletxeko idazkaria, Eslaba, Ezporogi, Larraga eta Lergako idazkari ere bada.

  • HELBIDEA: Kantoi kalea, z/g

Zerbitzuak

Zangozaldeko Zerbitzuen Mankomunitatea, zaborra biltzeaz arduratzen da Zare eta eskualdeko beste hainbat herritan.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
  3. ↑ Noticias de Navarra egunkariko albistea.

Kanpo loturak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zare&oldid=1433843"(e)tik eskuratuta