Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

17:17, 6 urria 2010ko berrikusketa

Iberiar goi-lautada^[1] (gaztelaniazz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren bataz besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Iberiar goi-lautada ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte.

Geografia

Iberiar goi-lautadak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar mendilerroa du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

Erreferentziak

↑ 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-6).

Ikus, gainera

Espainiako geografia

[1] 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-6).

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:Spain.png|thumb|right|300px|[[Iberiar penintsula]]ren orografia]]
-'''Meseta Central''' ([[euskara]]z: ''Erdialdeko Goi-Ordokia'') [[Iberiar penintsula]]n dagoen [[goi-ordoki]]a da. [[Espainia]]ko erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. [[Geologia|Geologikoki]] [[Paleozoiko]]ko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena [[higadura]]ren eraginez [[goi-ordoki]] bihurtu zen.
+'''Iberiar goi-lautada'''<ref>{{Web erref|izena=22 or.|izenburua=159. araua|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|argitaletxea=Euskaltzaindia|sartze-data=2010-10-6}}</ref> ([[gaztelaniaz]]z: ''Meseta Ibérica'' edo ''Meseta Central'') [[Iberiar penintsula]]n dagoen [[goi-ordoki]]a da. [[Espainia]]ko erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. [[Geologia|Geologikoki]] [[Paleozoiko]]ko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena [[higadura]]ren eraginez [[goi-ordoki]] bihurtu zen.
 [[Goi-ordoki]]aren bataz besteko altuera 600 [[metro]]koa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.
-[[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte, ''Meseta Central'' ez zen [[Iberiar penintsula]]ren zati batentzat hartuta, [[Alexander von Humboldt]]ek hala adierazi arte.
+[[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte, Iberiar goi-lautada ez zen [[Iberiar penintsula]]ren zati batentzat hartuta, [[Alexander von Humboldt]]ek hala adierazi arte.
 == Geografia ==
-''Meseta Centralak'' 210 000 [[km²]], hau da, [[Espainia]]ren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.
+Iberiar goi-lautadak 210 000 [[km²]], hau da, [[Espainia]]ren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.
 Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean [[Iberiar mendilerroa]] du, [[Katalunia]], [[Aragoi]] eta [[Euskal Herria|Euskal Herritik]] banatzen zaiona; ipar-mendebaldean [[Kantauriar mendilerroa]] [[Asturias]], [[Kantabria]] eta [[Galiza]]tik banatzen zaio eta hegoaldean [[Sierra Morena]] [[Andaluzia]]tik banatzen zaio.
-Badaude zenbait mendilerro ''Meseta Central'' zeharkatzen dutenak. Nagusiak [[Erdialdeko mendigunea]] eta [[Toledoko mendiak]] dira. Era berean [[Tajo]], [[Duero]] eta [[Guadiana]] [[ibai]]ak [[goi-ordoki]]a zeharkatzen dute.
+Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak [[Erdialdeko mendigunea]] eta [[Toledoko mendiak]] dira. Era berean [[Tajo]], [[Duero]] eta [[Guadiana]] [[ibai]]ak [[goi-ordoki]]a zeharkatzen dute.
+== Erreferentziak ==
+{{erreferentzia zerrenda}}
 == Ikus, gainera ==