Grimm anaiak

Grimm anaiak edo Brüder Grimm Jacob (1785eko urtarrilaren 4 Hanau - 1863ko irailaren 20 Berlin) eta Wilhelm Grimm (1786ko otsailaren 24 Hanau - 1859ko abenduaren 16 Berlin) idazle alemaniarrak ziren.

Alemanez egindako lehen literatur ekoizletzat jozten dituzte adituek, ordu arte germaniar hizkuntz batu idatzirik ez zegoela kontuan hartuta. Izan ere, anaiek Deutsches Wörterbuch hiztegian lan egin zuten, alemaniera "modernoa"ren lehenengoetakoa.

Bizitza

20 urterekin Jakobek liburuzaintza lanak egin zituen Kassel hirian eta Wilhelm liburutegi berean idazkaria izan zen.

Gotingako unibertsitatean biak irakasleak izan ziren; azken honetatik 1837an kaleratu zituzten Hannoverreko Ernesto Augusto I erregearen aurka protesta egin zutelako. Hurrengo urtean Berlingo Humboldt Unibertsitatean hasi ziren eskolak ematen.

Lanak

Haur-literaturaren historian idatzitako ipuin ospetsuenen artean Grimm anaiek egindakoak daude, "Edurnezuri", "Loti ederra" edo "Errauskine" tartean.

1812an Alemaniako ipuinen bilduma argitaratu zuten, Kinder-und Hausmärchen izenburupean ("Haurren eta etxekoen ipuinak"). 1814an beste sorta bat kaleratu zuten.

Ipuin hautatuak

• Hänsel und Gretel ("Hansel eta Gretel").
• Rattenfänger von Hameln ("Hamelingo txirularia").
• Rumpelstilzchen (Grigrigredinmenufretin frantsesez eta El enano saltarín gaztelaniaz).
• Dornröschen ("Loti Ederra").
• Schneewittchen ("Edurnezuri").
• Der Geist im Glas ("Botilako jeinua").
• "Erpurutxo".
• Das tapfere Schneiderlein ("Jostuntxo ausarta").
• Aschenputtel ("Errauskine").
• Schuhmacher und die Heinzelmännchen ("Zapataria eta iratxoak").
• Der Froschkönig ("Igela printzea").
• Die goldene Gans ("Urrezko antzarra").

Zineman

1937an Walt Disneyk beraien liburuetako “Edurnezuri” zinemako pantailara pasatu zuen eta 1950ean, “Errauskine”.

Ikus, gainera

• Alemanierazko literatura