Zakatz

Hegalabur baten zakatzak

Zakatza uretan bizi diren organismo askoren egitura anatomiko bat da. Uretatik oxigenoa erauzi eta karbono dioxidoa botatzen duen asnasketa-organoa da.

Uretan oxigeno oso gutxi dago eta, horren ondorioz, beran bizi diren animaliek zakatz edo brankia izeneko egiturak garatu behar izan dituzte; zakatzek arnas azal handia eta odol kantitate handia dute bertatik zirkulatzen. Halako arnasketa duten animalien artean uretako ornodunak daude, adibidez,anfibioak eta arrainak; baita ornogabeak ere, esate baterako, moluskoak, zizare poliketoak, krustazeoak edo intsektuen larbak.

Zakatz motak

• Kanpoko zakatzak: Tegumentuak kanpoalderantz dituen luzapenak dira; oso tolestuts eta kapilarizatuta daude. Forma desberdinekoak izan daitezke:harizpi, lamina edo zuhaitz formakoak. Oro har, larben bizitzari lotuta daude eta, garapenarekin, galdu egiten dira. Halako brankiak dituzten animalien artean, aipagarriak dira krustazeo asko, anelido batzuk, arrain holosteoak eta anfibioen zein intsektuen larbak.
• Barruko zakatzak: Tolestura endodermikoa oso kapilarizatuak dira. Zeinbat mota daude:
  • Moluskoen brankia ziliatuak.
  • Arrain kartilaginosoen zakatz septalak.
  • Hezur-arrainen zakatz operkularrak