Puerto Rico: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Aldatua: uk:Пуерто-Рико
t r2.7.1) (robota Erantsia: te:ఫ్యూర్టో రికో
268. lerroa: 268. lerroa:
[[sw:Puerto Rico]]
[[sw:Puerto Rico]]
[[ta:புவேர்ட்டோ ரிக்கோ]]
[[ta:புவேர்ட்டோ ரிக்கோ]]
[[te:ఫ్యూర్టో రికో]]
[[th:เปอร์โตริโก]]
[[th:เปอร์โตริโก]]
[[tl:Portoriko]]
[[tl:Portoriko]]

09:02, 24 martxoa 2011ko berrikusketa

Puerto Rico
La Borinqueña

Puerto Ricoko bandera

Puerto Ricoko armarria
Geografia
HiriburuaSan Juan
18°27′56″N 66°7′5″W
Azalera9.104 km²
Ura %35,7
Punturik altuenaCerro de Punta (en) Itzuli
Punturik sakonenaKaribe itsasoa
KontinenteaIpar Amerika
Administrazioa
Gobernu-sistemaEstatu Libre Elkartua
Puerto Ricoko gobernadoreaPedro Pierluisi (en) Itzuli
LegebiltzarraPuerto Ricoko Legebiltzarra
Epai autoritateaPuerto Ricoko Epaitegi Gorena
Demografia
Biztanleria3.285.874 (2020)
92.180 (2019)
Dentsitatea360,93 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak
Erabilitako hizkuntzak
Ezkontzeko adinagenero guztiak: 21
Emankortasun-tasa1,47 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak112.386 (2014)
Derrigorrezko eskolaratzea-18
Bizi-itxaropena79,78832 (2016)
Ekonomia
BPG per capita30.518 $ (2016)
754 (2015)
BPG erosketa botere paritarioa129.982.511.485 nazioarteko dolar (2017)
−684.453.590 (2016)
BPG per capita EAPn39.092,473 nazioarteko dolar (2017)
734,288 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala−1,8 % (2016)
Inflazioa−0,2 % (2016)
0 (2015)
Historia
Sorrera data: 1898
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia+1787 eta +1939
ISO 3166-1 alpha-2PR
ISO 3166-1 alpha-3PRI
Ordu eremua
Elektrizitatea120 V. 60 Hz.NEMA 1-15 (en) Itzuli eta NEMA 5-15 (en) Itzuli
Internet domeinua.pr
pr.gov

Puerto Rico Ameriketako Estatu Batuei Elkartutako Estatu Librea da. Uhartedi bat da eta Karibe itsasoan kokatzen da. Autonomia osoa du, baina batzuek AEBetako 51. estatu bezala aldarrikatzen dute. Dominikar Errepublikaren ekialdean kokatzen da.

San Juan da hiriburua (434.374 biztanle 2000an).

Geografia

Puerto Rico satelite irudian

Puerto Rico estatua uhartedi bat da, uharte nagusi batek (Puerto Rico uharteak berak) eta beste hainbat uharte txikiagoek osatzen dutena. Horien artean garrantzitsuenak dira Vieques, Culebra, Mona, Desecheo eta Caja de Muertos. Bost hauetatik Culebra eta Vieques uharteek dituzte biztanle finkoak urte osoan, nahiz eta Mona uharteak turismo aldian bisitariak jaso[1].

Uharte nagusiak 170x60 km ditu. Gehiengoa eskualde menditsuek hartzen dute, nahiz eta hegoaldeko zein iparraldeko kostaldean zabaldiak izan. Mendilerro nagusia Cordillera Central du izena, non tontor garaiena aurkitzen den, Cerro de Punta (1.338 m[2]). Beste mendi garai bat El Yunque da (1.080 m), Karibeko Baso Nazionalean. San Juan hiriburua iparraldeko kostaldean dago.

Puerto Ricon 17 aintzira artifizial daude[3] eta 50 ibai baino gehiago, iturburua Cordillera Central mendilerroan dutenak. Iparraldeko ibaiak luzeagoak eta emari handiagokoak dira oro har, hegoaldekoen aldean.

Klima tropikala da, nahiko atsegina eta konstantea. Euri ugari egiten du urte osoan zehar eta urakan batzuk ere jasaten ditu.

Banaketa administratiboa

Puerto Ricoko udalerrien mapa.

Puerto Rico 78 udalerritan banatua dago. Udalerri bakoitzen alkatea eta "udal legealdi" bat ("Legislatura Municipal") hautatzen da, lau urtean behin. Hiri nagusiak San Juan (hiriburua), Guaynabo, Bayamón, Carolina, Caguas, Mayagüez, Ponce, Cataño, Trujillo Alto eta Arecibo dira. Puerto Ricok bi udalerri-uharte ditu, Vieques eta Culebra, uharte nagusiaren ekialdean.

Hauek dira udalerriak:

Politika

Egun, uharteak lau alderdi politiko ditu onetsiak: Herri Alderdi Demokratikoa (PPD), Estatu Aske Elkartua aldezten duena; Alderdi Berri Aurrerakoia (PNP), Ameriketako Estatu Batuekin estatu federal gisa batzearen zalea; Puerto Ricoko Alderdi Independentista (PIP), independentzia bultzatzen duena; eta Puertorricarrak Puerto Ricoren Alde, uhartearen estatus politikoaz ezer esan ez duena.

Puertorricar ezagunak

Erreferentziak

  1. (Mona uharteko naturgunea)
  2. (Estatu Batuetako eta Puerto Ricoko tontor garaienakA (United States Geological Survey)
  3. Puerto Ricoko aintzirak (Puerto Ricoko Baliabide Natural eta Ingurumen Saila)

Kanpo loturak


Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea
Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu BatuakAntigua eta BarbudaBahamakBarbadosBelizeCosta RicaKubaDominikaDominikar ErrepublikaEl SalvadorGrenadaGuatemalaHaitiHondurasJamaikaKanadaMexikoNikaraguaPanamaSaint Kitts eta NevisSanta LuziaSaint Vincent eta GrenadinakTrinidad eta Tobago


Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • GuadalupeMartinikaSaint BarthelemySaint MartinSaint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Aingira · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman uharteak · Montserrat · Turkak eta Caicoak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina Uharte Estatubatuarrak (Ameriketako Estatu Batuak)

Hego Amerika
Estatu burujabeak: ArgentinaBoliviaBrasilTxileKolonbiaEkuadorGuyanaParaguaiPeruSurinamUruguaiVenezuela


Dependentziak: Guyana Frantsesa (Frantzia) • Falklandak (Erresuma Batua)