Musikagile: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: be:Кампазітар
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
'''Konposatzailea''' [[musika]] konposatzen duen pertsona bat da, hau da, musika sortzen duena.
'''Musikagilea''', '''konpositorea''' edo '''musika-ontzailea''' [[musika]] konposatzen duen pertsona bat da, hau da, musika sortzen duena.


Konposatzailea eta beste musika mota baten arteko ezberdintasun maila ere aldatzen da, [[egile eskubide]] eta musika pieza zehatz baten bakarkako interpretazioei emandako diferentzietan eragina duena. Adibidez, [[musika klasiko]]aren garapenean, hasiera baten behintzat, konposatzeak ez zuen jotzeak bezain besteko garrantzirik. Bakarkako konposaketak mantentzeak arreta gutxi jaso zuen, eta, musikariek, orohar, ez zuten arazorik izaten euren konposaketak aldatzeko, jotzeko ordua heltzen zenerako. Denbora igaro ahala, baina, konposatzailearen idatzizko [[notazio]]a, arau oso zorrotzak ematera heldu da, jotzaileek, hala ez egiteko arrazoi on bat tartean ez badago, derrigorrez jarraitu behar dituztenak. Beste alde batetik, irizpide hau, oso [[purista]]tzat jo daiteke. Horregatik, konposatzailearen papera, geroz eta garrantzitsuagoa egiten hasi zen, orohar, jotzaile bezala zuen ospeari loturik: klasizismo garaian, geroz eta garrantzi handiagoa hartzen joan zen. [[Erromantizismo]]arekin, konposatzailea pertsonaia ia mitiko batetan -ia [[guru]] bat- bihurtu zen. Adibiderik nabarmenena, [[Ludwig van Beethoven]] da.
Musikagilea eta beste musika mota baten arteko ezberdintasun maila ere aldatzen da, [[egile eskubide]] eta musika pieza zehatz baten bakarkako interpretazioei emandako diferentzietan eragina duena. Adibidez, [[musika klasiko]]aren garapenean, hasiera baten behintzat, konposatzeak ez zuen jotzeak bezain besteko garrantzirik. Bakarkako konposaketak mantentzeak arreta gutxi jaso zuen, eta, musikariek, orohar, ez zuten arazorik izaten euren konposaketak aldatzeko, jotzeko ordua heltzen zenerako. Denbora igaro ahala, baina, musikagilearen idatzizko [[notazio]]a, arau oso zorrotzak ematera heldu da, jotzaileek, hala ez egiteko arrazoi on bat tartean ez badago, derrigorrez jarraitu behar dituztenak. Beste alde batetik, irizpide hau, oso [[purista]]tzat jo daiteke. Horregatik, musikagilearen papera, geroz eta garrantzitsuagoa egiten hasi zen, orohar, jotzaile bezala zuen ospeari loturik: klasizismo garaian, geroz eta garrantzi handiagoa hartzen joan zen. [[Erromantizismo]]arekin, musikagilea pertsonaia ia mitiko —ia [[guru]] bat— bihurtu zen. Adibiderik nabarmenena, [[Ludwig van Beethoven]] da.


"Konposatzaile" hitza, zehazki, Mendebaldeko Tradizioko musika klasikoaren konposatzaileari ematen zaio, baita zine, bideojoko eta konposaketa aldetik seriotzat jo daitekeen beste musika baten konposatzaileari ere. [[Musika herrikoi]]an, konposatzailea, berak sortutako kantuen interpretea ere bada, eta, kasu honetan [[kantautore]] esaten zaio, edo, beste batzuetan, musikari soilik. [[Hegoamerika]]n, bere kantuei ematen saiatzen den neoerromantizismoagatik nabarmentzen den konposatzaile bat Juan Carlos Velez da, peruarra.
''Konpositore'', zentzu hertsian, Mendebaldeko tradizioko musika klasikoa ondu duenari deritzo, baita zinemako musikaren, bideojokoetako musikaren eta konposaketa aldetik seriotzat jo daitekeen beste musika baten sortzaileari ere. [[Musika herrikoi]]an, musikagilea, berak sortutako kantuen interprete ere bada, eta, kasu horretan, ''[[egile abeslari]]'' esaten zaio, edo, beste batzuetan, ''musikari'' soilik.


== Aipamenak ==
== Aipamenak ==
* "Konposatzaile batentzako lehen betebeharra, hilda egotea da." ([[Arthur Honegger]], ''"Je suis compositeur"'', [[1951]])
* "Musikagile batentzako lehen betebeharra, hilda egotea da." ([[Arthur Honegger]], ''"Je suis compositeur"'', [[1951]])
* "Ahanzturaren bila dabilen konposatzaile bat naiz; beti sentitzen naiz konposatzen dudala onartzeaz apur bat lotsaturik." ([[Alexander Borodin]], ''Lydia Karmalinarentzako gutuna'')
* "Ahanzturaren bila dabilen musikagile bat naiz; beti sentitzen naiz konposatzen dudala onartzeaz apur bat lotsaturik." ([[Alexander Borodin]], ''Lydia Karmalinarentzako gutuna'')
* "Egungo konposatzaileak, egian oinarrituta egiten ditu bere lanak." ([[Claudio Monteverdi]], ''"[[Madrigal]]en bosgarren liburua"'' ''[[1605]]'' ''Hitzaurrea'')
* "Egungo musikagileak, egian oinarrituta egiten ditu bere lanak." ([[Claudio Monteverdi]], [[Madrigal]]en bosgarren liburua, [[1605]], "Hitzaurrea")
* "Baliteke lehen mailako konposatzailea ez izatea, baina, bigarren mailakoen artean, lehen mailakoa naiz!" ''([[Richard Strauss]], Del Mar, Richard Straussen aipatua [[1962]])''
* "Baliteke lehen mailako musikagilea ez izatea, baina, bigarren mailakoen artean, lehen mailakoa naiz!" ([[Richard Strauss]], Del Mar, Richard Straussen aipatua [[1962]])
* "Egunen batetan, erlaxatu ahal izango naiz pixka bat, eta konposatzaile on bat izaten saiatuko naiz." ''([[Benjamin Britten]] Imogen Holstentzako gutuna [[1968]])''
* "Egunen batean, erlaxatu ahal izango naiz pixka bat, eta musikagile on bat izaten saiatuko naiz." ([[Benjamin Britten]], ''Imogen Holstentzako gutuna'' [[1968]])
* "Gozamena ez dago gauzetan, geugan baizik." [[Richard Wagner]]
* "Gozamena ez dago gauzetan, geugan baizik." [[Richard Wagner]]



23:27, 14 iraila 2010ko berrikusketa

Musikagilea, konpositorea edo musika-ontzailea musika konposatzen duen pertsona bat da, hau da, musika sortzen duena.

Musikagilea eta beste musika mota baten arteko ezberdintasun maila ere aldatzen da, egile eskubide eta musika pieza zehatz baten bakarkako interpretazioei emandako diferentzietan eragina duena. Adibidez, musika klasikoaren garapenean, hasiera baten behintzat, konposatzeak ez zuen jotzeak bezain besteko garrantzirik. Bakarkako konposaketak mantentzeak arreta gutxi jaso zuen, eta, musikariek, orohar, ez zuten arazorik izaten euren konposaketak aldatzeko, jotzeko ordua heltzen zenerako. Denbora igaro ahala, baina, musikagilearen idatzizko notazioa, arau oso zorrotzak ematera heldu da, jotzaileek, hala ez egiteko arrazoi on bat tartean ez badago, derrigorrez jarraitu behar dituztenak. Beste alde batetik, irizpide hau, oso puristatzat jo daiteke. Horregatik, musikagilearen papera, geroz eta garrantzitsuagoa egiten hasi zen, orohar, jotzaile bezala zuen ospeari loturik: klasizismo garaian, geroz eta garrantzi handiagoa hartzen joan zen. Erromantizismoarekin, musikagilea pertsonaia ia mitiko —ia guru bat— bihurtu zen. Adibiderik nabarmenena, Ludwig van Beethoven da.

Konpositore, zentzu hertsian, Mendebaldeko tradizioko musika klasikoa ondu duenari deritzo, baita zinemako musikaren, bideojokoetako musikaren eta konposaketa aldetik seriotzat jo daitekeen beste musika baten sortzaileari ere. Musika herrikoian, musikagilea, berak sortutako kantuen interprete ere bada, eta, kasu horretan, egile abeslari esaten zaio, edo, beste batzuetan, musikari soilik.

Aipamenak

  • "Musikagile batentzako lehen betebeharra, hilda egotea da." (Arthur Honegger, "Je suis compositeur", 1951)
  • "Ahanzturaren bila dabilen musikagile bat naiz; beti sentitzen naiz konposatzen dudala onartzeaz apur bat lotsaturik." (Alexander Borodin, Lydia Karmalinarentzako gutuna)
  • "Egungo musikagileak, egian oinarrituta egiten ditu bere lanak." (Claudio Monteverdi, Madrigalen bosgarren liburua, 1605, "Hitzaurrea")
  • "Baliteke lehen mailako musikagilea ez izatea, baina, bigarren mailakoen artean, lehen mailakoa naiz!" (Richard Strauss, Del Mar, Richard Straussen aipatua 1962)
  • "Egunen batean, erlaxatu ahal izango naiz pixka bat, eta musikagile on bat izaten saiatuko naiz." (Benjamin Britten, Imogen Holstentzako gutuna 1968)
  • "Gozamena ez dago gauzetan, geugan baizik." Richard Wagner