Urduliz

Urduliz
Bizkaia, Euskal Herria
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Bizkaia
Eskualdea	Uribe Kosta
Izen ofiziala	Urduliz
Alkatea	Juan Olea (EAJ)
Posta kodea	48610
INE kodea	48089
Herritarra	urduliztar
Kokapena
Koordenatuak	43°22′21″N 2°56′57″W
Azalera	7,8 km²
Garaiera	82 metro
Distantzia	23 km Bilbora
Demografia
Biztanleria	5.469 (2023) 222 (2022)
2.220 (%40,6)   (%40,9) 2.236
Dentsitatea	325,4 bizt/km²
Hazkundea (2003-2013)	% 19,27
Zahartze tasa	% 20,76
Ugalkortasun tasa	‰ 60,74
Ekonomia
Jarduera tasa	% 77,25 (2011)
Genero desoreka	% 10,22 (2011)
Langabezia erregistratua	% 10,15 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 45,79 (2010)
Kaleko erabilera	%  (2016)
Etxeko erabilera	% 27.14 (2016)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.urduliz.net www.urduliz.net

Urduliz Bizkaiko udalerria da. Uribe Kostako eskualdean kokatzen den herri honek 3.139 biztanle zituen 2006ko erroldaren arabera.

Inguru naturala eta kokapena

Urduliz Butroe ibaiaren haranean kokatzen da, ibai horren ezkerreko aldean alegia. Geologiari dagokionez, Bizkaiko sinklinorioan dago. Sinklinoriaren mendebalde-ekialdeko norabidea, argi ikus daiteke Urduliz zeharkatzen duten mendixken kokapenagatik. Udalerriko mendirik garrantzitsuenak Munarrikolanda (255 m.), eta Peñas (198 m.) dira.

Herriaren iparraldean, Butroe ibaian zehar itsasorantz gehiago hurbiltzean, Tarigua eta Kukatxe errekek bat egiten duten puntua dago.

Urdulizko herri mugakideak honakoak dira: Barrika eta Plentzia iparraldean, Berango eta Erandio hegoaldean, Gatika eta Laukiz ekialdean, eta Sopela eta Berango mendebaldean.

Historia

Uribe merindadeko elizatea, Gernikako batzar nagusietako berrogeitahamargarren jesarlekua betetzen zuen. Butroiko Etxebarriatarren jaurgoaren zati izan zen, euren boterea adierazteko Barriako dorretxea eraiki zuten. 1770. urtean berreraikitako Santa Marina baselizaren patroiak izan ziren. Baseliza hori izen bereko haitzetan dago eta elizaz gain, zortzi errota egon ziren antzina.

Santa Marina haitzetatik Bizkaiko kostalde guztia ikus daiteke, Luzero puntatik Billao lurmuturreraino. Nekazaritza izan zen mende askoan Urdulizko jarduera ekonomiko nagusia. Horren adierazle, landatzen ziren garia, indabak, eta txakolina ekoizteko mahastiak esaterako. Horrez gain, udalerriaren gune garaienetan zurgintza zen jarduera nagusia. XIX. mendearen amaieran Urdulizko harrobietatik ateratako harriarekin, Butroiko gaztelua eraiki zen.

XX. mende hasierara arte Urduliz nekazarien herria zen. Industrializazioaren hastapenak ziren, eta nekazaritzaren mundutik zetozen hainbat bizilagunek landa guneak hustuz joan ziren. Dena den, Bizkaiko bestelako herriek izan zuten biztanleria galerak ez zuen eraginik izan Urdulizen: batetik, herrian zegoen harrobi eta bestelako industria txikiengatik, eta bestetik, Bilborekin zeukan hurbiltasun erlatiboarengatik. Urtetan, Bizkaiko industrializazioaren ikur izan zen Mecanica de la Peña enpresaren egoitza izan zen Urduliz.

Azken urteetan, eraikitzeko lur asko izan, eta Bilbotik hurbil zegoela eta, biztanle asko erakarri ditu herriak.

Demografia

Urtea	1857	1877	1887	1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1980	1991	2001	2006
Biztanleak	634	602	682	728	777	847	989	1.091	1.325	1.453	2.128	2.658	2.580	3.094	3.139

Garraiobide eta azpiegiturak

Bilboko metroaren Fitxategi:IconoL2.pnglineak geltokia dauka herrian, "Urduliz"ko geltokia alegia, metroaren C Gunean. 2006an Bizkaiko Garraio Partzuergoak, trenbidea herrian zehar lurperatzeko eta trenbidea eta errepidearen arteko igarobidea kentzeko proiektua aurkeztu zuen. Proiektuaren arabera, trenbidearen 500 bat metro lurperatu, eta geltoki berria eraikitzekoak ziren.

Lanak 2007an hasi ziren eta 2010. urterako amaiturik egotea aurrikusten da. Horrela, trenbidea herria bitan banatzeari utziko dio.

Hauteskundeak

Urdulizko alkatea, EAJko Juan Olea da, 2007ko udal hauteskundeez geroztik. Baliogabeko botoak 313 izan ziren, emandako bozka guztien %15,56, gehienak baliogabetutako Eusko Abertzale Ekintza alderdiaren kandidaturari emandakoak. Boto zuriak, berriz, 23 izan ziren, emandakoen %1,35. Abstentzioa %24,96koa izan zen.

Urdulizko Udala

Alderdia	Botoak	Zinegotziak
EAJ	775	6
EA	261	2
PSE-EE	185	1
EB-Aralar	116	1
PP	115	1

Jaiak eta ospakizunak

Urdulizko Andra Mari jaiak Irailaren 8an ospatzen dira. Jaietako kartela erabakitzeko lehiaketa hilabete batzuk lehenago, apirilean, izan ohi da.

Uztailaren 20an erromeria antolatzen da.

Abuztuaren 16an nekazaritza azoka antolatzen da, bertako produktuen lehiaketa, salmenta eta erakustaldiarekin.

Kirolak

• Iparralde kiroldegia, Aita Gotzon kalean.
• Futbol zelaia, Igeltzera kalean.
• Bar Txibers frontoia, Aita Gotzon kalean.
• Urdulizko zaldi Kluba, Goieta kalean.

Kanpo loturak

• Urdulizko udalaren webgunea.

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa