Kortisol: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

10:49, 10 apirila 2010ko berrikusketa

Kortisol edo hidrokortisona giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen duen hormona esteroidea da, glukokortikoideetako familiakoa. Kolesteroletik abiatuta sintetizatzen da, giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen dituen beste hormonen antzera (aldosterona, kortisona, testosterona...).

Egitura kimikoari dagokionez hormona esteroidea da, hots, talde ziklopentano-perhidrofenantreno du egitura nagusitzat (17+4 C).

Hormona adrenokortikotropikoak (ACTH, hipofisiak jariaturiko hormonak) kortisolaren sintesia bultzatzen du. Giltzurrungaineko azalak ez du nerbio-bukaerarik, beraz hormona glukokortikoideen (kortisol, kortisona...) jariaketaren kontrola ez dago nerbio-sistemaren menpe, hormonen menpe baizik (ACTH hormonaren menpe, batez ere). Aldi berean, hipotalamoak ekoizten duen kortikotropinak erregulatzen du ACTHaren sintesia.

Jakina da estresak duen eragina kortisolaren ekoizpenean: izan ere, estresaren hormonatzat jotzen da kortisola, gorputzak kopuru handian sortzen baitu alarma egoera baten aurrean.

Kortisolaren funtziak eta efektuak

gluzidoen metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen glukosa-kopurua handituz

era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du

gluzidoen, lipidoen eta proteinen katabolismoa areagotzen du, orokorrean

hanturaren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena

kaltzioaren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz

linfozitoen kopurua murriztu eta eritropoiesia sustatzen du

Hanturaren aurkako efektuak eta eragiten duen immunodepresioak kortisolaren erabilera terapeutikoa bultzatu dute, kortikosteroide sintetikoak agertuz (prednisona, budesonida, e.a.).

Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da Addisonen gaixotasuna dagoenean, eta handia Cushing-en sindromean.

@@ 6. lerroa: / 6. lerroa: @@
 Egitura kimikoari dagokionez hormona esteroidea da, hots, talde ziklopentano-perhidrofenantreno du egitura nagusitzat (17+4 C).
-[[Adrenokortikotropina|Hormona adrenokortikotropikoak]] (ACTH,[[ hipofisi]]ak jariaturiko hormonak) kortisolaren sintesia bultzatzen du. Giltzurrungaineko azalak ez du nerbio-bukaerarik, beraz hormona glukokortikoideen (kortisol, kortisona...) jariaketaren kontrola ez dago [[nerbio-sistema]]ren menpe, hormonen menpe baizik ([[ACTH]] hormonaren menpe, batez ere). Aldi berean, [[hipotalamo]]ak ekoizten duen kortikotropinak erregulatzen du ACTHaren sintesia.
+[[Adrenokortikotropina|Hormona adrenokortikotropikoak]] (ACTH, [[hipofisi]]ak jariaturiko hormonak) kortisolaren sintesia bultzatzen du. Giltzurrungaineko azalak ez du nerbio-bukaerarik, beraz hormona glukokortikoideen (kortisol, kortisona...) jariaketaren kontrola ez dago [[nerbio-sistema]]ren menpe, hormonen menpe baizik ([[ACTH]] hormonaren menpe, batez ere). Aldi berean, [[hipotalamo]]ak ekoizten duen kortikotropinak erregulatzen du ACTHaren sintesia.
 Jakina da [[estres]]ak duen eragina kortisolaren ekoizpenean: izan ere, estresaren hormonatzat jotzen da kortisola, gorputzak kopuru handian sortzen baitu alarma egoera baten aurrean.
@@ 14. lerroa: / 14. lerroa: @@
-*[[gluzido]]en metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen [[glukosa]]-kopurua handituz
+* [[gluzido]]en metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen [[glukosa]]-kopurua handituz
-*era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du
+* era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du
-*[[gluzido]]en, [[lipido]]en eta [[proteina|proteinen]] [[katabolismo]]a areagotzen du, orokorrean
+* [[gluzido]]en, [[lipido]]en eta [[proteina|proteinen]] [[katabolismo]]a areagotzen du, orokorrean
-*[[hantura]]ren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena
+* [[hantura]]ren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena
-*[[kaltzio]]aren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz
+* [[kaltzio]]aren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz
-*[[linfozito]]en kopurua murriztu eta [[eritropoiesi]]a sustatzen du
+* [[linfozito]]en kopurua murriztu eta [[eritropoiesi]]a sustatzen du
 Hanturaren aurkako efektuak eta eragiten duen immunodepresioak kortisolaren erabilera terapeutikoa bultzatu dute, [[kortikosteroide]] sintetikoak agertuz ([[prednisona]], [[budesonida]], e.a.).
@@ 30. lerroa: / 30. lerroa: @@
 Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da [[Addisonen gaixotasuna]] dagoenean, eta handia [[Cushing-en sindromea]]n.
 [[Kategoria:Hormonak]]
-[[en: Cortisol]]
+[[en:Cortisol]]